Er is een parallellisme tussen de landschappelijke verschijningsvorm en de fysische factoren (topografie, morfologie en pedologie). De open kouters liggen op de hoge droge gronden, de kleinschalige vallei met graslanden en bosjes ligt op de lagere, nattere gronden. De bewoning, in (dries)gehuchten of dorpen, bevindt zich op de overgang van vallei naar kouter. De aangrenzende kleinschalige dorpskernen van Paulatem, Beerlegem en Dikkele gaan terug op oude nederzettingen. Het kasteeldomein ligt in de onmiddellijke nabijheid van een waterloop, wat noodzakelijk was voor de aanleg van de omwalling en het ontwerp van het park.

De structuur van het cultuurlandschap, namelijk het naast elkaar bestaan van open kouters, gesloten valleigebied met op de overgang dorpen en in de vallei een groot kasteelpark dat ruimtelijk verbonden is met dorpen en vallei, is duidelijk beïnvloed door morfologie, bodem en ontginningsgeschiedenis. In deze ankerplaats is de historisch continu ontwikkelde landschapsopbouw nog gaaf en herkenbaar aanwezig. Vanaf de kabinetskaart van de Ferraris en op latere topografische kaarten is de landschapsopbouw goed herkenbaar. Verspreid in het gebied komt agrarisch bouwkundig erfgoed voor.

Het kasteeldomein van Beerlegem werd al op de kabinetskaart van de Ferraris aangeduid als site met dubbele omwalling en verschillende vijvers, omgeven door enkele beboste percelen en natte weilanden. Deze toestand blijft ook tot vandaag herkenbaar. Tussen 1815 en 1820 werd het Munkbos grotendeels gerooid en omgezet in een grootschalig akkerland. De huidige Munkboshoeven werden midden de 19de eeuw opgetrokken. Dit landschap is een gaaf voorbeeld van een grootschalige 19de-eeuwse ontginning. Het Spiegeldriesbos met bossenwallen is nog bewaard in dezelfde toestand als op de kaart van Vandermaelen.

De dries van Bochoute is een herkenbare driesnederzetting. Het nederzettingspatroon en de centrale open ruimte zijn goed herkenbaar.

De vallei van de Munkbosbeek ligt tussen twee oost-west gerichte kouters. De vallei en de aansluitende kouters geven een licht golvende topografie en zijn gelegen boven de steilrand van de Scheldevallei. De beek heeft een goede structuurkwaliteit die zich onder andere kenmerkt door het meanderend verloop. Het kasteeldomein herbergt een fraaie stinsenflora. Daarnaast herbergt ze ook veel natuurlijke plantensoorten, meestal soorten uit de bossfeer.

Het grote kasteeldomein met kasteel met dubbele omwalling, drie vijvers en omgevende dreven neemt een dominante plaats in de Munkbosbeekvallei in. De zichten vanuit en naar het kasteel(domein) zijn beeldbepalend. De Munkbosbeekvallei zelf kenmerkt zich door haar kleinschaligheid die vertaald wordt in een gevarieerd landschap dat door holle wegen doorsneden wordt. Aan de rand van het gebied bevinden zich de gave dorpjes Beerlegem en Paulatem. Dikkele bevindt zich in de Munkbosbeekvallei. De Munkboshoeven liggen in een open gebied met vergezichten. In de vlakkere omgeving van de Munkboshoeven liggen de Munkbosbeek en de Schaapsveldbeek, twee bovenloopjes van de eigenlijke Munkbosbeek. De historische Munkboshoeven zijn een baken in het landschap. Aan de noordzijde wordt het open gebied rond de hoeven begrensd door het Spiegeldriesbos.

Van de site 'Bochoute' is een zeer oude Nederlandstalige schepenbrief gevonden. Het manuscript, het oudste ambtelijke stuk in de Nederlandse taal, dateert uit 1249. Ter nagedachtenis hiervan is er een gedenkteken opgericht.

De Munkbosbeek loopt centraal door de ankerplaats. Aan de westelijke kant bevindt zich het kasteeldomein van Beerlegem in de vallei. De dreven hebben een structuur die in de richting van het dorp Beerlegem loopt. Aan de andere kant van het kasteeldomein bevindt zich het dorpje Paulatem. Meer oostelijk bevindt zich het dorp Dikkele in de vallei; dit dorp heeft een kleinschalige structuur. De Munkboshoeven liggen in een open gebied tussen de Munkbosbeek en de Schaapsveldbeek. Ten noorden van de hoeven ligt de dries van Bochoute en het Spiegeldriesbos.