Beschermd monument

Villa Vogelzang met villatuin

Beschermd monument van tot heden

ID
11223
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11223

Besluiten

Villa Vogelzang met tuin
definitieve beschermingsbesluiten: 06-03-2012  ID: 5006

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De villa Vogelzang met bijhorende tuin is beschermd als monument.



Waarden

Villa Vogelzang met tuin is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

in casu architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde:
'Villa Vogelzang' werd in 1913-14 op de Waasmunsterse heide aanvankelijk opgericht als buitenverblijf in opdracht van R. Verbrugge-Piloy, fabrikant te Sint-Niklaas. Het is een zeldzaam historisch relict van de oudste grote heidevilla's die hier door een kapitaalkrachtige elite werden gebouwd en waarvan de bouw mede bepaald werd door de exclusieve landschapshistorische context, zijnde het heidegebied op de Wase cuesta met centraal gelegen Heidekapel of 0nze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeënkapel, een vermaard historisch bedevaartsoord. De oudste heidevilla's uit de eerste decennia van de 20ste eeuw vormden er mee de aanzet tot stedenbouwkundige evolutie van het heidegebied in een riante residentiële villawijk waarin het boskarakter echter nog sterk aanwezig bleef.
Cultuurhistorisch getuigt de villa van de internationale stroming van het regionalisme in de eerste helft van de 20ste eeuw, die zich manifesteerde in de kunst, literatuur en architectuur. De eerste bouwfase van het landhuis is architectuurhistorisch van belang als nog sterk herkenbare en zeer representatieve, vroege en exemplarische uiting van het regionalisme in de villabouw in het begin van de 20ste eeuw. Elementen refererend aan de regionale hoeve-architectuur blijken zowel uit het globaal voorkomen, plattegrond als uit details van de constructie. Ook het later aangebrachte rieten dak kadert binnen de toenmalige internationale regionalistische bouwstijl. Het landhuis werd enigszins aangepast en uitgebreid (1940-1942) door de gerenommeerde Gentse architect Charles Hoge, mogelijk bijgestaan door zijn zoon Gerald. Het aanvankelijke landhuis werd met nieuwe gedeelten verweven tot een stijlvol en pittoresk uitgewerkt monumentaal geheel in traditionalistische stijl. Naar vormentaal en materiaalgebruik is de vergroting typerend voor de "style Hoge", met daarin de door Hoge gebruikelijke referenties aan de cottagebouw; daarnaast zijn aspecten van de landelijke hoevestijl aanwezig. In het interieur zijn diverse authentieke elementen van de aankleding behouden die als ensemble ook de traditionalistische stijl van de woning illustreren met onder meer verwijzingen naar de regionale hoevebouw. In de grote zitkamer is de inbreng van Charles Hoge sterk aanwezig (schouw, lambrisering). De gefaseerd geconstrueerde monumentale villa getuigt voor de villabouw in Vlaanderen van de langdurige toepassing van de traditionalisering waarbij zowel bij de landelijke hoevearchitectuur als de cottagestijl werd aangeknoopt. De afgebakende villatuin bezit intrinsieke waarde omdat hij als historische, cultuurlandschappelijke component onlosmakelijk deel uitmaakt van de villasite. De tuin vormt een onafscheidelijke eenheid met de landelijke villa's door de aanleg als landschappelijke tuin die verwijst naar het in oorsprong heidelandschap met bebossing. De tuin vertoont een nog herkenbare aanleg in landschappelijke stijl, gekenmerkt door een open tuinstructuur met slingerpaden, een afwisseling van hoogstammige bomengroepen (loofbomen en coniferen) met gazon en lage aanplantingen. De tuin is in overeenstemming met het landelijk concept van de woning en sluit tevens aan bij het vroeger heidelandschap en het bebost karakter van de ruimere omgeving. Ook ruimtelijk en visueel staat de omringende tuin in directe relatie met de villa en samen vormen ze historisch niet alleen een ensemble maar zelfs een entiteit met duidelijke typologische en conceptuele samenhang. De villatuin bevestigt ook de eigenheid van de historische villasite als vroeger buitenverblijf. De aanwezige beukenhagen vormen als streekeigen haagafsluiting een cultuurlandschappelijk fenomeen refererend aan een sterk verspreid en langdurig cultuurhistorisch gebruik ervan. Het in decoratief houtsnijwerk uitgevoerde houten toegangshek sluit aan bij de traditionele houten hekken uit de regionale hoevebouw en is naar stilistische inspiratie in overeenkomst met de regionalistische bouwstijl van villa Vogelzang. Als stukje tuinarchitectuur die een onderdeel is van de tuinafsluiting en de hoofdtoegang van de villasite markeert maakt het er integrerend deel van uit.

sociaal-culturele waarde

De villa Vogelzang refereert als oorspronkelijke heidevilla en vroeger buitenverblijf met belangrijke historische erfgoedwaarde en als specifieke cultuurhistorische woonvorm aan de beginfase waarin het heidegebied in Waasmunster maatschappelijk van belang werd als landschappelijk exclusief kader voor verblijf en recreatie binnen het Waasland. Stedenbouwkundig geëvolueerd tot een riante villawijk binnen de Waasmunsterse bossen bezit dit vroeger heidegebied door zijn typische landschapskenmerken en de aanwezigheid van het beschermde historische bedevaartsoord met kapel van 0nze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën thans nog een toeristisch-recreatieve functie van bovenlokaal belang. Binnen deze toeristisch recreatieve context vertegenwoordigt de pittoreske en monumentale villa Vogelzang met zijn beeldbepalende karakter ook een maatschappelijk belang als waardevol erfgoedrelict en betekenisvol baken.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Villa Vogelzang met tuin

Nijverheidslaan 76 (Waasmunster)
Villa Vogelzang werd in 1913-1914 opgericht als buitenverblijf. De villa werd enigszins aangepast en uitgebreid door de Gentse architect Charles Hoge, mogelijk bijgestaan door zijn zoon Gerald. De in landschappelijke stijl aangelegde villatuin verwijst naar het oorspronkelijke heidelandschap met bebossing.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.