Inventaris
Beschermd monument

Apotheek Tuypens

Beschermd monument van tot heden

ID
10782
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10782

Besluiten

Apotheek Tuypens
definitieve beschermingsbesluiten: 12-07-2012  ID: 5032

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Provincie
Oost-Vlaanderen
Gemeente
Sint-Niklaas
Deelgemeente
Sint-Niklaas
Straat
Houtbriel
Locatie
Houtbriel 25 (Sint-Niklaas)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
108m²
Beschermingsdossiers
4.001/46021/101.1
4.01/46021/232.1
Typologie: apotheken
Datering: interbellum
Stijl: art deco

Neerman, Marc (Ontwerper)

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van tot )

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de voormalige apotheek Tuypens, een art-decogebouw naar ontwerp van Marc Neerman.



Waarden

Voormalige Apotheek Tuypens is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : Voormalige Apotheek Tuypens, in 1929 gebouwd naar het ontwerp van de Gentse architect Marc Neerman, in een art-decostijl die enerzijds aansluit bij de expressionistische baksteenarchitectuur van de Amsterdamse School, maar anderzijds eerder sterk beïnvloed is door de stroming van het Romantisch kubisme van W.M. Dudok.
De architectuur van Marc Neerman (Lokeren 1900 - Gent 1944) wordt beïnvloed door het romantisch kubisme, dat gekenmerkt wordt door het gebruik van baksteen, door een niet uitgebalanceerde asymmetrie tussen het horizontale en het verticale, door het zoeken naar nieuwe hoekoplossingen, door het afwisselend dakenspel en door de verdeling van de zeer brede of hoge vensters in horizontale stroken. De ornamentiek beperkt zich tot enkele sobere accenten. Er is een grote aandacht voor het driedimensionale van het gebouw; hier te Sint-Niklaas opvallend geaccentueerd omdat het gebouw een hoekpand vormt. Functionele geometrische opbouw van exterieur en met functioneel ingerichte binnenstructuur.
Binnen de literatuur en de studie van de art-decostijl in Vlaanderen en België wordt de Apotheek Tuypens van Neerman meermaals als exemplarisch waardevol kwalitatief ontwerp van de interbellumarchitectuur aangehaald.

artistieke waarde

Het kwaliteitsvolle ontwerp als winkelpand vormt door zijn geometrie en het gebruik van balkvolumes een opvallend hoekpand in expressionistische baksteenarchitectuur onder platte daken met twee vrijstaande en afzonderlijk uitgewerkte gevels en verdiepingen, op de hoek verlevendigd door een centrale verticale partij van natuursteen.
De gevelopbouw wordt gedomineerd door twee balkvormige volumes verschillend in hoogte met verschillende niveaus, met verschillende vensterindeling, de materiaalkeuze van baksteen in diverse metselverbanden, het zeer sterke accent op de verticale lijn.
De begane grond is voorzien van zeer brede winkelramen, rondom afgeboord met zwart geaderde marmerbekleding. De bovenverdiepingen zijn opgetrokken in een sterk verticale lijn; zij worden doorbroken door functioneel aangebrachte hoge rechthoekige vensters, waarbij de horizontale roedeverdeling en de kleur van de glasinvulling van de bovenlichten van de ramen een decoratief effect verlenen aan de kubistische vormgeving.
De uitspringende erker doorbreekt de horizontale en rechthoekige geometrie op de verdiepingen aan de gevel langs de pleinzijde. Decoratief en speels uitgewerkte metselverbanden, met uitkragende en overhoekse baksteenlijsten en golvend en recht metselverband in de gevelbekroning.

sociaal-culturele waarde

De economische groei en de gepaard gaande bevolkingstoename na de Eerste Wereldoorlog deed een nood ontstaan aan een nieuwe stadsuitbreiding. Nieuwe wijken en straten werden aangelegd door industriëlen en handelaars, die eigenaars waren van de gronden.
Ook te Sint-Niklaas wenste de gegoede burgerij haar status en welvaart te veruitwendigen door het bouwen van nieuwe woningen met imponerende gevels in een meer individueel, creatief en kwalitatief totaalconcept. De huizen in het interbellum zijn hoofdzakelijk in de art-decostijl gebouwd; zij bepalen dan ook grotendeels het karakteristieke stadsbeeld van Sint-Niklaas.
Ook de naar Gent uitgeweken architect Marc Neerman werd dikwijls als ontwerper gevraagd. Voor de apothekersfamilie Tuypens, welgekend in de wijde regio voor de fabricatie van de 'Poeders Wit Kruis', ontwierp hij een opvallend winkelpand met laboratorium.

Aanduiding van

Is de bescherming van

Apotheek Tuypens

Houtbriel 25 (Sint-Niklaas)
De apotheek dateert uit 1929. Het hoekpand in art-decostijl werd ontworpen door architect Marc Neerman. Sterk bij de zogenaamde Amsterdamse school aanleunende expressionistische baksteenbouw, op de hoek verlevendigd door een partij van natuursteen en op de begane grond voorzien van zwarte marmerbekleding rond de brede winkelvensters.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Apotheek Tuypens [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10782 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.