Teksten van Huize Nazareth en omgeving

https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/1041

Huize Nazareth met omgeving tekst d.d. 30/09/2013 ()

De omgeving van het voormalige kasteel van Goetsenhoven, heden Huize Nazareth, met de slottoren of donjon, de drie 18de-eeuwse woonvleugels en het eveneens 18de-eeuws poortgebouw verwijst naar de omvang van het vroegere kasteeldomein.

De 18de-eeuwse elementen zijn vooral belangrijk vanwege hun inplanting, die teruggrijpt naar de oorspronkelijke 18de-eeuwse typologie, namelijk de groepering rond een binnenkoer.

Historiek

Goetsenhoven (Gossoncourt), genaamd naar ene Gosuin die er een hof bezat, kwam tot ontwikkeling op het plateau tussen de twee Getes. Aanvankelijk toebehorend aan de Heren van Heverlee, kwam het in de eerste kwart van de 13de eeuw in het bezit van de familie Gossoncourt die er een “Riddershuys” bezaten (1346). Achtereenvolgens kwam de heerlijkheid door erfopvolging in het bezit van Golart (1356), de Kersbeke, de Harduemont, Bauw de Rouberck en de Mérode (in de 16de eeuw). Onder de Mérodes werd het kasteel herhaaldelijk verpacht, onder andere in 1661. Volgens het opschrift boven de inrijpoort liet Joseph Comte de Mérode de Montfords kasteel en neerhof in 1730 verbouwen.

In 1749 komt het kasteel door openbare verkoop in het bezit van Jan van Meldert. In 1755 wordt het aangekocht door Thomas-Joseph, baron van Kessel, in 1760 door Joseph-François de Man, baron van Attenrode en Wever. Charles François Godfriaux d’Orbais, eigenaar sinds 1781, liet het kasteel – waaronder de toren – verbouwen. Circa 1790 werd het belegerd, geplunderd en gedeeltelijk verwoest.

In 1898 werden de woonvleugels uitgebreid, een kapel in neostijl gebouwd en de hoevegebouwen aangepast en vernieuwd. Tegen de nieuwe woonvleugel werd een glazen gaanderij met gietijzeren constructie aangebracht.

Beschrijving

De kern en het oudste gedeelte van het complex wordt gevormd door een vierkante middeleeuwse toren in breuksteen met vier bouwlagen onder een leien schilddak. De toren werd wellicht in de 12de eeuw gebouwd en stond sinds 1346 bekend als “Riddershuys”. Bouwarcheologisch onderzoek heeft aangetoond dat de donjon voorzien was van een kelder, schouw, latrine, twee bakstenen vensternissen en mogelijk een houten wenteltrap. De benedenverdieping is overwelfd, verhoogd en aangepast (steekboogvensters) in de loop van de 18de eeuw (circa 1766).

De eveneens 18de-eeuwse korte woonvleugels onder leien schilddak met natuurstenen (Gobertange) vensters werden tegen drie zijden van de toren aangebouwd.

Het complex is toegankelijk langs de westkant via het poortgebouw van het vroegere pachthof. Het poortgebouw is opgebouwd uit baksteen en voorzien van een duiventoren en afgewerkt met Gobertange hoekkettingen, steigergaten en een poortomlijsting met gedrukte rondboog afgedekt met een leien mansardedak.

Boven de ingang is het wapenschild van de Mérode te zien met het opschrift: CE PRESENT CHASTEAU ET BASSECOURT ONT ESTE REBATTIS PAR SON EXle MG JOSEPH COMTE DE MERODE DE MONTFORDS DU St EMPIRE ROMMAIN, MARQUIS DE DEYNSE, BARON DE CE LIEU. L'AN 1730.

Twee korte vleugels onder schilddak, daterend uit dezelfde periode, sluiten aan op het poortgebouw.

De inplanting van Huize Nazareth, vlak bij de dorpskern (een dichtgemetselde poort in de omheining van het kasteel gaf er rechtstreeks toegang), te midden van een geheel ommuurd domein, met onder meer een hoogstamboomgaard en een moestuin, zorgt voor een waardevolle groene omkadering die bovendien refereert naar de omvang van het vroegere kasteeldomein.

Bibliografie

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, dossiernummer DB000754, Huis Nazareth en onmiddellijke omgeving, advies Provinciale Commissie voor Monumenten en Landschappen (PCML)
  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, dossiernummer DB000754, Huis Nazareth en onmiddellijke omgeving, beschermingsdossier
  • Centrale Archeologische Inventaris, CAI ID 1345 Kasteel van Goetsenhoven
  • GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Huize Nazareth en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/149485 (geraadpleegd op ).


Huize Nazareth en omgeving ()

De bescherming omvat Huize Nazareth en omgeving.


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Huize Nazareth en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/teksten/189493 (geraadpleegd op ).