Beschermd monument

Pastorie van de Sint-Jan-Baptistparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
10606
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10606

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 18-03-2008  ID: 4517

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De pastorie van de Sint-Jan-Baptistparochie is beschermd als monument.



Waarden

Pastorie van Ruiter is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De historische waarde van de pastorie bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Die verplichting wordt geconcretiseerd na het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.
Na de seculiere wet van 25 september 1769 worden de pastorieën door de tiendenheffers opgericht onder druk van de politieke overheid.
De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van het Concordaat van 1801.

Pastorie uit 1876-79, gelijktijdig opgetrokken met de kerk naar ontwerp van architect Arthur Verhaegen.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De architectuurhistorische waarde ligt in de evolutie van de typologie van de pastorie: van éénlaags gebouw naar tweelaags gebouw rond het midden van de 18de eeuw, van 18de-eeuws dubbelhuis naar huis met T-structuur in het midden van de 19de eeuw.
De aanwezigheid van structurele oudere onderdelen wat zeer uitzonderlijk is - wijst op een bouwgeschiedenis voorafgaand aan de momenteel zichtbare fases.
De (tuin) historische waarde ligt in de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt.
Verschillende tuinen hebben wetenschappelijke waarde meer bepaald dendrologische waarde door hun bijzondere bomenbestand.

Pastorie uit 1876-79, gelijktijdig opgetrokken ontwerp van architect Arthur Verhaegen in de voor hem typerende neogotische stijl.
De ontwerptekeningen, kwalitatieve en verzorgde neogotische stijl, qua vormgeving, detaillering en materiaalgebruik identiek aan gekende ontwerpen van architect Verhaegen, bevestigen zijn auteurschap en vormen een belangrijke aanvulling van zijn tot op heden gekende, vrij beperkt architecturale oeuvre.
Architectuurhistorisch is de pastorie typologisch en stilistisch een zeer representatief voorbeeld van de rijpe neogotiek gekenmerkt door functionalisme, het toepassen van traditionele materialen en ambachtelijke technieken. Het gebouw is door zijn authentiek bewaarde exterieur, plattegrond en interieur met voor de neogotiek kenmerkende decoratieve elementen zoals puntgevels, Brugse traveeën, kruiskozijnen met binnenluiken en tralies, schouwen met laatgotische wangen, traditionele balklagen, paneeldeuren met typisch briefpaneel en kleurige tegelvloeren, uitzonderlijk en zeldzaam.

sociaal-culturele waarde

De pastorie behoort samen met de kerk en soms het klooster tot het religieuze centrum van een parochie. Samen met het gemeentehuis en de dorpsschool behoort dat religieuze centrum tot de historisch gegroeide Vlaamse dorpskern en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.
Een typisch laat 19de-eeuws / begin 20ste-eeuws fenomeen is de doelgerichte stedenbouwkundige ontwikkeling van een wijk of gehucht waarbij de kerk, pastorie, klooster en zondagsschool het centrum vormen waarrond de ontwikkeling plaatsvindt.

De sociaal-culturele waarde komt vooral tot uiting in de ensemblewaarde van deze "neogotische site" met nieuwe parochiekerk, pastorie en klooster met schooltje, met een sterke visuele band door de inplanting aan de hoofdstraat.

artistieke waarde

De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). Getuige niet enkel de authentiek bewaarde 18de-eeuwse interieurs maar tevens de kwaliteitsvolle herinrichtingen in de 19de eeuw.
De pastorie werd meestal opgetrokken door architecten verbonden aan de tiendenheffer (pré-Franse Revolutie) of een toonaangevende architect in de voor hun representatieve vormentaal.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Pastorie van de Sint-Jan-Baptistparochie met tuin

Sousbeekstraat 101 (Waasmunster)
Pastorie uit 1877, gelegen binnen een grote beboomde, deels ommuurde en deels omhaagde tuin ten oosten van de in dezelfde periode opgerichte Sint-Jan-Baptistkerk. Kerk en pastorie kwamen tot stand onder impuls van onderpastoor A. Rubbens van Waasmunster centrum. Bewaarde plannen van 1876 voor de neogotische pastorie, evenals de kerk toegeschreven aan ingenieur-architect Arthur Verhaegen uit Gent.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.