Het laagveengebied met plassen, trilvenen, rietlanden, schraalgraslanden, heide en broekbossen met hun kenmerkende planten- en diersoorten in het noorden van de ankerplaats is uniek en opvallend in een sterk verstoorde omgeving. Deze enorme (natuurlijke) variatie zorgt voor een zeer hoge belevingswaarde van de ankerplaats. Het zuidelijk deel van de ankerplaats heeft in contrast met zijn omgeving het kleinschalige landbouwkarakter kunnen bewaren. Houtkanten, houtwallen, bomenrijen, solitaire bomen en de schaarse landelijke bebouwing bepalen de esthetische waarde. Vanaf het beperkt aantal smalle en kronkelende landbouwwegen en de hoger gelegen kanaaldijk in het zuiden van de ankerplaats zijn verschillende zichten mogelijk op dit laatste relict van het eeuwenoude 'Geels Gebroekt'.

De historische waarde van de ankerplaats blijkt uit het historische landgebruik en het bouwkundig erfgoed.

De ankerplaats De Zegge getuigt van de dominerende rol die de mens in de vorige eeuwen in de Kleine Netevallei heeft gespeeld. Het rijk geschakeerde natuurreservaat vindt zijn oorsprong in de ontginning van turf en ijzererts, waardoor in het oorspronkelijke laagveenmoeras een gebied ontstond met open plassen. Ten zuiden ervan ontstond een kleinschalig landbouwlandschap met karakteristieke langwerpige percelen met een netwerk van kleine landschapselementen.

Lange tijd waren de Worfthoeve en de Zeggenhoeve, beide langs de Zeggendijk, de enige woningen in het gebied. De meeste woningen en hoeven in de ankerplaats dateren van de 20ste eeuw. De meeste zijn van het typisch Kempische langgeveltype.

De beschermde 'Elsummolen' of 'Molen van ’t Veld' langs de Zeggendijk is een houten windmolen die in 1796 werd gebouwd in het gehucht Achterheide te Heist-op-den-Berg. In 1823 werd hij overgebracht naar Geel-Elsum en in 1992 in de directe omgeving van de Worfthoeve op een verhevenheid ingeplant.

De ankerplaats bevat geologische, bodemkundige, hydrologische, landschapsecologische, faunistische en floristische erfgoedwaarden. De aanwezigheid van een zeer dik veenpakket en de ijzerrijke ondergrond gaven het ontstaan aan het huidige erkende natuurreservaat De Zegge. Als enig overblijfsel van het 'Geels Gebroekt' (een moerassig gebied langs de oevers van de Kleine Nete te Geel) is De Zegge vandaag een relict van een typisch Kempisch beekdallandschap met turfkuilen, trilvenen, rietvelden, heidevegetatie, schraalgraslanden en elzenbroekbossen. De drijvende kracht achter deze landschapsontwikkeling was de mens, die met primitieve middelen de aanwezige grondstoffen tot economisch nut maakte. Op deze wijze (in de tweede helft van de 20ste eeuw vakkundig aangevuld door natuurbeheer) ontstond een zeer gevarieerd landschap van watergebonden vegetatietypen met kenmerkende planten- en diersoorten. Het natuurreservaat De Zegge staat internationaal bekend als een typisch laagveengebied waar de verschillende stadia van natuurlijke laagveenvorming aanwezig zijn. Naast de erkenning als natuurreservaat werd het gebied aangemeld als Europees Vogel- en Habitatrichtlijngebied.

De aanwezigheid een dik veenpakket en ijzeroer in de bodem was een belangrijke bron van natuurlijke grondstoffen die door de mens gedurende vele eeuwen op een traditionele manier werden ontgonnen. De typische dijken en rechthoekige plassen zijn tot vandaag het zichtbare resultaat van deze activiteiten. Ook medicinale bloedzuigerkweek in de vijvers en plassen vond gedurende heel lange tijd plaats in de ankerplaats.

De ruimtelijk-structurerende waarde wordt bepaald door het gegeven dat in de ankerplaats op een gedifferentieerde wijze de verschillende vormen van landontginning door de mens nog steeds herkenbaar zijn. Het unieke natuurreservaat met zijn enorme variatie aan biotopen en het aangrenzende kleinschalige landbouwgebied staan in schril contrast met de open, door landbouw gedomineerde omgeving.