Beschermd monument

Sas van Dierendonck

Beschermd monument van 03-03-2015 tot heden

ID: 11473
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11473

Besluiten

Sas van Dierendonck en sifon van de Kruisvaart
definitieve beschermingsbesluiten: 03-03-2015 ID: 5687

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
West-Vlaanderen: Gemeente
Nieuwpoort: Deelgemeente
Nieuwpoort: Straat
Pieter Deswartelaan: Locatie
Pieter Deswartelaan (Nieuwpoort): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
21 528m²: Beschermingsdossiers
4.001/30000/2514.1 4.01/38016/796.1

Typologie: sluizen
Datering: derde kwart 19de eeuw, interbellum, WO I

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Thema: Erfgoed Eerste Wereldoorlog

Beschrijving

Het Sas van Dierendonck is beschermd als monument. De bescherming omvat het sas en het omliggend landhoofd.

Waarden

Het sas van Dierendonck met omliggend landhoofd is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

in casu militair-historische waarde: :
Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die een rol speelde in de handhaving van de inundatie van de IJzervlakte tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Hiermee bezat de sluis een zekere strategische waarde en werd deze om die reden door de Belgische Genie-eenheden of zogenaamde 'Sapeurs-Pontonniers' behoedzaam beheerd als onderdeel bij de ultieme verdediging van de Belgische linies. Deze Belgische genie-eenheid was tijdens de oorlog verantwoordelijk voor de werking en instandhouding van het sluizencomplex en omgeving in Nieuwpoort Bij momenten dienden deze manschappen in heel gevaarlijke omstandigheden te opereren.
Als zijnde een bestaande waterbouwkundige constructie die in haar aanpassings- en wederopboUwkenmerken getuigt van de oorlogsvoering tijdens de Eerste Wereldoorlog en waarbij de onderwaterzetting cruciaal was en het gebruik van beton en metaal voor militaire verdedigingswerken aan belang won. Hierbij zijn de bewaarde oogankers en ijzeren haken in het bijzonder belangrijke relicten.

industrieel-archeologische waarde

Als waterbouwkundige constructie gebouwd omstreeks 1867 waarin een schutsluis en een uitwateringssluis worden gecombineerd en waarbij de waterhuishouding in twee aparte waternetten, enerzijds voor de scheepvaart en anderzijds voor het polderbeheer, kan worden georganiseerd. Het sas maakt hierbij de verbinding tussen het bovenliggende scheepvaartwaternet (bestaande uit het Kanaal Duinkerke-Nieuwpoort en de IJzer, de Lavaart en het Kanaal Nieuwpoort-Plassendale) en het onderliggende polderwaterlopennet van de Noordwatering Veurne (onder meer bestaande uit de Noordvaart of Veurne-Ambachtvaart, de Slijkvaart of Oostvaart en de Koolhofvaart).
Als waterbouwkundige constructie bestaande uit een gladde, rechthoekige sluis met twee paar puntdeuren met ingebouwde schuiven bedienbaar met kaapstaanders en rechte ijzeren tandlatten en heugelwerk, aangevuld met één paar vrije steekdeuren als vaste overlaatstuw, overbrugd door een smalle, geklinknagelde passerelle.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: : Als onderdeel van de grondige herinrichting van de afwatering en het waterwegenstelsel voor de verbetering van de scheepvaart in de noordelijke Westhoek in de periode 1861-1877, waarbij naast het Sas van Dierendenek ook de afleidingsvaart van het Langeleed tussen Wulpen en Nieuwpoort de Sifon van de Kruisvaart, de versteviging van de Veurne-Ambachtsen Dijk, de uitbaggering van de IJzer, de verbreding, verdieping en bedijking van de Lovaart, de constructie van een uitwateringssluis of overloopstuw ter hoogte van het gehucht Fintele, de aanleg van overige hevels en schutsluizen tussen de Lavaart en de Slopgatvaart en de Steengracht, de verbreding en dijkverhoging van het Kanaal Duinkerke-Nieuwpoort en tenslotte -als kroonstuk- ook de bouw van het Ganzenpootcomplex met sluizen en overlaten werden gerealiseerd.

Aanduiding van

Is de bescherming van