vastgesteld gebied in de landschapsatlas van tot heden
De Grote Nete en Herenbossen
vaststellingsbesluiten: 04-09-2012 ID: 5069
Het gebied de Grote Nete en Herenbossen is vastgesteld in de landschapsatlas.
De natuurwetenschappelijke waarde van dit landschap wordt in de eerste plaats bepaald door de gaaf bewaarde valleien van vooral de Steenkensbeek en de Grote Nete. Het betreft een mooi bewaard voorbeeld van een beekdallandschap in de zuidelijke Kempen. De aaneensluiting van vochtige weilanden, valleibossen en struwelen, karakteristiek voor de vallei van de Grote Nete, is hier gaaf bewaard gebleven. De Steenkensbeek vormt wegens haar kronkelende loop en zuiver, enigszins voedselarm water trouwens een erg waardevol element. Daarnaast is er de rijke variatie in vegetatietypes met loofbossen (Herenbossen), broekbos, struwelen, graslanden met historisch gebruik als graas- en hooiweiden en dergelijke, wat resulteert in een afwisselend landschap. Over de gehele lengte van de Nete en haar bijrivieren komt in de ondergrond ijzerzandsteen voor als natuurlijke hulpbron.
Het grondgebruik in dit valleilandschap gaat in oorsprong terug tot wat we terugvinden op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778): overwegend moerassige weilanden langsheen de Nete met uitzondering van het centrale noordelijke deel - de huidige Herenbossen - dat ook toen loofbos was. De nog natuurlijke loop van de Steenkensbeek en de beemden in het noordoostelijke deel van het landschap, zijn de duidelijkste getuigen van dit eeuwenoud verleden. Eveneens herkenbaar op de kabinetskaart van de Ferraris is de site van kasteel Hof ter Laken, in verbinding met het bosgebied aan de overkant van de Grote Nete. 'Hof ter Laken' klimt op tot de volle middeleeuwen en speelde van bij het begin een belangrijke rol in de ontwikkeling van de lokale geschiedenis. Het huidige kasteelgebouw gaat terug tot de 19de eeuw. Het oudste gedeelte van de voormalige pachthoeve van het kasteel, 't Bergske' zou volgens literaire bronnen mogelijk opklimmen tot voor 1700; de stal, de schuur en het bakhuis zijn van latere datum. De mijlpaal 'Toreken' werd opgetrokken in 1842 bij de afwerking van de weg die Hulshout met Booischot verbindt. De aanwezigheid van verschillende putten en vijvers duidt op een oude ontginning van ijzerzandsteen. De exploitatie op grote schaal van deze ijzerzandsteen kwam na de aanleg van de spoorlijn Herentals-Aarschot, hier goed op gang.
Dit landschap betreft een mooi geheel van de Herenbossen met het valleigebied en gaaf bewaarde beemden van de Grote Nete, Oude Molenbeek en de Steenkensbeek. Het verspreid voorkomend bouwkundig erfgoed met het prachtige domein van 'Hof ter Laken' de 'Mac Adam' hoeve, hoeve 't Bergske, de mijlpaal, en dergelijke draagt mee bij tot de hoge belevingswaarde van dit landschap. Dankzij de afwezigheid van visueel storende elementen, biedt deze ankerplaats tevens aantrekkelijke zichten.
Opvallende ruimtelijk-structurerende elementen zijn de Grote Nete, de sterk kronkelende Steenkensbeek, de noordelijk gelegen Herenbossen, alsook het domein van kasteel 'Hof ter Laken' als baken. Ook de ontwateringstructuur, net ten westen van de Herenbossen, springt onmiddellijk in het oog. De onregelmatige perceelstructuur en de afwisseling in vegetatietypes, aangevuld met kleine landschapselementen, doen een kleinschalig landschap ontstaan.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: De Grote Nete en Herenbossen [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10287 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.