Beschermd monument

Duitse bunker

Beschermd monument van tot heden

ID
113337
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/113337

Besluiten

Duitse bunkers eerste lijn Hauptstellung
definitieve beschermingsbesluiten: 25-04-2018  ID: 14664

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft bunker 1 van de Duitse bunkergroep eerste lijn Hauptstellung, onderdeel van de Hollandstellung.



Waarden

De Duitse bunkers eerste lijn Hauptstellung (Hollandstellung) omvattende bunker 1 zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

culturele waarde

Als materiële getuigen van de Grooten Oorlog, die Vlaanderen jarenlang in zijn greep had en het leven van ontelbaar veel mensen ingrijpend tekende of volledig verwoestte. De Eerste Wereldoorlog was een internationale gebeurtenis bij uitstek, waarbij het gros van Vlaanderen door een vijandelijke mogendheid werd bezet. De herinnering aan de Eerste Wereldoorlog kent nog steeds een breed maatschappelijk en internationaal draagvlak.

technische waarde

Als betonnen constructies, die specifiek voor militaire doeleinden werden opgetrokken. Deze betonnen constructies met hun bouwtechnische kenmerken van zowel bovengrondse als ondergrondse aard, getuigen van het belang en de evolutie van de betonbouw in de stellingenoorlog, die de Eerste Wereldoorlog geworden was. Nooit eerder werden zo massaal betonnen verdedigingsconstructies opgetrokken als tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar waar er in de eerste oorlogsjaren werd geïmproviseerd en geëxperimenteerd met allerlei typologieën en toegepaste technieken in de betonbouw, evolueerde men geleidelijk naar zo sterk en efficiënt mogelijk uitgedokterde standaardontwerpen, die in sommige gevallen voor meerdere doelen konden gebruikt worden. Tijdens het interbellum en de Tweede Wereldoorlog zou dit leiden tot de massale uitbouw van heuse bunkerstellingen, met bunkers die tot in het kleinste detail waren gestandaardiseerd.

architecturale waarde

De bunkers zijn opgetrokken aan de hand van betonstenen. De keuze voor betonstenen is typisch voor de bunkers van de Hollandstellung die door de landmacht in de zone tussen Strobrugge en de Stellung Antwerpen zijn opgetrokken. De bunkers zijn meer bepaald herkenbaar als bunkers van de eerste lijn van de Hauptstellung die - in tegenstelling tot de andere bunkers van de Hauptstellung - opgetrokken zijn volgens eenzelfde ontwerp. Typisch voor dit ontwerp was de rechthoekige plattegrond met twee toegangen aan twee verschillende zijden van de bunker en de U-vormige borstwering op het dak, die zowel als gevechtspositie als voor observatie kon worden gebruikt. Het dak kon bereikt worden via een betonnen trap aan de achterzijde van de bunker. Ook de afmetingen, de muuropeningen en nissen en de afwerking van de bunkers was overal gelijk. Op de buitenmuren van enkele bunkers zijn authentieke verfsporen terug te vinden, die verwijzen naar de camouflage van de bunkers als zogenaamd bakstenen gebouw onder dak.

historische waarde

Als zijnde vijf bunkers uit de Eerste Wereldoorlog, die deel uitmaakten van de Hollandstellung. De bunkers maakten meer bepaald deel uit van de eerste verdedigingslijn van de Hauptstellung. Samen met de bunkers op grondgebied Lembeke (Kaprijke), Oosteeklo (Assenede), Assenede en Ertvelde (Evergem) illustreren deze bunkers de opbouw van de Hollandstellung in de zone van de Duitse landmacht, tussen Moerhuize en het kanaal Gent-Zeehaven. Hier bestond de Hollandstellung namelijk uit een Vorstellung en een Hauptstellung, die op zijn beurt ontdubbelde in twee verdedigingslijnen. Deze opbouw van stellingen hing nauw samen met zones waar een inundatie was voorbereid en draadversperringen. De vier bunkers ter hoogte van de Westakkerstraat, Rijkestraat en Stroomstraat liggen vrij dicht bijeen, zodat ze ook als een betekenisvol ensemble kunnen worden ervaren. Camouflage speelde een belangrijke rol. Van enkele bunkers van deze verdedigingslijn is geweten dat ze werden gecamoufleerd als huis, door er een vals dak op te plaatsen en de buitenmuren te schilderen in een rood baksteenmotief, met weergave van vensters en deuropeningen. Op de buitenmuren van enkele bunkers zijn nog verfsporen van dit baksteenmotief terug te vinden.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Duitse bunker

Oosthoek 84 (Assenede)
Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken langs Oosthoek als onderdeel van de Hollandstellung.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.