Beschermd monument

Sifon van de Kruisvaart

Beschermd monument van 03-03-2015 tot heden

ID: 11467
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11467

Besluiten

Sas van Dierendonck en sifon van de Kruisvaart
definitieve beschermingsbesluiten: 03-03-2015 ID: 5687

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
West-Vlaanderen: Gemeente
Koksijde, Nieuwpoort: Deelgemeente
Nieuwpoort: Straat
Pieter Deswartelaan: Locatie
Pieter Deswartelaan (Nieuwpoort): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
1 082m²: Beschermingsdossiers
4.001/30000/2514.1 4.01/30000/107.1

Typologie: hevelduikers
Datering: tweede helft 19de eeuw, WO II

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Thema: Erfgoed Tweede Wereldoorlog

Beschrijving

De sifon van de Kruisvaart is beschermd als monument. De ondergrondse constructie bevindt zich op de grens tussen het grondgebied van Koksijde en Nieuwpoort, onder het kanaal Veurne-Nieuwpoort.

Waarden

De sifon van de Kruisvaart is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

industrieel-archeologische waarde

Als waterbouwkundige constructie gebouwd in 1859 en aangepast omstreeks 1884, waarin met behulp van een hevel een waterdoorgang kan worden verzekerd onder een kanaal en waarbij de waterhuishouding in twee aparte waternetten, enerzijds voor de scheepvaart en anderzijds voor het polderbeheer, kan worden georganiseerd. De hevel maakt hierbij de verbinding tussen het onderliggende polderwaterlopennet van de Kruisvaart. verbonden met de Koolhofvaart en de Oude veurnevaart of Arkevaart.
Als waterbouwkundige constructie bestaande uit een meervoudige grondduiker met in totaal vijf parallelle buisopeningen in gewapend beton met een dubbel geknikt verloop en een bewaarde natuurstenen kopmuur met smeedijzeren balustrade.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : Als onderdeel van de grondige herinrichting van de afwatering en het waterwegenstelsel voor de verbetering van de scheepvaart in de noordelijke Westhoek in de periode 1861-1877, waarbij naast de Sifon van de Kruisvaart ook de afleidingsvaart van het Langeleed tussen Wulpen en Nieuwpoort het Sas van Dierendonck. de versteviging van de Veurne-Ambachtsen Dijk, de uitbaggering van de IJzer, de verbreding, verdieping en bedijking van de Lovaart, de constructie van een uitwateringssluis of overloopstuw ter hoogte van het gehucht Fintele, de aanleg van overige hevels en schutsluizen tussen de Lavaart en de Slopgatvaart en de Steengracht, de verbreding en dijkverhoging van het Kanaal Duinkerke-Nieuwpoort en tenslotte - als kroonstuk - ook de bouw van het Ganzenpootcomplex met sluizen en overlaten werden gerealiseerd.

historische waarde

in casu militair-historische waarde: :
Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die een belangrijke rol speelde in de eerste poging tot inundatie van de westelijke IJzervlakte tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Hiermee bezat de hevel een zekere strategische waarde en werd deze om die reden door de Belgische Genie-eenheden of zogenaamde 'Sapeurs-Pontonniers' behoedzaam beheerd als onderdeel bij de ultieme verdediging van de Belgische linies. Deze Belgische genie-eenheid was tijdens de oorlog verantwoordelijk voor de werking en instandhouding van het sluizencomplex en omgeving in Nieuwpoort. Bij momenten dienden deze manschappen in heel gevaarlijke omstandigheden te opereren.
Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die in haar aanpassings- en wederopbouwkenmerken getuigt van de oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog waarbij de onderwaterzetting cruciaal was. Hierbij zijn de vijf bewaarde doorstroomopeningen in het bijzonder belangrijke relicten.

Aanduiding van

Is de bescherming van