vastgesteld gebied in de landschapsatlas van tot heden
Domein Oude Gracht
vaststellingsbesluiten: 13-09-2011 ID: 4856
Het Domein Oude Gracht is vastgesteld in de landschapsatlas.
Het voorgestelde landschap is een zeer belangrijk voorbeeld van parkaanleg rond het begin van de 20ste eeuw met landschaps- en parkelementen, waaronder: dreven, solitaire bomen, doorzichten, bossages, clumbs, vijvers, exotische boomsoorten, een monumentale brug en poort, exotische bruggetjes, paviljoentjes en een boothuis van knoestig exotisch wortelhout, hoevegebouwen en landhuizen.
Deze elementen vormen één schilderachtig geheel, temidden van een sterk beboste omge¬ving.
De Oude Gracht en het dorp Hoogboom zijn een typisch voorbeeld van de gezamenlijke evolutie van een dorp en het bijhorende kasteeldomein. Zowel kerk, school als klooster zijn gebouwen die in opdracht van de kasteelheer werden gebouwd en geschonken aan de parochie of kloostergemeenschap. Enkele malen per jaar wordt het domein door de eigenaars voor het publiek geopend waardoor de bevolking een inzicht krijgt in het gaaf bewaarde landschap. Bovendien heeft de familie Bunge op de begraafplaats een prominente plaats gekregen. Ook andere monumentale graven op de begraafplaats herinneren aan de bewoning op het domein. Geheel in de tijdsgeest werd het poloveld aangelegd aansluitend bij het landschapspark waarbij er zorg werd voor gedragen dat beide een mooi ensemble vormen.
Ondanks het feit dat het domein momenteel in eigendom is van verschillende eigenaars, is de structuur van de oorspronkelijke Engelse landschapstuin nog steeds zeer goed te herkennen. De samenhang tussen de dreven, weiden met landschappelijk ingeplante bomen, het parkbos en de omringende bossen is exemplarisch voor de ontwerpstijl en door zijn grootte een belangrijke ruimtelijk-structurerende waarde in de dorpskern van Hoogboom en tussen de dorpskernen van Kapellen en Brasschaat.
Op de kaart van de Ferraris reeds herkenbaar en vermeld gebied; bij Van der Maelen is er reeds sprake van het kasteel Oude Gracht. De oorspronkelijke domeinstructuur is nog deels herkenbaar gebleven, met onder andere dreven, wegen, percelering, bebouwing.
Het centrale gedeelte van het domein 'Oude Gracht' werd aangelegd in Engelse landschapsstijl. Dit park kan qua aanleg beschouwd worden als één van de meer zeldzame bewaarde parkentiteiten met een dergelijke waarde en omvang in de Antwerpse regio. Het wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van talrijke bouwwerken met erfgoedwaarde cfr. de vele gebouwen die zijn opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed.
Bovendien zijn in het gebied getuigenissen aanwezig die verwijzen naar de belangrijke rol die het gebied gespeeld heeft als onderdeel van de verdedigingslinie tijdens de eerste en tweede wereldoorlog.
De geleidelijke overgang van zand naar lemige zandgronden met verschillende vochtigheidsgradiënten, heeft een grote vegetatiekundige diversiteit laten ontstaan.
Vegetatiekundige elementen zoals bossen, dreven en ruigten zijn nauw verweven met het landbouwkundig karakter van het gebied.
In het voorgestelde gebied komen een aantal plantensoorten voor welke zeer zeldzaam zijn voor het Vlaams district.
Omwille van het monumentaal bomenbestand met onder andere volgende belangrijke boomsoorten: Quercus phellos L. (wilgbladige eik), Gleditsia triacanthos L. (Valse christusdoorn), Liriodendron tulipifera L. (tulpenboom), Aesculus flava Ait. (gele pavia).
Het voorgestelde gebied herbergt een belangrijk aantal paddenstoelsoorten waarvan vele zeldzaam.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Oude Gracht [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10229 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.