erfgoedobject

Kloosterkapel

bouwkundig element
ID
31155
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31155

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kloosterkapel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster met wijkschooltje
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

In 1837 sticht B. Van Merris, pastoor-deken van de Sint-Bertinusparochie, de kloosterorde Sint-Vincentius à Paulo bestaande uit drie zusters, de 'Paulienen buiten stad', op het landelijke gehucht 't Vogeltje. In 1841 volgt de oprichting van het klooster en de school. In 1854-1856 wordt de kapel gebouwd.

De kloosterzusters leefden van de opbrengsten van hun kantwerk en van de door hen uitgebate hoeve. De kantwerkschool werd echter in 1939 opgeheven. In 1975 volgde de stopzetting van de landbouwuitbating als gevolg van de voortdurende daling van de hopprijzen. Gebouwencomplex met oudste gedeelte uit het tweede en derde kwart van de 19de eeuw, gevormd door het klooster met de voormalige hoevegebouwen gegroepeerd rondom een deels met gras begroeide rechthoekige binnenplaats, en ten oosten een aansluitende kapel; haaks aansluitend klaslokaal links tegen de straatgevel met een voortuin voorzien van een hek. Ten westen bevindt zich een aanpalend laag schoolgebouw dat uitziet op de speelplaats. Het dateert naar verluidt van 1937. Een moestuin en kleine boomgaard liggen respectievelijk ten noorden en noordoosten van het complex.

Kloostervleugel. Hoofdgebouw volgens de bouwnaden oorspronkelijk van vijf traveeën, later verlengd met drie traveeën links en rechts, en twee bouwlagen onder zadeldak (nokrichting parallel aan de straat, Vlaamse pannen) met centrale dakruiter voorzien van een windvaan. De gevelsteen met opschrift 'M. Jules Van Merris 1841' verwijst naar de eerste steen. Verankerde baksteenbouw. Rechthoekige muuropeningen onder strekse latei; arduinen onderdorpels. Spitsbogige deur rechts, bekroond met een soortgelijk Marianisje (toegang kapel). Grosso modo vernieuwd houtwerk; onder meer rolluikkasten op de begane grond en neorococo waaier voor de hoofddeur. Achtergevel grosso modo met soortgelijke kenmerken, en uitziend op het voormalig erf met gesloten opstelling van de bakstenen nutsgebouwen van een à anderhalve bouwlaag onder zadeldaken (Vlaamse pannen, golfplaten). Witgeschilderde erfgevel van de voormalige stal- én schuurvleugel ten noorden; onder meer rondboognissen met heiligenbeelden.

Kloosterinterieur: vroegere huiskapel, heden ontvangstkamer, met een beschilderd plafond onder meer versierd met de monogrammen van de stichters-weldoeners Bruno, Joseph en Jules Van Merris en van Marie Josephine-Beatrice van Renynghe, tevens vertegenwoordigd door hun geschilderd portret.

Georiënteerde neogotische kapel van 1854-1856 en toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt, tegen de oostelijke zijgevel van het klooster. Een beuk van vijf traveeën met driezijdige sluiting, onder zadeldak (nokrichting parallel aan de straat, bitume) met een dakruiter onder spitse bekroning. Rode baksteenbouw op arduinen sokkel. Spitsbogige tweelichten met traceerwerk (Euvillesteen ?), in een vlakke omlijsting van gele baksteen; doorgetrokken afzaten van arduin. Ritmerende steunberen met twee versnijdingen. Westelijke puntgevel met aandak, schouderstukken en leienbeschieting. Ten oosten situeert zich een aanleunende lage sacristie in aansluitende bouwtrant.

Kapelinterieur met kruisribbengewelf op halfronde pilasters. Typerende neogotische beschildering met symbolisch en decoratief karakter, onder meer een polychrome muurschildering met voorstelling van een triomferende Christus; volgens het opschrift, samen met de glasramen voorstellende de patroonheiligen van de weldoeners, naar ontwerp van Clément Monteyne (Poperinge) en voltooid in 1901 voor rekening van Florent Denut (boekhouder bij Jules Van Merris).

Mobilair. Neogotisch altaar, biechtstoel en tribune. Praalgraf van de stichter Bruno Henricus Donatus Van Merris (1787-1859) met ligbeeld van de afgestorvene. Twee gedenkplaten van de familie Van Merris.

  • KESTERMAN S. 1987: Het Vogeltje, Gidsenkroniek Westland XXV.3, 99-105.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Ontwerper

De kloosterkapel werd vanaf 1854 opgetrokken naar ontwerp van architect Pierre Croquison.

  • Informatie verkregen van L. Dumon (12 juli 2022). 
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Sloop kloostervleugel

Van het kloostercomplex resteert enkel de neogotische kapel. De kloostervleugel met wijkschooltje werd gesloopt.

  • Informatie verkregen van de Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddienst CO7 (9 april 2021).
Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kloosterkapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31155 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.

Onderhoud wegens Gemeentefusies 2025

In de eerste week van januari voeren we aanpassingen door voor de gemeentefusies van 1 januari 2025. De toepassing kan tijdelijk offline zijn of onvolledige zoekresultaten tonen. Vanaf maandag 6 januari is alles weer volledig beschikbaar.