Beschrijving
De parochiekerk Sint-Ursmarus en het omringend ommuurd en omhaagd voormalig kerkhof zijn beschermd als monument. De toren van de kerk werd reeds beschermd als monument bij koninklijk besluit van 28 maart 1956, het orgel werd als monument beschermd bij koninklijk besluit van 7 februari 1980.
Waarden
Binnen Kruishoutem is de dorpskom van Nokere één van de vier haast intact behouden voorbeelden van kasteeldorpen met tot de middeleeuwen teruggaande historische band tussen de kerk met kerkhof, de pastorie en het kasteel met tot op heden behouden tastbaar erfgoed van een uitzonderlijke kwaliteit, visueel met elkaar verbonden door de kasteeldreef en het dorpspleintje met een aantal representatieve gebouwen die een onlosmakelijke band hebben met de parochiale en lokale geschiedenis van het dorp.
De parochiekerk Sint-Ursmarus met omringend ommuurd en omhaagd voormalig kerkhof is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:
artistieke waarde
De kerk toont een fraai overzicht van ongeveer 700 jaar kerkarchitectuur op het platteland (toren 12de-13de eeuw, schip en koor 16de eeuw, zijbeuken 18de eeuw, uitbreiding en restauratie in neogotische stijl 19de eeuw).
Het interieur van de kerk herbergt een uniek ensemble geschonken door de lokale kasteelheren, onder meer de 17de-eeuwse preekstoel, grafmonument van 1747, lambrisering en zijaltaren van 1788, aanpassingen in academisch neogotische stijl van 1895-1897 met onder andere glasramen van G. Ladon en een hoogaltaar van R. Rooms.
historische waarde
De kerk, teruggaand tot de 12de eeuw, fungeerde als begraafplaats voor de kasteelheren van Nokere.
Het mobilair van de Sint-Ursmaruskerk werd in de 18de en 19de eeuw geschonken door de lokale kasteelheren.
Het thans begraasde, de kerk omringend, kerkhof op de oorspronkelijke ovale vorm met twaalf hergebruikte ijzeren grafkruisen is een getuige van de vroegere alom aanwezige kerkhoven rond de dorpskerken die samen met de kerk één geheel vormde.
sociaal-culturele waarde
De kerk met bewaarde afgebakend site van het voormalige kerkhof en de pastorie met omringende pastorietuin vormt een essentieel onderdeel van de Nokerse dorpskom.
Het 'pastoorspad’, de verbinding tussen pastorie en kerk, vormt een tastbare band tussen kerk en pastorie en is bovendien een zeldzaam voorbeeld van deze vroeger veelvuldig aanwezige paden.
wetenschappelijke waarde
in casu dendrologische waarde: Een restant van de oorspronkelijke haag rondom het kerkhof bestaande uit Carpinus en Crataegus.