De eigen woning van architect Louis Hagen (1974) vormt een synthese van de ontwerpprincipes die de vroegste fase van zijn oeuvre kenmerken. Dit oeuvre bouwde Hagen uit tussen 1970 en 1978, onder de vleugels van het Gentse, nationaal gerenommeerde en internationaal onderscheiden bureau BARO. Binnen het naoorlogse architectuurlandschap in Gent vormen de brutalistische realisaties van BARO een belangrijke, progressieve niche die zich onderscheidde van het doorsnee bouwen van dat moment. De architectenwoning van Louis Hagen sluit hierbij aan en getuigt van een hoge herkenbaarheid en representativiteit, zowel op vlak van het behoud van de materialiteit als van het originele concept.

Op het vlak van vorm streefde Hagen er in zijn eigen woning naar om te voldoen aan diverse randvoorwaarden, zoals bijvoorbeeld de afstemming op de specifieke context, met aandacht voor privacy, oriëntatie en perspectieven. Deze elementen hadden een impact op de ruimtewerking en de interne schikking, die beide getuigen van een spel met contrasten en doorzichten. Doorheen een ruimtelijk ontworpen woning met splitlevels creëerde Hagen via een centrale trappenstructuur een architecturale wandeling. Hierdoor ontstonden diverse sferen en soorten ruimtes. Het labyrintachtige karakter van de wandeling doorheen de woning liet ook een ‘glijdende schaal van privacy’ toe. Dit kwam niet enkel tegemoet aan noden op het vlak van afscherming naar de buitenwereld, maar evenzeer aan vragen tot individuele privacy. Ook konden enkele ruimtes flexibel aangepast en ingevuld worden in overeenstemming met de evoluerende gezinsnoden.

De architectenwoning van Louis Hagen is representatief voor de typologie van de architectenwoning en de combinatie van werken en wonen. De ontvangstruimte en het architectuuratelier op de laagste niveaus illustreren dit. Hagen zette de typologie echter sterk naar zijn hand door geen ruimtelijke scheiding aan te brengen tussen de representatieve en persoonlijke vertrekken, en te spelen met open- en geslotenheid.

Ook de materialen en constructiemethode droegen bij tot de creatie van een optimaal woon- en werkklimaat. Het ruwe, zichtbare gebruik van betonsteen in het exterieur werd door Hagen radicaal doorgetrokken in het interieur en gecombineerd met plafonds in ruw bekiste beton. De materiaalkeuze is een vormelijk statement binnen de maatschappelijke ambities van Hagen om zich door middel van architectuur af te zetten tegen het materialisme en kapitalisme van de toenmalige maatschappij. Daarnaast biedt het onafgewerkte karakter ervan mogelijkheden tot persoonlijke inbreng en toe-eigening van de ruimtes door de bewoners.

Alle ontwerpkeuzes leidden tot een hoge ensemblewaarde, meer bepaald een onlosmakelijke verbinding tussen exterieur en interieur. Het gave ensemble bewaart zowel de leesbare materialen en constructie, de binnenindeling, afwerking en vaste inrichtingen in de keuken en badkamers. Het weloverwogen tuinontwerp van Christian Vermander (Buro voor Vrije Ruimten en Groenvoorziening, later Buro voor Vrije Ruimte) versterkte het geheel en integreerde de woning in de buitenaanleg. Het oorspronkelijke tuinontwerp nam de wens tot privacy en het spel met sferen en ruimtelijk afgebakende zones uit het interieur over. Zo bezit het volledige ontwerp een hoge sculpturale kwaliteit en vormt het een uniek en erg persoonlijk totaalkunstwerk.

De architectenwoning is echter ook representatief voor ruimere nationale en internationale ontwikkelingen in de architectuur van de late jaren 1960 en jaren 1970. Hagen en zijn collega’s zagen – in navolging van het revolutiejaar 1968 – in architectuur mogelijkheden om een maatschappelijk manifest te realiseren. Dit kon aangepast worden aan de noden van het gezinsleven, en nam afstand van traditionele plattegronden en woningtypes.

Zo leunt ze zowel in de vormelijke als conceptuele keuzes nauw aan bij het Nederlandse structuralisme van Aldo Van Eyck en Herman Hertzberger, en de ontwerpprincipes van Louis Kahn. Illustratief hiervoor zijn de aandacht voor de menselijke schaal en de persoonlijke inbreng van gebruikers en bewoners, gestimuleerd door de specifieke indeling en zichtbare materialen. De ontwerpen vormen een metafoor van een kleine stad, met aandacht voor binnenstraten, ruimtes voor ontmoeting, voor persoonlijke ontwikkeling en voor beschutting. De complexe, fragmentarische ruimtelijkheid van de ontwerpen visualiseert de contrasten die de architect wil verzoenen. De opvallende ruimtelijk structurerende constructie breekt met traditionele conventies en legt de focus op het wonen zelf. Deze structuur laat bovendien flexibiliteit toe op het vlak van gebruik en invulling.

Hagens architectenwoning kwam ook tot stand op het moment dat het Gentse brutalisme een hoogtepunt beleefde. Het ontwerp vormt een visitekaartje en modelproject van de filosofie van BARO en van de ontwerpprincipes die Hagen zelf neerschreef. De open ruimtewerking en de zichtbare materialen vertonen parallellen met het naoorlogse brutalisme van Hagens collega’s en vrienden bij BARO, Schaffrath en Raman, en tijdgenoten als Juliaan Lampens en Marc Dessauvage, en verwijzen eveneens naar principes uit het internationale modernisme.