Beschermd monument

Burgerhuis ontworpen door Julien Welvaert

Beschermd monument van 14-01-2015 tot heden

ID: 10161
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10161

Besluiten

Herenhuis uit 1901
definitieve beschermingsbesluiten: 14-01-2015 ID: 5660

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Oost-Vlaanderen: Gemeente
Lokeren: Deelgemeente
Lokeren: Straat
Kapellestraat: Locatie
Kapellestraat 38 (Lokeren): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
279m²: Beschermingsdossiers
4.001/46014/104.1 4.01/46014/213.1

Typologie: burgerhuizen
Datering: voor WO I
Stijl: neoclassicisme

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Welvaert, Julien (Ontwerper)

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de woning ontworpen door Julien Welvaert in 1901, meer bepaald het hoofdgebouw en de dwarsvleugel, met inbegrip van de nog betegelde koer.

Waarden

Herenhuis uit 1901 is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : De burgerwoning van 1901 werd gebouwd in opdracht van de welvarende familie Van Driessche-Maes naar een vroeg ontwerp van de Lokerse architect Julien Welvaert (Lokeren 1870-USA 1949).
Het herenhuis in de Kapellestraat, gebouwd als een voorname rijwoning in een kleine stad, is een kwalitatief en representatief voorbeeld van de toenmalige conventionele en enigszins gestandaardiseerde bouwstijl, van typische burgerwoningen in de 19de eeuw die doorleeft in de 20ste eeuw. Het rijhuis in neoclassicistische stijl vertoont op het vlak van gevelordonnantie, planindeling en rijke interieurafwerking de typologische kenmerken van de woning voor de vermogende burgerij in die periode. De eerder sobere lijstgevel is oorspronkelijk wit bepleisterd met horizontale kroonlijst.
Volgens het ingediende bouwplan van 1901 is de oorspronkelijke gevel voorzien van een aantal typerende decoratieve elementen, zoals een hoge en zware arduinen plint, een hoofdgestel en kordon met uitgewerkte panelen in pleisterwerk, versierde consoles, geprofileerde hardstenen omlijstingen van de rechthoekige muuropeningen met een uitgewerkte, versierde sluitsteen.
De huidige gevel, momenteel sterk gedecapeerd, wordt hier verticaal geritmeerd of afgelijnd door het gebruik van lisenen. De bewaarde ramen zijn voorzien van het typische T-vormige schrijnwerk in die periode. Een opvallend element vormt de behouden zware, houten vleugeldeur met bovenlicht: elke deurvleugel is versierd met spiegelpanelen en een festoen.

artistieke waarde

Achter de eerder sobere lijstgevel van de hoofdbouw zit een decoratief en homogeen geconcipieerd interieur verborgen. Het is een goed bewaard en nog zeldzaam voorkomend voorbeeld van een zeer rijk interieur voor een burgerwoning binnen een kleinstedelijke omgeving.
Een totale interieurafwerking in Franse neostijl siert de salon aan de straatzijde, de aansluitende eetkamer en de ruimte in gebruik als veranda.
Artistiek en zeer decoratief uitgevoerde interieurelementen, vooral uitgevoerd in neo-Lodewijk XVI-stijl, zijn: de vleugeldeuren met houtomlijstingen en met ornamenten in hout of opgevuld met gekleurd glas in lood; het cassetteplafond van de eetkamer met panelen versierd met rankwerk tussen de geprofileerde draagbalken op kraagstukken met leeuwenkopjes; in de salon het plafond in geschilderd stucwerk en verguld hout- en lijstwerk versierd met rosa's en met putti's en bloemenslingers; de bepleisterde muurwanden met spiegellijsten voor wandbehang; de marmeren schouwen soms met schouwboezem versierd met stucwerkornamenten en omlijste spiegel; de lambriseringen met geverniste houten panelen of met geschilderde spiegellijsten. parketvloeren en de tegelvloeren.
De overige leefruimten en slaapkamers in het hoofdgebouw en de haakse vleugel zijn minder rijkelijk uitgewerkt, maar hebben nog een aantal decoratieve interieurelementen bewaard, zoals de bewaarde binnendeuren en trappen, diverse marmeren schouwmantels, pleisterwerk in de gangen, diverse tegelvloeren in gekleurd geometrisch motief, houten vloerplanken.
De binneninrichting van het gehele pand is een bewijs van de zorg en de aandacht voor het detail en het esthetische uitzicht, waarmee de bouwheer en de latere bewoners zijn begaan.

sociaal-culturele waarde

Het herenhuis met zijn kenmerkende neoclassicistische lijstgevel van rond 1900, in oorsprong bepleisterd en in wit geschilderd, met de samen geconcipieerde dwarsvleugel met pittoresk torentje, die langs de tuinzijde het gebouw de allure geeft van een klein kasteeltje, en ten slotte het rijkelijk afgewerkt interieur, weerspiegelen de sociale status en grote welstand van de bouwheer en van de oorspronkelijke en latere eigenaars/bewoners. Als beeldbepalende en nog zeldzaam overblijvende getuige van een rijkelijk ingerichte woning in een kleine industriestad, vormt het herenhuis een representatieve getuige van de gangbare levensstijl en de toenmalige smaak van de gegoede burgerij of industriële klasse, rijk geworden in de 2de helft van de 19de eeuw en die zijn welstand en cultuur wenste te etaleren.
Het pand blijft verbonden met de geschiedenis van de welvarende families Maes en Van Driessche, die in de 20ste eeuw decennialang verbonden zijn met de internationale gekende en sterk bloeiende kolenhandel 'Firma Maes' van Lokeren.

Aanduiding van

Is de bescherming van