Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskern Mariakerke

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
10225
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10225

Besluiten

Dorpskern Mariakerke
definitieve wijzigingsbesluiten: 19-12-2014  ID: 5654

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De dorpskern van Mariakerke, bestaande uit de als monument beschermde kerk, de beschermde pastorie, het beschermde kerkhof en galerij, de dorpswoningen, de voormalige dorpsschool en het kostershuis en het domein van het beschermde kasteel Claeys-Bouüaert met dreven en hun omgeving, werd beschermd als monument bij ministerieel besluit van 25 maart 1996. Deze bescherming werd gewijzigd bij ministerieel besluit van 19 december 2014. In dit wijzigingsbesluit werd het beschermingstype omgezet van monument naar dorpsgezicht.



Waarden

De kerk, de pastorie, het kerkhof, de dorpswoningen, de voormalige dorpsschool en het kostershuis en het domein van kasteel Claeys-Bouüaert met dreven en hun omgeving zijn beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : AIs landelijke dorpskern, gegroeid rond de in de 12de eeuw opgerichte, doch thans voornamelijk gotische en neogotische parochiekerk, met het in 1873 aangelegde kerkhof met galerij, die vanaf zijn ontstaan tot op heden een belangrijke voor bisschoppen en religieuzen bestemde begraafplaats vormt, met in de onmiddellijke omgeving de pastorie (1782 en 1853), de dorpsherberg en voormalige hoeve, de vroegere zondagsschool en kostershuis en het domein van het kasteel van Mariakerke of zogenaamd Kasteel Claeys-Bouüaert, via een lindendreef verbonden met het kerkplein.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskern Mariakerke

Alphonse Claeys-Bouüaertlaan, Alphonse Claeys-Boúúaertdreef, Beukendreef, Elfnovemberstraat, Kasteeldreef, Mariakerkeplein, Petrus Meirestraat, Zandloperstraat, Zuidbroek (Gent)
De landelijke dorpskern van Mariakerke ontstond rond de in de 12de eeuw opgerichte parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte, die zich op de hoogste plaats van het dorp bevindt. Het geheel van kerk, pastorie en begraafplaats is via een dreef verbonden met het kasteeldomein en omliggend park in het noordwesten.

Is de omvattende bescherming van

Dreef met lijnaanplantingen van geschoren taxussen Campo Santo

Mariakerkeplein (Gent)
Met een in kruisvorm aangelegde padenstructuur is de begraafplaats van Campo Santo in vieren gedeeld. De paden worden er begeleid met geschoren taxussen. De geschoren vormen zijn ongeveer 350 cm hoog en hebben een diameter van 2 meter.


Drie welkomstbomen bij Kasteeldomein Claeys-Bouüaert

Alphonse Claeys-Boúúaertdreef, Kasteeldreef (Gent)
Op het einde van de kasteeldreef, juist voor het toegangshekken tot het Kasteeldomein van Mariakerke, staan enkele welkomstlindes. Er resteren nog drie van de vier exemplaren.


Gemeenteschool

Mariakerkeplein 4 (Gent)
Voormalige gemeenteschool, gelegen vlak naast de kerk en tegenover de ingang ervan. Heden bakstenen gebouw van zeven traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, daterend van 1877-86. Schoolgebouw met rondboogvormige muuropeningen. Aangebouwd woonhuis voor de koster van drie traveeën en twee bouwlagen.


Kasteeldomein van Mariakerke

Kasteeldreef 2-6 (Gent)
Het kasteeldomein is een omwald boomrijk domein met waterkasteel in neo-Vlaamserenaissance-stijl uit het vierde kwart van de 19de eeuw, ontworpen als een massief gebouw van bak- en hardsteen naar ontwerp van Joseph Schadde, gedateerd 1892. Kasteelhoeve, hoveniershuis en paardenstallen in gelijkaardige stijl doch reeds daterend van 1879. Verderop in het park, een vierkant tuinpaviljoen, een overblijfsel van een 16de- of 17de-eeuwse toren. Naast de moestuin 18de-eeuws theehuisje met oudere kern, daterend van circa 1750.


Kasteeldreef met vier opgaande lindenrijen Kasteeldomein Claeys-Bouüaert

Alphonse Claeys-Boúúaertdreef (Gent)
Een monumentale dubbele dreef bestaande uit vier bomenrijen van opgaande lindes vormt de toegang tot het Kasteeldomein van Mariakerke en verbindt de dorpskom met het kasteelpark. Het is een oude dreef die reeds voorkomt op een kaart van Benthuys van 1729. De bomenrijen zijn vermoedelijk reeds verschillende keren zijn herplant.


Kerkhof en neogotische kerkhofgalerij

Mariakerkeplein (Gent)
Kerkhof met neogotische galerij, gerealiseerd vanaf 1873. De ommuring met galerij werd voltooid in 1876 en uitgevoerd door bouwmeester L. Gildemyn volgens ontwerp van architect Baron Jean de Bethune. De overdekte gaanderij bestaat uit twee haaks staande vleugels onder zadeldak met schaliën bedekt.


Opgaande beuk in kasteeldomein Claes-Bouüaert

Mariakerke (Gent)
In het Kasteeldomein van Mariakerke staat een enorme beeldbepalende opgaande beuk met een stamomtrek van meer dan 4 meter.


Opgaande eik in kasteeldomein Claes-Bouüaert

Mariakerke (Gent)
Twee oude bomen flankeren het tuinpaviljoen achteraan het kasteelpark. Aan de westzijde een laag vertakte tamme kastanje met een stamomtrek van meer dan 5 meter en aan de oostzijde een opgaande zomereik met een stamomtrek van meer dan 360 cm.


Opgaande eik in kasteeldomein Claes-Bouüaert

Mariakerke (Gent)
In het Kasteeldomein van Mariakerke staat een enorme beeldbepalende opgaande zomereik met een zware stamomtrek.


Opgaande tamme kastanje in kasteeldomein Claeys-Bouüaert

Mariakerke (Gent)
Twee oude bomen flankeren het tuinpaviljoen achteraan het kasteelpark. Aan de westzijde een laag vertakte tamme kastanje met een stamomtrek van meer dan 5 meter en aan de oostzijde een opgaande zomereik met een stamomtrek van meer dan 360 cm.


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte

Mariakerkeplein 2 (Gent)
Oudste vermelding in 937, volgens De Potter en Broeckaert. Waarschijnlijk in oorsprong een driebeukige transeptloze romaanse kerk van vier traveeën met ingebouwde oostelijke toren en koor uit de 10de eeuw., door de eeuwen meermaals aangepast en uitgebreid. De achtkantige kruisingstoren is een der weinig originele onderdelen van de kerk, vermoedelijk opklimmend tot de 10de eeuw. De basilicale kerk vertoont een plattegrond met een driebeukig schip van vijf traveeën.


Pastorie Onze-Lieve-Vrouw Geboorteparochie met tuin

Mariakerkeplein 1 (Gent)
De eerste pastorie dateerde uit de 17de eeuw, heropgebouwd in 1782 en met één verdieping verhoogd in 1853. In 1859 omsloten door witgekalkte muur met ijzeren hek tussen vierkante bakstenen pijlers met siervaasbekroning. Bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met dakruitertje. Linker aanbouwsel met één bouwlaag onder lessenaarsdak en haaks op hoofdgebouw ouder dienstgebouw met gewitte gevel, gepikte plint en zadeldak. Omgevende beboomde en ommuurde tuin.


Twee boerenarbeiderswoningen

Mariakerkeplein 8-9 (Gent)
Twee aaneensluitende boerenarbeiderswoningen van één bouwlaag onder doorlopend zadeldak, vermoedelijk uit eind 18de of begin 19de eeuw. Slechts één der oude linden voor het café bleef behouden. Rechts van het huis gietijzeren hek met één bakstenen pijler.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorpskern Mariakerke [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10225 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.