Inventaris
Beschermd monument

Klooster van de clarissen-urbanisten: Derde Ordekapel en Sint-Antoniuskring

Beschermd monument van tot heden

ID
10573
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10573

Besluiten

Franciscanenklooster en kapel Derde Orde met Sint-Antoniuskring
definitieve beschermingsbesluiten: 09-04-2008  ID: 4521

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Alternatieve namen
Franciscanerklooster, Recollettenklooster
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Gent
Deelgemeente
Gent
Straat
Brandstraat
Locatie
Brandstraat 3 (Gent)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
630m²
Beschermingsdossiers
4.01/44021/1277.1
4.01/44021/713.1
DO002320
OO003336

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de Derde Ordekapel op de site van het franciscanenklooster en bijhorende Sint-Antoniuskring voor franciscaanse werken. Het klooster van de clarissen-urbanisten, later franciscanenklooster of recollettenklooster, met inbegrip van de kloosterkerk en bijhorende kloostertuin met tuinmuren is in hetzelfde besluit beschermd als monument.



Waarden

De Derde Ordekapel op de site van het franciscanenklooster en bijhorende Sint-Antoniuskring voor franciscaanse werken is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde: :
- Zeldzaam exemplaar van een specifiek type verenigingskapel, namelijk een Derde Ordekapel toegewijd aan Sint-Franciscus en opgericht (1859-1860) binnen de site van een slotklooster van franciscanen. De kapel vormt een materiële getuigenis van een sterk heroplevende christelijke organisatie binnen de franciscaanse beweging die tijdens het katholieke reveil van de tweede helft van de 19de eeuw een belangrijk aandeel opnam in de sociale hulpverlening en welzijnszorg van de bevolking. De neogotische kapel met bijhorende sacristie werd gebouwd op kosten van de Derde Orde naar ontwerp van medelid architect en oudheidkundige Jean-Baptiste Bethune, grondlegger en promotor van de neogotiek in België. Representatief voor het kader waarbinnen de vroege neogotische architectuur van Bethune tot stand kwam, namelijk mede dankzij de voornaamste weldoener van Bethune in Gent, Joseph de Hemptinne die als mecenas sterk bijdroeg tot de neogotische beweging. Gesitueerd vlakbij de locatie van de Sint-Lucasschool is de Derde Ordekapel dan ook relevant als vroeg religieus Bethuniaans bouwwerk dat van betekenis was bij de opkomst van de Sint-Lucasneogotiek en de verspreiding van het neogotisch gedachtegoed.
- De Sint-Antoniuskring werd door de gelijknamige vzw, die alle instellingen ook van de Derde Orde (thans franciscaanse lekenorde) groepeert, tegen de Derde Ordekapel aangebouwd. Het monumentaal verenigingsgebouw werd in 1931 als magazijnen en feestzaal ontworpen. Historisch, functioneel en structureel is dit bijzonder christelijk verenigingsgebouw onlosmakelijk verbonden met de Derde Ordekapel en het voormalige franciscanenklooster.

sociaal-culturele waarde

De Derde Ordekapel en daaraan verbonden Sint-Antoniuskring zijn als bidplaats en het bijhorende verenigingsgebouw voor de samenkomsten en sociale hulpverlening van de franciscaanse lekenorde en de franciscaanse werken nog steeds in gebruik. De gebouwen staan symbool voor de traditie en maatschappelijke functie op het vlak van caritatieve werking en armenzorg die typerend is voor de minderbroeders-franciscanen.

artistieke waarde

Het neogotische bouwwerk en zijn aankleding hebben onmiskenbaar een belangrijk project gevormd binnen het kerkelijk oeuvre van Jean-Baptist Bethune en is exemplarisch voor zijn sobere en rationele bouwesthetiek. De binnenafwerking met polychromie (fragmentarisch zichtbaar bewaard) en meubilering van de kapel gebeurde in nauwe samenwerking met belangrijke artistieke volgelingen en medewerkers van Bethune (J. Helbig, Bressers-Blanchaert, A. Verhaegen, M. Zens, R. De Pauw, Janssens). De preekstoel en decoratieve polychromie van het koorgewelf zijn representatieve uitingen van de Bethuniaanse stijl. Ook de communiebank en het gepolychromeerde Onze-Lieve-Vrouwebeeld zijn verfijnde neogotische creaties.

Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Klooster van de clarissen-urbanisten

Brandstraat 3, Oude Houtlei 122-124 (Gent)
Het oorspronkelijke klooster van de clarissen-urbanisten, later recollettenklooster vanaf 1840, vormt een relict voor de monastieke geschiedenis van een in oorsprong grote oude bedelorde die een zeer vroege stichting circa 13 de eeuw kende te Gent. Het klooster werd midden 19de eeuw door de minderbroeders aangepast en uitgebreid onder architect Frans Steyaert, met respect voor de originele structuur en indeling van de oorspronkelijke kloosterbouw uit 1687-88.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster van de clarissen-urbanisten: Derde Ordekapel en Sint-Antoniuskring [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10573 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.