Teksten van Woning Langendonck met naastliggende woningen

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/1020

Woning Langendonck met naastliggende woningen_versie2_20160404 ()

De woning Langendonck met naastliggende woningen te Tervuren, is beschermd als dorpsgezicht.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Langendonck met naastliggende woningen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/187625 (geraadpleegd op ).


Woning Langendonck met naastliggende woningen_versie 1_20130926 ()

De woning Langendonck met naastliggende woningen aan de Brusselsesteenweg vormde in de tweede helft van de 17de eeuw één groot complex, het ‘Hoog Huis’ genaamd.

Historiek

In 1644 werd de woning Langendonck en aanpalende ‘Hoog Huis’ waarschijnlijk tot één eigendom versmolten. De woning Langendonck werd vermoedelijk gebouwd in de 16de eeuw. In het begin van de 17de eeuw was het huis in het bezit van Antoon Serclaes en het werd ook het Serclaeshuis genoemd. Daarna duikt de benaming ‘Prins Kardinaal’ op, naar Kardinaal Infant Ferdinand van Spanje en gouverneur van de Zuidelijke Nederlanden in de periode 1634-1641. In 1644 werd de woning verkocht aan Frans van Everbrouck, eigenaar van het aanpalende ‘Hoog Huis’.

In 1378 was dit ‘Hoog Huis’ eigendom van Arnold van Meleyn, burggraaf van Tervuren. De Meleyns werden opgevolgd door de Van den Bossches, die hun bezittingen hadden uitgebreid met de aangrenzende woning ‘De Sterre’. De Hinckaerts waren wellicht de laatste burggraven die het ‘Hoog Huis’ bewoonden. Daarna kwam het in bezit van Jan van Olman, die zijn goederen in 1534 aan zijn dochter Anna en dienst echtgenoot Merten de Mol schonk. Het is waarschijnlijk deze laatste die het gebouw, dat voortaan het ‘Groot Huis’ werd genoemd, liet vergroten.

Op de Ferrariskaart (1771-1777) wordt het complex weergegeven als een nagenoeg vierkant geheel, gelegen op de hoek van de vroegere Langestraat (nu Brusselsesteenweg) en Peterseliestraatje (nu Nieuwstraat). In 1826 werd het eigendom van de gemeente om er een gemeentehuis, school, weldadigheidsbureau, brandweer en een voorlopige gevangenis in onder te brengen. Met de aanleg van de huidige Nieuwstraat werd het in verschillende percelen opgedeeld.

Beschrijving

De woning Langendonck en de naastliggende woningen aan de Brusselsesteenweg vormden in de tweede helft van de 17de eeuw één groot complex, het ‘Hoog Huis’ genoemd. De gevels aan de Brusselsesteenweg zijn momenteel bezet met een 19de-eeuwse bepleistering. Toch zijn er nog sporen aanwezig van een oudere kern.

Gemeentehuis aan de Brusselsteenweg van twee bouwlagen en zeven traveeën onder een zadeldak. Links is een toegangsdeur met trap voorzien, rechts een tweede deur met twee poortvleugels en een waaiervormig bovenlicht. Rechthoekige vensters met geprofileerde vensteromlijsting in een grijze kleur. De zesde travee heeft twee blinde vensters. De gevels werden wit gepleisterd.

Op de hoek van de Brusselsesteenweg met de Nieuwstraat twee woningen met lijstgevel van twee bouwlagen onder een zadeldak, voorzien van dakkapellen. De gevels werden wit bepleisterd. De begane grond van de woningen werd sterk verbouwd om hier winkels in onder te brengen.

De woning Langendonck is een burgerhuis van twee bouwlagen met traditionele kern onder pannen zadeldak (nok parallel aan de straat). Breedhuis met dubbelhuisopstand en onregelmatige travee-indeling, gemarkeerd door een hoge zandstenen onderbouw met kwarthol geprofileerde aflijning. Verankerde, bakstenen lijstgevel geritmeerd door zandstenen speklagen. Aangepaste muuropeningen met bewaarde zandstenen omlijstingen op de benedenverdieping (voormalig kruis- en kloosterkozijn?). Rechthoekige bovenvensters onder houten latei. Bijkomende verwerking van zandsteen voor de hoekketting. Zijgevel met gelijkaardig uitzicht.

De woning Langendonck met omliggende woningen is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door:

De historische waarde, meer bepaald het gemeentehuis en handelshuis Langendonck met 19de-eeuwse gevelbepleistering en oudere kern als deel uitmakend van het voormalige ‘Hoog Huis’, gebouwd ter plaatse van het vroegere burggravenhof.

Bibliografie

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, DB000753, Huis Langendonck, beschermingsdossier.

Auteurs:  Foubert, Annemie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Langendonck met naastliggende woningen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/149428 (geraadpleegd op ).