Beschermd monument

Kasteeldomein van Tillegem

Beschermd monument van tot heden

ID
11475
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11475

Besluiten

Kasteeldomein van Tillegem
definitieve beschermingsbesluiten: 17-07-2012  ID: 5061

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het kasteeldomein van Tillegem is beschermd als monument. De bescherming omvat het kasteel, de bijgebouwen, het omliggende park, de hovenierswoning, de kapel en de toegangsdreef.



Waarden

Het kasteel van Tillegem was beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

Als zijnde een getuige van het feodaal stelsel waarbij het domein vermoedelijk is ontstaan in de 12de eeuw, het centrum van de heerlijkheid binnenin het kroondomein Snellegem.
Als zijnde een waardevol historisch kasteeldomein dat werd ingeplant op een gunstige fysische locatie voor bewoning die teruggaat op een vroegmiddeleeuwse heerlijkheid en zelfs ouder. Getuigen hiervan zijn onder meer de aanwezigheid van een circulaire op het domein en de archeologische vondsten.
Het vormt bovendien een representatief voorbeeld van een kasteeldomein, bestaande uit verschillende functionele onderdelen, dienstgebouwen en andere aanhorigheden. De middeleeuwse gebouwenconfiguratie is gedeeltelijk bewaard gebleven bij de 19de-eeuwse wijzigingen, maar de hoofdstructuren van het domein - dreven, toegang, toegangsdreef, grachten, waterlopen, open grazige ruimte, bos - zijn wel grotendeels bewaard en herkenbaar gebleven, mede dankzij de dreven.
Op het domein, ten zuidoosten van het kasteel, ligt een circulaire structuur met elementen die mogelijks verwijzen naar een motte.
Als zijnde een restant van een middeleeuwse vierzijdige waterburcht die wellicht in de tweede helft van de 14de eeuw is ontstaan met militaire doeleinden, waarvan in de loop van de 18de eeuw de toenmalige hoofdtoren en de zijvleugels zijn gesloopt en de binnenstructuur is aangepast. Een bouwcampagne in het laatste kwart van de 19de eeuw voorzag in het aanbrengen van een neogotisch gevelparement en een toren.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: Als zijnde een gaaf bewaard voorbeeld van een bestaand kasteel, met een oude kern die teruggaat tot de 14de eeuw, dat op het einde van de 19de eeuw onder invloed van de gangbare mode onder de kasteelheren van de Brugse rand, in de jaren 1870 in de typische neogotische stijl wordt heraangekleed en dit onder leiding van Jean Bethune.
Een fraai voorbeeld van een kasteel dat zoals meerdere kasteeltjes in de Brugse rand, op het einde van de 19de eeuw een neogotische verbouwing ondergaat die het uitzicht grondig veranderde. Achter de gevels gaan fraai aangeklede 18de-eeuwse salons schuil. Vooral bijzonder en uitzonderlijk is de imposante bordestrap waarvan de trappaal en de leuning voorzien zijn van fraai houtsnijwerk met typische rocaillemotieven.
De locatie die onderdak biedt aan de 18de-eeuwse salonschilderijen uit het huis Sint-Maartensplein 5 te Brugge, die een belangrijke iconografische bron vormen voor de geschiedenis van Brugge (de 'Handelskom' en 'Visser aan de Scheepsdae!ebrug') en Oostende ('Gezicht op Oostende en de Havengeul').
Het neerhof bestaat uit gaaf bewaarde hoevegebouwen, in 1894 tot stand gekomen en met een kenmerkende uitwerking van de gevel voor die periode.
De kapel, ingeplant aan het begin van een dreef, werd gebouwd in opdracht van de kasteelheer en vertoont typische neogotische kenmerken.

sociaal-culturele waarde: Als zijnde een representatief voorbeeld van de luxueuze levensstijl van de gegoede burgerij die duidelijk hun stempel hebben gedrukt op het patrimonium van de Brugse rand. De verschillende kasteeltjes die de Brugse rand bewaart vormen een belangrijk aandeel van zowel de landschappelijke als architecturale rijkdom van dat gebied.

Als zijnde een duidelijke illustratie van een typische opper- en neerhofstructuur waarbij de hoeve in oorsprong een noodzaak was binnen het gesloten economisch systeem, waarin de nederzetting in haar eigen behoeften moest kunnen voorzien.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Kasteeldomein van Tillegem

Tillegemstraat 79-83 (Brugge)
Het kasteel Tillegem gaat terug op een 14de-eeuws waterkasteel dat in de jaren 1870 in de typische neogotische stijl wordt heraangekleed onder leiding van architect Jean-Baptiste Bethune. Het neerhof bij het kasteel omvat gaaf bewaarde hoevegebouwen uit 1894. Een park omgeeft het kasteel.

Is de omvattende bescherming van

Hovenierswoning bij kasteel van Tillegem

Tillegemstraat 79 (Brugge)
Voormalige hovenierswoning van het kasteel van Tillegem, gelegen op dat kasteeldomein ten zuidwesten van het kasteel. In oorsprong 17de-eeuws gebouw van het langgeveltype bestaande uit een éénlaagshuis, 19de-eeuwse stal en 20ste-eeuwse schuur.


Kapel

Tillegemstraat (Brugge)
Kleine kapel aan de rand van het Tillegembos, bereikbaar via geplaveid wegje. Houten bank. Kleine, bakstenen kapel, gecombineerd met natuursteen voor de spitsbogige deur- en vensteromlijstingen, de plint en de bekroningen van de versneden zijsteunberen. Leien zadeldak met vooraan ver overkragende dakrand met zichtbare houten dakspant.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomeinen Beisbroek, Tudor, Tillegem en Abdij van Zevenkerken

Sint-Andries, Sint-Michiels (Brugge), Snellegem (Jabbeke), Loppem, Zedelgem (Zedelgem)
Dit gebied is gelegen in de zuidwestelijke bosrijke rand rond Brugge. Tijdens de middeleeuwen en later (tot 18de eeuw) vormden de arme en droge landbouwgronden een uitgestrekt gemeenschappelijk veldgebied met struiken, heide, en her en der enkele ontgonnen percelen. Na de 18de eeuw kwamen grote delen van dit gebied in handen van de adel die deze gronden ontgonnen als landbouwland of als bos. Ze gingen systematisch te werk volgens een geometrisch patroon van dreven. Veelal lieten ze op de slechtste gronden een kasteel bouwen met bijhorend park: kasteel Tudor, kasteel van Tillegem, kasteel Forreist en Kasteel ter Heide. Verder liggen in het gebied ook nog de omgrachte hoeve Sint-Anna-ter-Woestijne, de Hoeve Godts en de Abdij van Zevenkerken. In het zuidwesten bevindt zich een zeer natte depressie ’t Duivelsnest genaamd.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.