Beschermd monument

Franse militaire begraafplaats

Beschermd monument van tot heden

ID
10734
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10734

Besluiten

Franse militaire begraafplaats
definitieve beschermingsbesluiten: 12-11-2008  ID: 4554

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De Franse militaire begraafplaats te Machelen is beschermd als monument.



Waarden

Franse militaire begraafplaats is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde, historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De aanleg en inrichting van de begraafplaats is vrij sober, zoals gebruikelijk is bij Franse militaire begraafplaatsen. Ze bestaat uit een grasperk met rijen graven met bloemenperken (o.m. rozenstruiken enyucca's). De grafstèles voor moslims, joden en vrijzinnigen zorgen voor afwisseling in de rijen uniforme grafkruisen. Tot in de jaren 1980 stonden er voor de christenen gietijzeren kruisen, die al te zeer geleken op Franse degens, wat voor heel wat commotie zorgde. Een gedenkkruis ter herinnering aan de soldaten van 1914-1918 wordt geflankeerd door een hulst. De Belgische en Franse vlag hebben een centrale plaats gekregen. Een opvallend architecturaal element is de gedenkmuur met sculptuurwerk van de Franse beeldhouwster M. de Bayser-Gratry. Op het linker- en rechterpaneel worden telkens twee militairen afgebeeld, op de centrale plaat is een zittende vrouw afgebeeld met 3 kinderen bij haar, met eronder: "ELLE LEUR APPREND QU'ILS SONTS MORTS POUR NOUS".

historische waarde

in casu historische context en militaire waarde: De Franse nationale begraafplaats van Machelen is één van de drie grote Franse nationale begraafplaatsen in Vlaanderen, naast Saint-Charles-de-Potyze (Ieper) en het massagraf op de Kemmelberg. Het gaat om een begraafplaats, die bijna volledig in het teken staat van het geallieerde Bevrijdingsoffensief. Er liggen nu 750 militairen begraven, die voornamelijk gestorven zijn na 14 oktober 1918. Een groot deel kwam om tijdens de gevechten tussen de Leie en de spoorweg Gent-Kortrijk, in de onmiddellijke omgeving van Machelen, tussen 19 en 31 oktober 1918.

sociaal-culturele waarde

Bepaalde graven onderstrepen het internationale en interculturele karakter van de Eerste Wereldoorlog. Op de begraafplaats liggen naast gesneuvelden uit Frankrijk ook doden uit de Franse kolonies, zoals Senegal, Guinee, Soedan, Ivoorkust, Burkina Faso, ... Heel zeldzaam is het graf van een 'travailleur anamite' en die van een dode van de '119° Compagnie Chinoise'. De christenen liggen onder een grafkruis, de moslims onder een grafstèle met spitse hoefijzerboog, joden en vrijzinnigen onder een grafstèle met segmentboog. De zorg die nog steeds besteed wordt aan de aanleg en instandhouding van deze militaire begraafplaatsen getuigt van de collectieve wil om de herinnering aan de wereldoorlogen levendig te houden. De herdenking van de Eerste Wereldoorlog en de rol die Franse troepen speelden tijdens het Bevrijdingsoffensief in de regio wordt tot op de dag van vandaag levendig gehouden. Zo vindt er jaarlijks in Machelen een herdenkingsplechtigheid plaats met kerkdienst en optocht.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Franse militaire begraafplaats Machelen

Dorpsstraat (Zulte)
Franse militaire begraafplaats met doden uit de Eerste Wereldoorlog. De begraafplaats heeft een trapeziumvormig grondplan met twee haaks op elkaar staande hoofdassen. De rijen graven, doorgaans grafkruisjes, soms specifieke grafstèles voor moslims, joden en vrijzinnigen, staan per twee, rug aan rug opgesteld. Hardstenen gedenkkruis op een sokkel aan noordoostelijke zijde en een gedenkmuur met sculpturen van Marguerite de Bayser-Gratry aan noordwestelijke zijde.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Franse militaire begraafplaats [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10734 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.