Vastgesteld landschapsatlasrelict

Vallei van de Berwijn

Vastgesteld landschapsatlasrelict van tot heden

ID
10309
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10309

Besluiten

Vallei van de Berwijn
vaststellingsbesluiten: 24-12-2008  ID: 4569

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van vaststellingen vind je op onze website.

Beschrijving

De Vallei van de Berwijn is vastgesteld in de landschapsatlas.



Waarden

natuurwetenschappelijke waarde

Het dal van de Berwijn vormt de scheidingslijn tussen twee Maasterrasmassieven.

De westelijke dalflank van de Berwijn tussen Moelingen en Berneau is één van de twee locaties in Voeren en één van de weinige locaties in Vlaanderen waar gesteenten uit het paleozoïsche tijdperk (harde kalksteen uit het onder carboon (viseaan en frasniaan) dagzomen. Daarnaast zijn er dagzomende secundaire en tertiaire afzettingen in de steile helling en pleistocene deklagen. Bovendien hebben zich in het gebied talrijke tektonische verschijnselen voorgedaan. Het voorgaande maakt dat deze dalflank als het ware een logboek is voor de studie van de geologische afzettingen vanaf het paleozoïcum tot op heden. De Berwijn is de enige vrij meanderende waterloop met groot debiet en met kenmerken van een bergrivier in Vlaanderen.

Langs de steile hellingen met kalkrijke bodem en microreliëf (trappenprofiel, zogenaamde terrassettes) langs de Berwijn komen talrijke gradiënten voor (onder meer vocht-, temperatuur- en trofiegradiënt), welke leiden tot grote verscheidenheid in vegetatie en landschap. De weilanden op de plateaurand, bovenaan de helling hebben een hoge mycologische waarde als unieke vindplaats van vele wasplaatsoorten (soort paddestoel) in Vlaanderen.De steile, op het zuidoosten georiënteerde hellingen zijn warm, voedselarm, kalkrijk en bijgevolg floristisch zeer interessant. De grazige vegetatie behoort tot de flora van droge kalkgraslanden. Het bos is een Eiken-Haagbeukbos (Stellario Carpinetum) met talrijke voorjaarsbloeiers en waarvan de mantelgemeenschap, het Kornoeljestruweel (Orchio Cornetum), plaatselijk goed te onderscheiden is.

historische waarde

De deels beboste en deels grazige helling en de vochtige weiden in de omgeving van de Berwijn zijn historisch stabiel. Zij worden reeds weergegeven op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778), net als de voormalige watermolen op de Berwijn.

esthetische waarde

De steile dalflank, deels bebost met een goed ontwikkeld eiken-haagbeukenbos met talrijke voorjaarsbloeiers, deels begroeit met een gevarieerd en kleurrijk kalkgrasland, biedt een hoge visuele belevingswaarde. Over praktisch de ganse lengte van de grazige flank komt een trappenprofiel (terrassettes) voor, ontstaan doordat het grazende vee meestal parallel met de helling loopt.

Het dal met de vrij meanderende rivier tussen vochtige graslanden en percelen beplant met hoogstamfruitbomen, soms afgesloten met hagen en houtkanten, vormt een enorm contrast met de steile dalflank en het plateau, doorsneden met holle wegen. Langs de Berwijn vinden we oude knotbomen.

sociaal-culturele waarde

De Voerstreek is het centrum van het ontwikkelingsperspectief Drielandenpark, een samenwerkingsverband van de Nederlandse provincie Limburg, de Belgische provincies Luik en Limburg, de gewesten Vlaanderen en Wallonië, de Duitstalige gemeenschap in België en de Stadt und Landkreis Aachen. Dit samenwerkingsverband biedt een hoopvol perspectief op een verdere uitbouw van de erfgoedwaarden van de streek over taal, gewest- en landsgrenzen heen. Door de ankerplaats loopt een wandelroute die toegankelijk is voor iedereen.

ruimtelijk-structurerende waarde

De Berwijn samen met het ongeveer 30 meter hoge talud, scheiding tussen twee Maasterrassen, zijn de struktuurbepalende elementen in de ankerplaats. Zij vormen de begrenzing tussen het westelijk ervan gelegen droge akkerbouwplateau en de oostelijk gelegen vallei met beemden, graslanden en hoogstamfruitbomen.


Aanduiding van

Is de vaststelling van

Vallei van de Berwijn

Moelingen (Voeren)
De brede dalbodem van de Berwijn vormt de scheiding tussen twee Maasterrasmassieven. Het hoogteverschil tussen het plateau tussen Maas en Berwijn en de dalbodem van de Berwijn bedraagt ongeveer 30 meter over een afstand van slechts 200 meter. Het Maasterras tussen de Maas en de Berwijn is een akkerbouwgebied. Het deel van het terras tussen de Berwijn en de Voer is in gebruik als grasland.

Is de omvattende vaststelling van

Bomenrij van opgaande zomerlinde

Voerenstraat (Voeren)
De bomenrij van opgaande zomerlinden is aangeplant op de oever van de Berwijn, parallel met de Voerenstraat. De bomenrij heeft zowel een functie van wegbeplanting als het voorkomen van erosie door de aanpalende waterloop. De boomwortels stabiliseren de oever van de Berwijn, de enige grotendeels vrij meanderende rivier in Vlaanderen met zo'n groot debiet.


Geknotte winterlinden op steilrand langs Berwijn

Holleweg, Voerenstraat (Voeren)
De geknotte winterlinden staan op een steilrand op de linkerflank van de Berwijnvallei. De knotbomen zijn beeldbepalend. Het hakhout is een zuivere vertegenwoordiger van zijn soort (genenreservoir).


Geknotte zomereik op steilrand langs Berwijn

Holleweg, Voerenstraat (Voeren)
De geknotte zomereik staat op een steilrand op de linkerflank van de Berwijnvallei. De knotboom is beeldbepalend.


Hakhout van winterlinde op steilrand langs Berwijn

Holleweg, Voerenstraat (Voeren)
De hakhoutstoof van winterlinde bevindt zich op een steilrand op de linkerflank van de Berwijnvallei. De zeer zware stoof heeft een meerstammige groeivorm ten gevolge van het hakhoutbeer, en is beeldbepalend omwille van zijn mooie representatieve groeivorm. Het hakhout is een zuivere vertegenwoordiger van zijn soort (genenreservoir).


Hakhout van zwarte els in vallei van de Berwijn

Batticestraat, Holleweg (Voeren)
Het hakhoutbosje op de linker oever van de Berwijn bestaat uit zware hakhoutstoven van zwarte els. De stoven hebben een bijzondere groeivorm ten gevolge van het hakhoutbeheer, en zijn hierdoor uitgegroeid tot een beeldbepalend object.


Houtkant langs de Berwijn

Batticestraat (Voeren)
De houtkant op de rechter oever van de Berwijn bestaat uit eenstijlige meidoorn, geknotte en opgaande schietwilgen, hakhout van gewone hazelaar, gewone es en zwarte els als opgaande bomen en hakhout, en hakhout van gewone esdoorn. De houtkant is aangeplant ter versteviging van de oever van de Berwijn en is uitgegroeid tot een beeldbepalend object.


Houtkant langs de Berwijn

Holleweg (Voeren)
De houtkant op de linker oever van de Berwijn bestaat uit hakhout van zwarte els, gewone es, gewone esdoorn, opgaande bomen van schietwilg,struiken van gewone hazelaar, Er is een natuurlijke verrijking met rode kornoelje.


Houtkant op steilrand langs de Berwijn

Berwijnstraat, Voerenstraat (Voeren)
De gemengde houtkant op de linker oever van de rivier de Berwijn bestaat uit opgaande en geknotte bomen van zomereik, hakhout van hazelaar, knotbomen van gele bindwilg en knotbomen en hakhout van winterlinde. Het hakhout van een winterlinde meet 560 cm omtrek. Gewone haagbeuk, zoete kers, fijnspar en Canadapopulier komen voor als opgaande bomen. Gewone robinia in zowel hakhout als als opgaande bomen, olm, lork, gewone es (hakhout, opgaande en geknotte bomen) en hakhout van veldesdoorn, zwarte els en kraakwilg komen voor. In het talud is er een restant van een veekering bestaande uit eenstijlige meidoorn. Er is een natuurrijke verrijking van schietwilg.


Houtkant op steilrand langs de Berwijn

Holleweg (Voeren)
De gemengde houtkant van meerdere kilometers lang bevindt zich op de steilrand van de Berwijn. De soortensamenstelling bestaat uit onder meer hakhout en knotbomen van gewone es. Deze knotbomen hebben een omtrek van meer dan 400 cm. Het hakhout bestaat uit gewone hazelaar, zwarte els en gewone robinia. Daarnaast komt ook eenstijlige meidoorn voor. Er is een natuurlijke verrijking van rode kornoelje, gewone kardinaalsmuts en kraakwilg.


Houtkant op steilrand van de Berwijnvallei

Holleweg (Voeren)
De houtkant op een talud op de steilrand van de Berwijnvallei bestaat uit eenstijlige meidoorn. Deze haag werd aangeplant om erosie van de landbouwpercelen te voorkomen.


Houtkant op steilrand van de Berwijnvallei

Holleweg (Voeren)
De houtkant op de steilrand van de Berwijnvallei bestaat uit eenstijlige meidoorn, gewone es, zomereik, gewone haagbeuk, hakhout van gewone hazelaar en gele bindwilg. Er is een bijmenging van roos, boswilg, zoete kers, kruisbes en Amerikaanse vogelkers. Door zijn ligging en omvang is het een beeldbepalend object.


Houtkant op talud langs holle weg

Holleweg (Voeren)
De houtkant is aangeplant op het talud van een holle weg, die de straatnaam Holleweg draagt. De beplanting bestaat uit gewone es die zowel in hakhout, als als opgaande en geknotte boom voorkomt, zomereik als opgaande boom en in hakhoutbeheer, olm in hakhout, en gele bindwild als knotboom. De eenstijlige meidoorn is een restant van een veekering op de kruin van het talud. Er is een natuurrijke verrijking met zoete kers, boswilg, sleedoorn, rode kornoelje en gewone kardinaalsmuts.


Houtkant op talud langs weg

Viséweg (Voeren)
De houtkant is aangeplant op het talud van de Viséweg en bestaat uit hakhout en opgaande bomen. Het hakhout omvat eenstijlige meidoorn, olm, gewone es en zomereik. De opgaande bomen bestaan uit zomereik. Er is een natuurlijke verrijking van gewone vlier, gewone hazelaar, gewone kardinaalsmuts en boswilg.


Knotes op steilrand langs de Berwijn

Holleweg (Voeren)
De knotes, met omtrek meer dan 400 cm, staat in een houtkant op de steilrand van de Berwijnvallei. De boom heeft een mooie representatieve groeivorm.


Knotessenrij langs grasland in Berwijnvallei

Batticestraat (Voeren)
De knotessenrij staat langs de perceelsgrens van een grasland in de Berwijnvallei. De oostelijke rij bomen staat eveneens op de gewestgrens. De knotbomen hebben een knothoogte die varieert tussen de 2 m en de 5 m.


Opgaande winterlinde op talud langs de Berwijn

Holleweg, Voerenstraat (Voeren)
De opgaande winterlinde maakt deel uit van een houtkant die de steilrand langs de Berwijn fixeert. De boom is een zuivere vertegenwoordiger van zijn soort (genenreservoir).


Veekeringen van meidoorn in Moelingen

Batticestraat, Bijsstraat, Cattestraat, Dorpsstraat, Mescherstraat, Viséweg, Voerenstraat (Voeren)
De geschoren veekeringshagen van meidoorn zijn aangeplant op de perceelsgrenzen rond (voormalige) weilanden en beweide hoogstamboomgaarden.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vallei van de Berwijn [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10309 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.