Het huidige stadhuis van Vilvoorde werd ontworpen in 1869 door de Brusselse architect Antoine Trappeniers op vraag van burgemeester Hanssens. Sinds de stad Vilvoorde in 1192 stadsrechten kreeg is dit het vierde gebouw dat als schepenhuis of stadhuis dienst deed. Zeker sinds de 15de eeuw stond het op de huidige plaats aan de Grote Markt ingeplant.
De bouwdatum 1869-1873 is representatief voor de bloeiperiode die de tweede helft van de 19de eeuw was voor de bouw van stad- en gemeentehuizen. Het stadhuis van Vilvoorde moest duidelijk het nieuwe elan van de stad als gevolg van de grote economische bloei, de daaraan gekoppelde bevolkingsaangroei en het stijgende takenpakket van de gemeente in de 19de eeuw tonen.

Het stadhuis van Vilvoorde is een typevoorbeeld van een groot stadhuis zoals dat door Louis Cloquet in zijn Traité d’Architecture werd beschreven. Het stadhuis staat op een centrale plaats opgesteld en heeft een uitgesproken architecturale vormgeving. Protocollaire ruimtes zijn er onderscheiden van de kantoren. Er was een raadzaal, kantoren voor burgemeester en schepenen geschikt omheen de inkom- en traphal. Een feestzaal werd op de bovenverdieping ingericht. De benedenverdieping en achterbouw bood ruimte aan de brandweer, de politie en zelfs een vredegerecht.
Het stadhuis van Vilvoorde dat werd ontworpen in 1869 door Antoine Trappeniers is een zeldzaam voorbeeld van het openbare oeuvre van deze gerenommeerde Brusselse architect in Vlaanderen. Hij is voornamelijk bekend door private architectuur in de hoofdstad en een tweetal villa’s in Vilvoorde. Ondanks het feit dat het neoclassicisme sinds het tweede kwart van de 19de eeuw een populaire stijl was, werden slechts een handvol neoclassicistische stadhuizen in Vlaanderen gerealiseerd. Het stadhuis van Vilvoorde geldt als een belangrijk laat voorbeeld van deze architecturale stijl.
Het stadhuis van Vilvoorde getuigt van een sterke ensemblewaarde in het interieur door de goede bewaring van de inkomhal, de trouwzaal, het kabinet van de burgemeester, de traphal met brandglasraam naar ontwerp van Louis de Contini en de feestzaal die samen getuigen van een grote stijleenheid. Het brandglasraam van de Contini in Vilvoorde is zijn bekendste realisatie en wordt vaak vermeld bij de bespreking van zijn oeuvre.

Louis Cloquet wijst in zijn Traité d’Architecture op de noodzaak van een prominente ligging in de stad. De situering van het stadhuis van Vilvoorde aan één zijde van de markt, volledig vrijstaand en omgeven door straten, maakt de context waarin het stadhuis zich bevindt een goed bewaard voorbeeld van de stedenbouwkundige voorschriften van Louis Cloquet.