Beschrijving
Deze bescherming betreft de calvarie met aanpalende graftombes in Wemmel.
Waarden
De calvarie met aanpalende graftombes in Wemmel is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde
De metalen, kwalitatief en esthetisch fraai uitgevoerde calvarie met tot het totaalconcept
behorende omgevende familiegraven die als tombes werden uitgewerkt, is uitzonderlijk in
Vlaanderen en vormen samen een bijzonder ensemble. Het calvariekruis van Wemmel getuigt
van het bijzonder lang doorleven van de neogotische stijl voor religieuze thema's terwijl de
vernieuwingen van het interbellum zichtbaar zijn in het concept van de sokkel met de door
zuilen gescheiden heiligenfiguren en in de sobere uitvoering van onderbouw met de familietombes met vooral aandacht voor kwalitatieve materialen met uitgesproken kleuren en eenvoudige lijnvoering. Mogelijk inspireerde de ontwerper zich op middeleeuwse
voorbeelden zoals de Mozesput in Dijon.
volkskundige waarde
De calvarie van Wemmel is door de plaatsing van familiegraven omheen het kruis, een
uitzonderlijke getuige van de eeuwenoude traditie om de maatschappelijke elite op de meest
prominente plaats te begraven. Die plaats was tot het einde van de 18de eeuw in de kerk en
later omheen of nabij het calvariekruis op een begraafplaats.
ruimtelijk-structurerende waarde
De calvarie opgesteld in de centrale as van de begraafplaats, zichtbaar van bij het betreden
van de begraafplaats, en op een kruising van paden is een representatief voorbeeld van de
sterke ruimtelijk-structurerende waarde van een calvarie. De calvarie vormt hier een
opvallend centraal gelegen oriëntatiepunt op de begraafplaats.
historische waarde
De calvarie is· een uitzonderlijk late getuige van een traditie die teruggaat tot de
middeleeuwen toen calvaries op kerkhoven geplaatst werden ter herinnering aan de
anonieme overledenen. Het kruis is één van de oudste afbeeldingen binnen het christendom
en fungeert hier als een symbool van de overwinning op de dood.
Uitzonderlijk is dat de calvarie in 1929 werd geschonken door de inwoners van Wemmel
waardoor hij getuigt van de lang doorlopende populaire gewoonte om een kruis op te richten
als symbool of herkenning van een begraafplaats. De schenking wordt vermeld op de voet
van het kruis wat eveneens uitzonderlijk is.
De positionering van familiegraven als onderdeel van de onderbouw is een late herinnering
aan de gewoonte van de burgerij om zich nabij het altaar in de kerk te laten begraven. Eens
het kerkgraf verboden werd, lieten de geestelijkheid en de lokale elite zich graag in de
nabijheid van de calvarie begraven, de meest prestigieuze plek van de begraafplaats.