Beschrijving
Het memoriekruis Sebastiaen Van Havermaet is beschermd als monument.
Waarden
Memoriekruis Sebastiaen Van Havermaet is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde, historische waarde, volkskundige waarde
in casu cultuurhistorische waarde: Het authentieke en gaaf bewaarde 18de-eeuwse hardstenen ongevallenkruis op de linkeroever van de Schelde is voor de regio ten westen van de Maas een zéér uitzonderlijk voorbeeld van een memoriekruis. Het is een interessante materiële getuige van een historische en volkskundige traditie om doden in de nabijheid van de plaats van overlijden te herdenken. Dit gebruik klimt minstens op tot de 16de eeuw en komt hoofdzakelijk in het oostelijk landsgedeelte voor.
Dit fraaie kruis met klaverbladvormige armen en kwartcylinders bij de kruising vertoont zowel aan de voor- als aan de achterzijde inscripties met dezelfde tekst gevolgd door een vrome wens en het gebruikelijke symbool van het doodshoofd met gekruiste beenderen als slotvignet op de achterzijde. Naar typologie, vormgeving, schikking, opbouw én schrijfwijze van de opschriftelementen is dit veldkruis representatief voor de 17de en 18de eeuw. De sobere uitvoering van dit herdenkingsmonument is kenmerkend voor het westelijk landsgedeelte. Het is daarenboven exemplarisch voor de evolutie van de verschijningsvorm van het kruis met bijhorende iconografie en symboliek.
Dit ongevallenkruis werd opgericht ter herdenking van Sebastiaen Van Havermaet, schepen en burgermeester van Berlare, die in 1754 ter hoogte van het Scheldeveer overleed.
De contextwaarde van het kruis wordt bepaald door de opmerkelijke lokalisatie van het kruis. Het bevindt zich langs de vroegere voetweg naar Uitbergen en Berlare aan de oversteekplaats met Wichelen die op de rechteroever aansloot op de heirweg van Gent naar Dendermonde. De plaatsing van dit kruis ter hoogte van een eertijds belangrijke transportplaats tussen het "Land van Aalst" en het "Land van Dendermonde" onderstreept de sociale positie van de afgestorvene: Dit klein historisch erfgoed is bijgevolg ook belangwekkend voor de lokale geschiedschrijving.
Het memoriekruis voor Sebastian Van Havermaet is ingeplant in een omgeving met grote landschappelijke waarde en bevindt zich in de nabijheid van een belangrijke archeologische vindplaats.