Beschermd monument

Pastorie Heilige Kruisparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
10937
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10937

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 03-09-2008  ID: 4541

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De pastorie daterend rond circa 1860 van de Heilige Kruisparochie te Sint-Kruis-Winkel, is beschermd als monument met inbegrip van de tuin.



Waarden

Pastorie Heilig Kruis met tuin is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde

De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). Getuige niet enkel de authentiek bewaarde 18de-eeuwse interieurs maar tevens de kwaliteitsvolle herinrichtingen in de 19de eeuw.
De pastorie werd meestal opgetrokken door architecten verbonden aan de tiendenheffer (pré-Franse Revolutie) of een toonaangevende architect in de voor hun representatieve vormentaal.

Representatief voorbeeld van een pastorie naar ontwerp van architect E. de Perre-Montigny met bewaring van de voor de bouwperiode typische elementen als buitenschrijnwerk, gang met plafondstuc, muurpilasters, binnenschrijnwerk, marmerimitatie, houten en stenen vloeren, trap, ...

sociaal-culturele waarde

De pastorie behoort samen met de kerk en soms het klooster tot het religieuze centrum van een parochie. Samen met het gemeentehuis en de dorpsschool behoort dat religieuze centrum tot de historisch gegroeide Vlaamse dorpskern en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.
Een typisch laat 19de-eeuws / begin 20ste-eeuws fenomeen is de doelgerichte stedenbouwkundige ontwikkeling van een wijk of gehucht waarbij de kerk, pastorie, klooster en zondagsschool het centrum vormen waarrond de ontwikkeling plaatsvindt.

historische waarde

De historische waarde van de pastorie bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Die verplichting wordt geconcretiseerd na het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.
Na de seculiere wet van 25 september 1769 worden de pastorieën door de tiendenheffers opgericht onder druk van de politieke overheid.
De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van het Concordaat van 1801.

Landelijke pastorie opgetrokken op een vermoedelijk oudere site circa 1860 naar een ontwerp van architect E. de Perre-Montigny.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De architectuurhistorische waarde ligt in de evolutie van de typologie van de pastorie: van éénlaags gebouw naar tweelaags gebouw rond het midden van de 18de eeuw, van 18de-eeuws dubbelhuis naar huis met T-structuur in het midden van de 19de eeuw.
De aanwezigheid van structurele oudere onderdelen - wat zeer uitzonderlijk is - wijst op een bouwgeschiedenis voorafgaand aan de momenteel zichtbare fases.
De (tuin) historische waarde ligt in de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt.
Verschillende tuinen hebben wetenschappelijke waarde meer bepaald dendrologische waarde door hun bijzondere bomenbestand.

Pastorie uit het midden van de 19de eeuw met de typische structuur van dubbelhuis met centrale gang geflankeerd door vier salons.
Pastorie gelegen op een oudere site gezien de omwalling.
Pand opgetrokken door architect de Perre-Montigny met de voor zijn stijl typische grote aandacht voor gang en in houtimitatie beschilderd binnenschrijnwerk in een aan de neoromaanse stijl verwante vormgeving.
Het plafondstuc is een getuige van de industriële productie van stucwerk uit de tweede helft van de 19de eeuw.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Heilige Kruisparochie met tuin

Sint-Kruis-Winkeldorp 65 (Gent)
Pastorie daterend van circa 1860, naar ontwerp van architect Edmond de Perre-Montigny. Achterin gelegen pastorie in grote omwalde tuin aansluitend bij de Heilige Kruiskerk met kerkhof. Bakstenen dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.