beschermd monument
Sifon van de Kruisvaart
beschermd monument van tot heden
- ID
- 11467
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11467
Besluiten
Sas van Dierendonck en sifon van de Kruisvaart
definitieve beschermingsbesluiten: 03-03-2015 ID: 5687
Beschrijving
De sifon van de Kruisvaart is beschermd als monument. De ondergrondse constructie bevindt zich op de grens tussen het grondgebied van Koksijde en Nieuwpoort, onder het kanaal Veurne-Nieuwpoort.
Waarden
De sifon van de Kruisvaart is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:industrieel-archeologische waarde
Als waterbouwkundige constructie gebouwd in 1859 en aangepast omstreeks 1884, waarin met behulp van een hevel een waterdoorgang kan worden verzekerd onder een kanaal en waarbij de waterhuishouding in twee aparte waternetten, enerzijds voor de scheepvaart en anderzijds voor het polderbeheer, kan worden georganiseerd. De hevel maakt hierbij de verbinding tussen het onderliggende polderwaterlopennet van de Kruisvaart. verbonden met de Koolhofvaart en de Oude veurnevaart of Arkevaart.
Als waterbouwkundige constructie bestaande uit een meervoudige grondduiker met in totaal vijf parallelle buisopeningen in gewapend beton met een dubbel geknikt verloop en een bewaarde natuurstenen kopmuur met smeedijzeren balustrade.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: : Als onderdeel van de grondige herinrichting van de afwatering en het waterwegenstelsel voor de verbetering van de scheepvaart in de noordelijke Westhoek in de periode 1861-1877, waarbij naast de Sifon van de Kruisvaart ook de afleidingsvaart van het Langeleed tussen Wulpen en Nieuwpoort het Sas van Dierendonck. de versteviging van de Veurne-Ambachtsen Dijk, de uitbaggering van de IJzer, de verbreding, verdieping en bedijking van de Lovaart, de constructie van een uitwateringssluis of overloopstuw ter hoogte van het gehucht Fintele, de aanleg van overige hevels en schutsluizen tussen de Lavaart en de Slopgatvaart en de Steengracht, de verbreding en dijkverhoging van het Kanaal Duinkerke-Nieuwpoort en tenslotte - als kroonstuk - ook de bouw van het Ganzenpootcomplex met sluizen en overlaten werden gerealiseerd.historische waarde
in casu militair-historische waarde: :Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die een belangrijke rol speelde in de eerste poging tot inundatie van de westelijke IJzervlakte tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Hiermee bezat de hevel een zekere strategische waarde en werd deze om die reden door de Belgische Genie-eenheden of zogenaamde 'Sapeurs-Pontonniers' behoedzaam beheerd als onderdeel bij de ultieme verdediging van de Belgische linies. Deze Belgische genie-eenheid was tijdens de oorlog verantwoordelijk voor de werking en instandhouding van het sluizencomplex en omgeving in Nieuwpoort. Bij momenten dienden deze manschappen in heel gevaarlijke omstandigheden te opereren.
Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die in haar aanpassings- en wederopbouwkenmerken getuigt van de oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog waarbij de onderwaterzetting cruciaal was. Hierbij zijn de vijf bewaarde doorstroomopeningen in het bijzonder belangrijke relicten.
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Sifon van de Kruisvaart [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11467 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.