Beschermd monument

Herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog voor de Belgische Compagnie Cyclisten

Beschermd monument van 18-02-2013 tot heden

ID: 10475
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10475

Besluiten

Herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog voor Belgische Compagnie Cyclisten
definitieve beschermingsbesluiten: 18-02-2013 ID: 5109

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
Oost-Vlaanderen: Gemeente
Lede: Deelgemeente
Oordegem: Straat
Grote Steenweg: Locatie
Grote Steenweg (Lede): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
4m²: Beschermingsdossiers
4.01/41034/132.1

Typologie: oorlogsgedenktekens
Datering: interbellum
Stijl: art deco

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Devos, Pierre (Ontwerper)

Thema: Erfgoed Eerste Wereldoorlog

Beschrijving

Het herdenkingsmonument te Oordegem voor de gesneuvelden van de Belgische Compagnie Cyclisten tijdens de Eerste Wereldoorlog, is beschermd als monument.

Waarden

Het herdenkingsmonument Eerste Wereldoorlog voor de Belgische Compagnie Cyclisten is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

sociaal-culturele waarde

Als zijnde de materialisatie van het herdenken van een collectief trauma. Het herdenkingsmonument refereert naar een huldebetoon voor de heldhaftige, maar weliswaar hopeloze strijd van de Compagnie Cyclisten van de vrijwillige Brusselse Burgerwachten in een treffen met de Duitse overmacht. De oprichting gebeurde met een financiële steun van het gemeentebestuur van Oordegem. Niettemin werden de opschriften op het monument in eentalig Frans opgesteld, wat kenmerkend was voor de toenmalige politieke tijdsgeest

artistieke waarde

Meerdelig sober maar sterk geometrisch opgebouwd monument in hardsteen met kenmerken van de art-decostijl. Centraal een obelisk geflankeerd door twee kleinere afgedekte muurplaten, waarop de teksten staan. De hoge obelisk met vooruitspringende voet eindigt op een diep ingesnoerde, driedelige getrapte torenvorm bekroond met een bol. Op de voorzijde een verdiept blind veld waarin een reliëfvoorstelling van een zwaard in het arduin is uitgewerkt; met daarop het woord PAX. Het geheel staat op een tweedelig breed getrapte arduinen basis. Het gedenkteken is een ontwerp van architect Pierre DEVOS. (gesigneerd)

historische waarde

in casu militair-historische waarde: :
Ter herdenking van de gevallenen van de Belgische Compagnie Cyclisten, die zich moedig heeft verzet tegen de Duitse overmacht, werd een monument opgericht rechtover de Fauconiermolen te Oordegem.
Het herdenkingsmonument is opgericht op een betekenisvolle militair-historische plaats, op de landelijke locatie in de nabijheid van de Fauconiermolen te Oordegem waar in 1914 een zware militaire confrontatie plaatsvond tussen de vrijwillige Burgerwachten en de overmacht van het Duitse leger.
Op 6 september 1914 komt een Belgisch korps van 1 000 soldaten en vrijwilligers te Melle aan om er stelling te nemen tegenover een Duitse overmacht van 42 000 soldaten. Nog diezelfde dag geraakt een Compagnie Cyclisten van de Brusselse Burgerwacht in een hinderlaag aan de Fauconiermolen te Oordegem, in de voorpost van de immense Duitse Divisie, die richting Gent trekt. Aan de molen komt het tot een treffen tussen de Duitse Ulanen of verkenners van het reservistenleger onder leiding van generaal von Boehn en tussen de Brusselse Burgerwachten, die deel uitmaakten van een compagnie Jagers te Paard, samen met gendarmen van het eskadron Lebrun. De dodentol is hoog. De kapitein-commandant van de groep cyclisten, Edmond Koning, afkomstig uit Sint-Lambrechts-Woluwe, komt er om het leven, samen met Léon Esser, twee burgerwachten en een gendarme. Oordegem wordt de volgende dag onder de voet gelopen door de massa Duitse troepen.

historische waarde

Het herdenkingsmonument is een initiatief van de Oud-Burgerwachten van Brussel met financiële steun van het gemeentebestuur van Oordegem, In 1926-1927 werd het herdenkingsteken plechtig ingehuldigd te Oordegem voor de gesneuvelde Belgische burgerwachten en gendarmen. De stoet werd voorafgegaan door het muziekkorps van het Tweede Linieregiment van Gent.

Aanduiding van

Is de bescherming van