beschermd monument
Pastorie Sint-Stephanus-vindingparochie
beschermd monument van tot heden
- ID
- 10940
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10940
Besluiten
Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 27-01-2003 ID: 4003
Beschrijving
De bescherming als monument omvat de pastorie van de Sint-Stephanus-vindingparochie, met inbegrip van de omgevende tuin met walgrachten en bruggen en van de varkensstallen.
Waarden
Pastorie is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:artistieke waarde
De artistieke waarde van de pastorie bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). De drang naar het nieuwe en moderne resulteerde niet zelden in het herinrichten van één of meerdere kamers met nieuwe vormen, materialen en stijlen. Verschillende pastorieën getuigen van deze architecturale evolutie. In zowel de 18de als eerste helft van de 19de eeuw is de invloed vanuit Frankrijk op de kunst en architectuur in onze contreien zeer duidelijk. Die invloed is zeer duidelijk merkbaar in zowel de toegepaste stijlen als in de 18de-eeuwse formele tuinaanleg waarbij het huis 'entre cour et jardin' geplaatst werd.De typologie kent een zeer specifieke evolutie van dubbelhuis naar vrij grondplan. Typisch en uniek voor de pastorie is de mogelijkheid om de bovenverdieping af te sluiten van de benedenverdieping dankzij een smeedijzeren hek of luik dat van op de verdieping kan gesloten worden.
De tuinen getuigen alle van de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorziening van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt.
historische waarde
De historische waarde van de pastorie wordt gevormd door de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Dat vereiste een 'pastoreel huis'. Deze verplichting werd herhaald tijdens het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd.Het is pas ná de seculiere wet van 25 september 1769 dat de meeste pastorieën opgericht werden onder druk van de politieke overheid. De tiendenheffers werden daartoe verplicht. Slechts weinig pastorieën van voor 1769 bleven bewaard wat hen tot bijzondere getuigen én referentiepunten maakt voor de evolutie in de tweede helft van de 18de eeuw. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van Concordaat van 1801.
De pastorie hoort door deze historische context samen met de kerk, gemeentehuis en dorpsschool tot de historisch gegroeide dorpskern, de parochie en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.
artistieke waarde, historische waarde
Pastorie in 1859 opgetrokken ter vervanging van een oudere pastorie. De pastorie vormt de laatste stap in de permanente aanwezigheid van een pastorie te Zonnegem sinds de 14de eeuw. De pastorie is sinds 1617 gesitueerd op de huidige site met omwalling.Het gebouw is representatief voor de structuur en aankleding van de neoclassicistische 19de-eeuwse pastorieën. De interieuraankleding met binnenschrijnwerk, trap, schouwen en stucwerk bleef intact bewaard.
De bijgebouwen met varkensstal liggen eveneens binnen de omwalling en bleven zeer goed bewaard, wat uniek is.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Pastorie Sint-Stephanus-vindingparochie [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/10940 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.