Beschermd monument

Pastorie Sint-Mattheusparochie

Beschermd monument van tot heden

ID
11097
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11097

Besluiten

Pastorieën
definitieve beschermingsbesluiten: 12-12-2002  ID: 3987

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De pastorie van de Sint-Mattheusparochie te Munkzwalm, is beschermd als monument.



Waarden

De pastorie is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

artistieke waarde, historische waarde

Pastorie uit de tweede helft van de 18de eeuw en aangepast in het derde kwart van de 19de eeuw. In 1912 werd de pastorie gerestaureerd. De pastorie vormt de laatste stap in de ononderbroken aanwezigheid van een 'pastoreel huis' te Munkzwalm sinds 1616. De pastorie is een representatief voorbeeld van de evoluerende architectuur van 18de naar 19de eeuw. Het pand behield zijn typische vorm, indeling, constructie en decoratie in rococostijl eigen aan een dubbelhuis uit de 18de-19de eeuw.

historische waarde

bestaat uit de kerkelijke verplichting aan de pastoor om na een benoeming op zijn beneficie te gaan wonen. Dat vereiste een 'pastoreel huis'. Deze verplichting werd herhaald tijdens het concilie van Trente waardoor in het begin van de 17de eeuw verschillende pastorieën werden gebouwd. Het is pas ná de seculiere wet van 25 september 1769 dat de meeste pastorieën opgericht werden onder druk van de politieke overheid. De tiendenheffers werden daartoe verplicht. Slechts weinig pastorieën van voor 1769 bleven bewaard wat hen tot bijzondere getuigen én referentiepunten maakt voor de evolutie in de tweede helft van de 18de eeuw. De 19de-eeuwse pastorie, opgetrokken door de gemeente, is het gevolg van Concordaat van 1801. De pastorie hoort door deze historische context samen met de kerk, gemeentehuis en dorpsschool tot de historisch gegroeide dorpskern, de parochie en het collectieve geheugen van de dorpsgemeenschap.

artistieke waarde

in casu architectonische waarde: bestaat uit het steeds zeer consequent toepassen van de meest moderne structuur, constructie, decoratie en (tuin)aanleg eigen aan de bouwperiode van het pand (van rococo tot neostijlen). De drang naar het nieuwe en moderne resulteerde niet zelden in het herinrichten van één of meerdere kamers met nieuwe vormen, materialen en stijlen. Verschillende pastorieën getuigen van deze architecturale evolutie. In zowel de 18de als eerste helft van de 19de eeuw is de invloed vanuit Frankrijk op de kunst en architectuur in onze contreien zeer duidelijk. Die invloed is zeer duidelijk merkbaar in zowel de toegepaste stijlen als in de 18de-eeuwse formele tuinaanleg waarbij het huis 'entre cour et jardin' geplaatst werd. De typologie kent een zeer specifieke evolutie van dubbelhuis naar vrij grondplan. Typisch en uniek voor de pastorie is de mogelijkheid om de bovenverdieping af te sluiten van de benedenverdieping dankzij een smeedijzeren hek of luik dat van op de verdieping kan gesloten worden. De tuinen getuigen allen van de onverbrekelijke band tussen pastorie en tuin. De zelfvoorzienigheid van de pastoor uitte zich in zowel een sier- als nutstuin. De aanleg is steeds zeer representatief voor de evolutie van formele naar landschappelijke tuin welke in deze periode plaatsvindt. Verschillende tuinen hebben wetenschappelijke waarde meer bepaald dendrologische waarde door hun bijzondere bomenbestand.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Pastorie Sint-Mattheusparochie met tuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak, uit de tweede helft van de 18de eeuw, gelegen in een hellende, beboomde tuin met moestuin afgescheiden door een gewitte bakstenen muur met steunberen.

Is de omvattende bescherming van

Buxusstruik met vier stammetjes

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De vierstammige buxusstruik is er één van.


Drie opgaande Hollandse lindes in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De drie opgaande lindes horen er bij.


Op enen stam gezette taxus

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De op stam gezette taxus is er één van.


Opgaande bruine beuk in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande bruine beuk is er één van.


Opgaande eik in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande eik is er één van.


Opgaande gewone esdoorn in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande esdoorn is er één van.


Opgaande geënte zomereik in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande geënte zomereik is er één van.


Opgaande Hollandse linde in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande linde is er één van.


Opgaande tweestammige Hollandse linde in pastorietuin

Noordlaan 11 (Zwalm)
De aanplantingen in de pastorietuin dateren uit een aanlegfase uit de tweede helft van de 19de eeuw. De hellende tuin is in landschappelijke stijl aangelegd en herbergt een plantenassortiment dat nog representatief is. De opgaande tweestammige linde is er één van.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.