Beschermd cultuurhistorisch landschap

Meersengebied

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
11338
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11338

Besluiten

Meersengebied
definitieve beschermingsbesluiten: 19-11-2001  ID: 3771

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het meersengebied te Assebroek, Oedelem en Oostkamp is beschermd als landschap.

Het gebied ten zuiden van de Onze-Lieve-Vrouwkerk te Assebroek werd reeds in 1976 beschermd als landschap. De circulaire structuur van Ver-Assebroek werd in 2012 beschermd als archeologische zone.



Waarden

Het meersengebied is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

esthetische waarde

De grote herkenbaarheid van de historiciteit van het gebied gekenmerkt door een hoge gaafheidswaarde bepaalt de esthetische waarde van dit landschap. De dominante openheid van de graslanden in de meersen al dan niet gefilterd door de aanwezigheid van bomenrijen en sporadisch voorkomende houtkanten en het voorkomen van verscheidene landschapsbepalende elementen,zoals dichte lineaire struwelen, onverharde paden en bosjes, bieden een zeer verscheiden beeld met sterk contrasterende zichten welke tevens de visuele beleving verhogen.

historische waarde

Gebaseerd op archeologisch en historisch onderzoek kan worden gesteld dat de oudste sporen van occupatie in het gebied terug gaan tot de prehistorie, met duidelijke bewoningspatronen tijdens het mesolithicum. Hieruit blijkt dat er een ontegensprekelijke relatie bestond tussen bodem en bewoning; alle in het gebied gedetecteerde vindplaatsen van menselijke activiteit situeren zich op of aan de rand van de dekzandruggen, namelijk in het domein de Bergskens, op de noord-zuid verlopende zandrug tussen de meersen en aan de rand van de Steenburgse Bosjes. In de daaropvolgende periodes neolithicum, brons- en ijzertijd, Romeinse en vroegmiddeleeuwse periode blijft het occupatiepatroon nagenoeg ongewijzigd.

Het voorkomen van een merkwaardige circulaire site met drie concentrische grachten ten zuiden van de kerk van Ver-Assebroek verwijst vermoedelijk naar de middeleeuwse occupatie van het gebied. Bijkomend archeologisch en historisch onderzoek dient deze stelling vooralsnog te bevestigen.

Het nauw verband tussen de uitgesproken fysische structuur van het gebied en de menselijke activiteiten refereren naar een grote potentiële archeologische waarde.

De authenticiteit van dit gebied vertaalt zich tevens in het historisch grondgebruik van de meersen, de bossen en de zandruggen en in de kleinschalige percelering van de Gemene Weiden, bepaald door de eeuwenoude specifieke eigendomstoestand, in het bijzonder het gemeenschappelijk toebehoren van de gronden aan de "aanborgers". Deze middeleeuwse eigendomstoestand is uniek voor Vlaanderen en nog steeds actueel.

natuurwetenschappelijke waarde

De bijzondere geomorfologische kenmerken van het gebied, zijnde één van de depressies die voorkomen ten zuiden van de grote dekzandrug ontstaan in het würm tardiglaciaal strekkende van Stekene tot Oudenburg, zoals de Leendepressie ten zuiden van Eeklo en de Moervaartdepressie ten zuiden van Moerbeke, en het stuifduinengebied van het domein de Bergskens gelegen op de grote dekzandrug.

Het voorkomende laatglaciale microreliëf ten zuiden van de grote dekzandrug bestaande uit depressies en transversale ruggen, zoals de Chartreuzemeersen en de Assebroekse meersen gescheiden door de noord-zuid verlopende zandrug.

Het voorkomen van veen en moeraskalk in de meersen welke verwijzen naar de "meer"-situatie in het würm tardiglaciaal.

De bijzondere hydrologische kenmerken van het gebied enerzijds bepaald door het uitgesproken alluviaal karakter van het gebied in functie van de afwatering van de omgevende landschappen, zijnde het noordelijk gelegen stuifduinengebied van het domein "Bergskens", het oostelijk gebied rond Oedelemberg en de overgangszone naar het stuifzandgebied van Ryckevelde en de zuidelijke centrale rug van Moerbrugge, en anderzijds bepaald door het voorkomen van kwelzones in de overgangszone tussen de grote dekzandrug en de meersen.

De grote informatieve wetenschappelijke waarde betreffende morfogenese, geomorfologie, bodem en hydrologie van het gebied en de Vlaamse Vallei.

Het voorkomen van voor het Vlaams fytogeografisch district zeer zeldzame plantensoorten met in het bijzonder het voorkomen van typische kwel-indicatoren.

De grote variatie aan vegetatietypes van zowel droge, natte en sterk wisselende milieus als schrale tot matig bemeste en bemeste milieus, zoals grachten met rijke oevervegetaties, hooilandjes, vochtige weiden, onverharde weinig betreden paden, vochtige bosjes en droge lineaire elementen.

De grote verscheidenheid aan biotopen als belangrijk voedsel- en verblijf gebied voor diverse steltlopers en eendachtigen en als uitgesproken broedgebied voor zangvogels, roofvogels en uilachtigen met in bijzonder het voorkomen van de ijsvogel als broedvogel.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Buitengoed van de familie Van Caillie

Van Cailliedreef 7 (Oostkamp)
Buitengoed van de familie Van Caillie daterend van 1868-1869. Imposante, bepleisterde en witgeschilderde woning beïnvloed door de cottagearchitectuur confer verspringende bedaking en compact grondplan. Ten noorden van de woning ligt een zeker 18de-eeuws bos, afgeboord met een beukhaag. In het bos staat een statige opgaande zomereik.


Circulaire structuur Ver-Assebroek

Kerkdreef (Brugge)
De archeologische zone omvat de circulaire structuur van Ver-Assebroek.


Domein De Bergskens

Weidestraat 273-275 (Brugge)
De Bergskens maakt deel uit van een 420 hectare groot natuurgebied. Het natuurgebied bestaat voorts uit de Gemene Weiden, en Assebroekse Meersen (zie Michel Van Hammestraat) + aanpalende stukken op de gemeenten Oostkamp en Beernem-Oedelem.


Hoeve

Michel Van Hammestraat 169 (Brugge)
Boerderij bestaande uit verschillende bestanddelen rond een gedeeltelijk begraasd erf. De site ligt in de noordwesthoek van de Assebroekse Meersen en paalt ten noorden aan het Sint-Trudoledeken. Heden sterk gerenoveerde boerderij met paardenstallen.


Hoeve 't Leitje

Beverhoutstraat 45 (Oostkamp)
Hoeve uit de tweede helft van de 18de eeuw. Onverhard erf ten noorden afgesloten door het boerenhuis met geïncorporeerde stal. Witgeschilderde baksteenbouw onder pannen zadeldaken en met een zwart gepekte plint. Ten oosten paalt aan het huis een lagere stalling. Aan de overkant van het erf, schuur bestaande uit drie verschillende volumes.


Hoeve met losse bestanddelen

Beverhoutstraat 39 (Oostkamp)
Hoeve met losse bestanddelen, volgens het kadaster daterend van 1880 en uitgebreid in 1889. Hoeve met losse bestanddelen, volgens het kadaster daterend van 1880 en uitgebreid in 1889. Achter de schuur ligt een bakhuisje van 1889.


Hoeve Ter Lieverstede

Legeweg 196 (Oostkamp)
Hoeve met losse bestanddelen, zeker opklimmend tot de 18de eeuw. Woonhuis gelegen parallel met het zijtracé van de Legeweg, bestaande uit een woondeel en een geïncorporeerde stal. Parallel met het woonvolume staat een langwerpige stal. Tussenin aan de straatkant bevindt zich een begin 19de-eeuwse stal.


Landhuis Les Buttes

Daverlostraat 162-164, Olmendreef 24 (Brugge)
Landhuis toegankelijk via een lange dreef met aan het begin ervan een poortgebouw. Bijhorende portierswoning. Witbeschilderd, bakstenen poortgebouw met steunberen en erbij aansluitende muurtjes onder ezelsrug. Achteringelegen landhuis van 1912 naar ontwerp van architect Huib Hoste (Brugge)

Is de gedeeltelijke bescherming van

Assebroekse Meersen, Beverhoutsveld en Bergskes

Oedelem (Beernem), Assebroek (Brugge), Oostkamp (Oostkamp)
Dit gebied omvat het voormalige uitgestrekte en thans door talrijke bomenrijen doorsneden Beverhoutsveld met aansluitende graslanddepressie van de Assebroekse Meersen. Het gebied De Bergskes ligt meer verheven op een uitloper van de dekzandrug Maldegem-Stekene. De overgang tussen de dekzandrug en de achterliggende depressie gebeurt bruusk en is goed zichtbaar op het terrein. Ook landschappelijk komt hij goed tot uiting door het contrast tussen het eerder gesloten landschap op de dekzandrug (bebossing) en het half open meersengebied met veel perceelsrandbegroeiing en dominant graslandgebruik. Ver-Assebroek bestond vermoedelijk uit een ringwalsite uit de 11de-12de eeuw, nu staat op de site van het neerhof de kerk en het leenhof.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.