Beschrijving
De parochiekerk Sint-Foillanus te Neerlinter (Linter) is samen met het omliggende ommuurd kerkhof beschermd als monument.
Waarden
De Sint-Foillanuskerk met inbegrip van het ommuurd kerkhof is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
vermeld sinds 1139 en voormalige afhankelijkheid - sinds 1235 - van de cisterciƫnzerinnenabdij van Maagdendal in Oplinter vormt de deels in kwartsiet en deels in baksteen met verwerking van witte natuursteen opgetrokken Sint-Foillanuskerk met haar kruisvormige plattegrond en basilicale opstand een architectuurhistorisch belangrijke plattelandskerk met bewaarde inplanting te midden van een ommuurd kerkhof. Het meest markant is het 15de-eeuws gotisch, driezijdig gesloten koor met de typologisch interessante zuidkapel of 'herenkapel' opengewerkt met spitsboogvensters met maaswerk en opgetrokken in rechthoekige blokken kwartsiet van Tienen - een streekeigen materiaal dat na de gotische periode nog slechts sporadisch voor grotere constructies werd gebruikt - met daarnaast een ingebouwde vierkante westtoren (1786-1790) met elegant, volledig in Gobertange uitgewerkt classicistisch inkomportiek en neogotische beuken en hoge transeptarmen (1873) naar ontwerp van provinciaalarchitect (Louis?) Van Arenbergh. De neogotische binnenruimte met drieledige opstand van spitsboogarcaden, schijntriforium en een register van rondvensters waarboven een gestuct kruisgewelf getuigt qua ruimtelijkheid van een veeleer geslaagde integratie van de stilistisch heterogene bouwonderdelen en voornamelijk van het gotisch koor met 18de-eeuws, met rocaillemotieven opgehoogd cassetteplafond.
artistieke waarde
de Sint-Foillanuskerk bezit een opmerkelijk rijk, overwegend 18de-eeuws meubilair met daarnaast schilderijen uit de Vlaamse School, een renaissancedoopvont (1551) en diverse 15de- en 16de-eeuwse houtsculpturen.
Uniek evenwel zijn de stilistisch in de eerste helft van de 16de eeuw te dateren renaissanceschilderingen op houten gewelf en noordwand van de zuid- of herenkapel met onder meer een prachtige voorstelling van Sint-Joris die de draak bevecht.