Dorpskom Roborst met kasteeldomein
Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van 19-11-1996 tot heden
ID: 11388
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11388
Locatie
| Provincie | Oost-Vlaanderen |
|---|---|
| Gemeente | Zwalm |
| Deelgemeente | Roborst |
| Straat | Borstekouterstraat, Fonteinstraat, Machelgemstraat, Huttegemstraat |
| Locatie | Borstekouterstraat, Fonteinstraat, Huttegemstraat, Machelgemstraat (Zwalm) |
Administratieve gegevens
| Andere nummers |
|
|---|
Is de (gedeeltelijke) bescherming van
Dorpskom Roborst met kasteeldomein
Borstekouterstraat, Fonteinstraat, Huttegemstraat, Machelgemstraat (Zwalm)
Het dorpsgezicht omvat de dorpskom die wordt doorsneden door de kasseiweg Borstekouterstraat, met parochiekerk, dorpswoningen en verspreide hoeven en het kasteeldomein met ommuring en aanhorigheden.
Is de omvattende bescherming van
Boerentopiary van twee geschoren buxussen
Machelgemstraat 1 (Zwalm)
Het boerentuintje ten noordwesten van de woning is op klassieke wijze ingedeeld met een gaanpad dat begint aan de deur en met een siergedeelte aansluitend aan de woning en verder verwijderd het nutsgedeelte dat werd gebruikt als moestuin. In het siergedeelte werden snijbloemen gekweekt en werden wintergroene struiken zoals buxus in kunstmatige vormen gesnoeid. Door het snoeien en scheren van de struiken bekwam men soms zéér complexe vormen. Hier bestaat de topiary uit een cilindervormige basis met erboven één of twee cilindervormige etages met in de top een diervormig figuur. De vormen zijn door de jaren heen vervaagd, maar met een beetje verbeelding zie je meestal zoiets als een kleinvee-achtig dier, zoals een kip of een haan.
Café In de lantaarn
Borstekouterstraat 66, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Dorpshuis van anderhalve bouwlaag onder zadeldak (pannen), uit begin 20ste eeuw. Gecementeerde en witgeschilderde gevel aan de straat. Getoogde en beluikte benedenvensters, rechthoekige bovenvensters.
Dienstgebouw Kasteel van Roborst
Borstekouterstraat 60, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Voorheen in gebruik als gemeentehuis, gelegen links van de toegang tot het kasteeldomein, links geflankeerd door de koetshuizen van het kasteel met blinde straatgevel. Breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien), uit het laatste kwart van de 19de eeuw.
Dienstgebouw Kasteel van Roborst
Borstekouterstraat 56, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Voormalig dienstgebouw van het kasteel van Roborst, gebruikt als gemeentehuis en café zogenaamd "Oud Gemeentehuis", later zogenaamd "Het Kasteelhof". Oorspronkelijk eenlaags huis, vermoedelijk vervangen door huidig gebouw circa 1907, later beraapt en voorzien van huidige gerestaureerde gevelordonnantie; bewaarde 18de-eeuwse kern.
Gesloten hoeve
Borstekouterstraat 57, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Voormalige, naast het kerkhof gelegen gesloten hoeve. Eenvoudig woonhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (kunstleien), volgens jaartalankers op rechter zijgevel daterend van 1884; ter vervanging van een oudere hoeve.
Goed Ten Daele
Machelgemstraat 1, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Zetel van vroegere heerlijkheid toebehorend aan het graafschap van Egmont van Zottegem. Semi-gesloten hoeve vermoedelijk in kern uit de 16de eeuw, doch grotendeels uit eind 18de eeuw.
Herenhuis
Machelgemstraat 6, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Alleenstaand herenhuis met drie traveeën en twee bouwlagen onder afgewolfd zadeldak (pannen), uit het vierde kwart van de 19de eeuw, in omhaagde tuin met ijzeren afsluiting en twee ijzeren hekken.
Hoeve
Borstekouterstraat 53, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Tegenover de kerk gelegen hoeve met in 1993 gerenoveerd boerenhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (pannen), uit het derde kwart van de 19de eeuw.
Hoeve
Borstekouterstraat 54, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Hoeve met ruim onderkelderd huis en voormalig café van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (pannen), oude kern, doch woonhuis heropgebouwd in het tweede kwart van de 20ste eeuw en door brand vernield in 1998.
Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Salette
Borstekouterstraat zonder nummer, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Bij de heraanleg en verbreding van de straat in 1951 werd de oude kapel van 1866 gesloopt en in 1952 vervangen door een nieuwe bakstenen kapel onder zadeldak (pannen) met 1952 gedateerde steen in de geveltop.
Kasseiweg Borstekouterstraat
Borstekouterstraat zonder nummer, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Het gekasseide deel van de Borstekouterstraat is gelegen in het centrum van de dorpskom van Roborst.
Kasteeldomein van Roborst
Borstekouterstraat 58, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Domein van bijna 5 ha gelegen tegenover de kerk, toegankelijk via een imponerende ingang met ijzeren inrijhek aan zware beraapte pijlers met siervazen in terracottakleur geschilderd, geflankeerd door ijzeren afsluiting op muurtje en twee rondboogvormige poortjes met hekwerk, bekroond met liggende leeuwen. Park heraangelegd eind 19de eeuw in landschapsstijl.
Lindeprieel als zomerhuis
Machelgemstraat 1 (Zwalm)
In de tuin ten noordwesten van de woning staat op het erf een lindeprieel. De tuin is op klassieke wijze opgedeeld met een centraal gaanpad dat begint bij de deur en loopt onder het prieel door. Door de bewoners wordt dit prieel het zomerhuis genoemd, de plaats waar men in de zomer onder het loof van de lindes lommerrijk kon verpozen.
Parochiekerk Sint-Denijs
Borstekouterstraat 59, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Kerk omgeven door ovaal kerkhof met bakstenen muur, afgedekt door zandstenen blokken, en toegankelijk ten westen via ijzeren hek aan bakstenen pijlers met arduinen bolbekroning van 1864 en trap ten zuidoosten. Gelegen aan met lindebomen beplant pleintje.
Roborsthoeve
Borstekouterstraat 43, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Thans café-restaurant zogenaamd "Roborsthoeve". Voormalige hoeve van het semi-gesloten type met U-vormige opstelling; oude kern met grotendeels aangepaste dienstgebouwen uit de tweede helft van de 19de eeuw.
Semi-gesloten hoeve
Borstekouterstraat 55, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Achterin, ten noorden van de kerk ingeplante hoeve met erachter de lager gelegen Waterkersgracht; bereikbaar via gekasseide oprit.
Smidse en herberg In Sint-Elooi
Borstekouterstraat 80, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Dorpshuis van twee bouwlagen onder afgewolfd zadeldak (pannen), uit het vierde kwart van de 19de eeuw. Gecementeerde lijstgevel vermoedelijk uit de jaren 1920. Smidse gesloopt.
Vier opgaande linden op het kerkplein
Borstekouterstraat 59 (Zwalm)
Het pittoreske kasteeldorpje bezat nog tot in juli 2007 zijn imposante dorpslindes. Eén boom is toen bij een storm afgebroken en kwam op de kerkhofmuur terecht. De bomen werden gevaarlijk en zijn vervangen. Het aftakelen van de bomen is begonnen nadat het pleintje werd verhard met straatklinkers en de boomwortels hierdoor ernstig werden beschadigd en in een boomonvriendelijk milieu terecht kwamen. Nieuwe lindebomen zijn in dezelfde plantvakken van twee bij twee meter geplant. Twee zoals voorheen als wachters of welkomstbomen bij de inkom van het kerkhof en twee meer in het midden van het plein.
Woning Beekveld
Borstekouterstraat 73, Zwalm (Oost-Vlaanderen)
Ingeplant op lichte verhevenheid in aangelegde tuin met onder andere twee oude tulpenbomen. Ruime woning met kern uit het derde kwart van de 19de eeuw en aangepast circa 1939.
Beknopte karakterisering
| Typologie | dorpen |
|---|
Beschrijving
De dorpskom van Roborst met kasteeldomein is beschermd als dorpsgezicht. De bescherming omvat de dorpskom die wordt doorsneden door de kasseiweg Borstekouterstraat, met parochiekerk, dorpswoningen en verspreide hoeven en het kasteeldomein met ommuring en aanhorigheden. De gevels op de grens van de afbakening (Borstekouterstraat 44-52) maken deel uit van de bescherming.
Waarden
Het kasteeldomein van Roborst, met ommuring en aanhorigheden, en de dorpskom van Roborst zijn beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde
kasteeldomein: als laat voorbeeld (einde 19de- begin 20ste eeuw) van landschappelijke parkaanleg met ommuring, bijgebouwen, vijverpartij en gietijzeren brugje.
dorpskom: als homogeen dorpsbeeld met typische kleinschalige 19de-eeuwse dorpsbebouwing naast in kern 18de-eeuwse dienstgebouwen van het kasteel, omheinde 19de-eeuwse herenhuizen van het stedelijk type en enkele aan de rand van de dorpskern gelegen hoeven, elementen die binnen het dorpsgezicht een intrinsieke waarde vertegenwoordigen die bestanddelen omvat die kunnen bijdragen tot het vormen van een totaalbeeld van het optisch leefmilieu en die niet afzonderlijk mogen veranderd worden indien het geheel zijn typisch karakter wil bewaren.
