Beschermd monument

Pastorie Sint-Salvatorsparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
10923
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10923

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 03-09-2008  ID: 4541

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De classicistische pastorie van de Sint-Salvatorsparochie te Gent, is beschermd als monument.



Waarden

Pastorie Sint-Salvator met uitzondering van de recentere aanbouw, schouw en tuin, is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De historische waarde van de pastorie bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Die verplichting wordt geconcretiseerd na het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.
Na de seculiere wet van 25 september 1769 worden de pastorieën door de tiendenheffers opgericht onder druk van de politieke overheid.
De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van het Concordaat van 1801.

Uitzonderlijk voorbeeld van een pastorie teruggaand tot de 17de eeuw, in de 18de eeuw aangepast aan de geldende smaak door bisschop De Brogly.
De 17de-eeuwse pastorie bleef zichtbaar aanwezig in het huidige gebouw.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De architectuurhistorische waarde ligt in de evolutie van de typologie van de pastorie: van éénlaags gebouw naar tweelaags gebouw rond het midden van de 18de eeuw, van 18de-eeuws dubbelhuis naar huis met T-structuur in het midden van de 19de eeuw. De aanwezigheid van structurele oudere onderdelen - wat zeer uitzonderlijk is - wijst op een bouwgeschiedenis voorafgaand aan de momenteel zichtbare fases. De (tuin) historische waarde ligt in de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt. Verschillende tuinen hebben wetenschappelijke waarde meer bepaald dendrologische waarde door hun bijzondere bomenbestand.

Uitzonderlijk voorbeeld van een pastorie teruggaand tot de 17de eeuw, in de 18de eeuw aangepast aan de geldende smaak door bisschop De Brogly. Aanwezigheid van 17de-eeuwse kenmerken in de structuur en het interieur van de pastorie (oorspronkelijke buitenmuren over twee bouwlagen, balkenlagen, consoles, ... ) Uitzonderlijk rijk aangeklede bovenverdieping met onder andere 18de-eeuws stucwerk en schuwmantels, plankenvloeren, ... Representatief voorbeeld van (esthetische) aanpassingen aan de vernieuwde smaak doorheen de geschiedenis, zoals een empiretrap en schouwelementen (stuc en mantels) uit de 19de eeuw en een tapijttegelvoer uit 1922. Pand met voor de 18de-eeuw typische dubbelhuisstructuur met centrale gang.

sociaal-culturele waarde

De pastorie behoort samen met de kerk en soms het klooster tot het religieuze centrum van een parochie. Samen met het gemeentehuis en de dorpsschool behoort dat religieuze centrum tot de historisch gegroeide Vlaamse dorpskern en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap. Een typisch laat 19de-eeuws / begin 20ste-eeuws fenomeen is de doelgerichte stedenbouwkundige ontwikkeling van een wijk of gehucht waarbij de kerk, pastorie, klooster en zondagsschool het centrum vormen waarrond de ontwikkeling plaatsvindt.

artistieke waarde

De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). Getuige niet enkel de authentiek bewaarde 18de-eeuwse interieurs maar tevens de kwaliteitsvolle herinrichtingen in de 19de eeuw. De pastorie werd meestal opgetrokken door architecten verbonden aan de tiendenheffer (pré-Franse Revolutie) of een toonaangevende architect in de voor hun representatieve vormentaal.

Representatief voorbeeld van een pastorie met vier eeuwen interieuraankleding van de 17de tot 20ste eeuw. Volgende elementen bleven onder andere bewaard: balkenlagen en consoles uit de 17de eeuw, stucwerk uit de 18de eeuw, schouwmantels uit de 18de eeuw, plankenvloeren wellicht uit de 18de eeuw, trap en schouwmantels met stucwerk uit de 19de eeuw, tapijttegelvloeren uit 1922.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Sint-Salvatorsparochie

Sleepstraat 216 (Gent)
18de-eeuws bepleisterd breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een met natuurleien bedekt zadeldak. De gevel is kenmerkend voor de Lodewijk XVI-stijl met consoles en een fronton met het wapenschild van bisschop Van Eersel. Classicistische pastorie met vier eeuwen interieuraankleding van de 17de tot 20ste eeuw.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.