Beschermd cultuurhistorisch landschap

Duin-polderovergang Ten Bogaerde

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
11485
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11485

Besluiten

Duin-polderovergang Ten Bogaerde
definitieve beschermingsbesluiten: 02-05-2001  ID: 3705

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De duin-polderovergang Ten Bogaerde te Veurne en Koksijde is beschermd als landschap. De als monument beschermde hoeve Ten Bogaerde, waarvan de omgeving als dorpsgezicht is beschermd, maakt deel uit van het beschermde landschap.



Waarden

De duin-polderovergang Ten Bogaerde is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

natuurwetenschappelijke waarde

Het duin-polderovergangsgebied Ten Bogaerde wordt gekenmerkt door het voorkomen van de landwaartse grens van een transgressief duinenmassief, meer bepaald een reliëfrijk jong paraboolduin-landschap, met in het bijzonder een -uniek voor de Belgische kust- voorkomende steilrand met plaatselijke verstuivingsactiviteit. De binnenduinrand verwijst naar de oorspronkelijke heterogene landschapsopbouw met talrijke overgangen van natte-kwel milieus naar droge duingraslanden en -bossen. De continue geomorfologische, hydrologische en biologische ontwikkelingsprocessen in dit dynamisch duinlandschap hebben een grote een informatieve wetenschappelijke waarde. Kenmerkend voor dit gebied, de duinpolderovergangszones van de Westkust evenals voor het maritiem district zijn de acidofiele en xerofiele buntgras-mosduinvegetaties enerzijds en de eutrofe relictvegetaties van kwel- en verlandingsmilieus in weiland-depressies en grachten anderzijds. De grote verscheidenheid aan biotopen in het gebied, zijnde mozaiëkstruwelen, duingraslanden, dichte bosjes, natte weilanden en grachten met begeleidende rietvegetaties, evenals de ontoegankelijkheid van het gebied weerspiegelt zich in de voorkomende faunistische rijkdom, enerzijds als broed- en overwinteringsplaats voor kleine zangvogels, eendachtigen, steltlopers, bos- en roofvogels en anderzijds als leefgebied voor amfibieën, zweefvliegen, dagvlinders, libellen, spinnen, hooiwagens en land- en zoetwaterslakken.

esthetische waarde

De grote herkenbaarheid van de historiciteit van het gebied, gekenmerkt door een hoge gaafheidswaarde, bepaalt de esthetische waarde van dit landschap. Enerzijds de visueel dominante entiteit van het bouwkundig erfgoed van de abijhoeve Ten Bogaerde met in het bijzonder de relicten van de voormalige grootste middeleeuwse grangia in Vlaanderen en anderzijds de afgelijnde natuurlijke grenslijn tussen duin en polder met de opvallende kale steilrand dat sterk contrasteert ten opzichte van de dichte struwelen en bomenrijen op de binnenduinzoom. Deze aantrekkelijke verschijningsvormen in het landschap zichtbaar vanop de Ten Bogaerdelaan en de De Panneweg bepalen mede de hoge belevingswaarde van dit gebied.

historische waarde

De duin-polderovergangszone rond Ten Bogaerde verwijst op een zeer herkenbare wijze naar de eerste ingebruikname van het gebied in de 11de-12de eeuw, namelijk de eerste wegen (Svinckxweg en Ten Bogaerdeweg aangelegd op de voorkomende oeverwalafzettingen) en de percelering. Het historisch grondgebruik in de duin-polderovergangszone en rond de abdij hoeve Ten Bogaerde en de pachthoeve Bellevédère enerzijds en de relicten van de voormalige kleiwinning ten behoeve van de 13de-eeuwse baksteenproductie en de resterende perceelsrandbeplantingen anderzijds zijn onlosmakelijk verbonden met de structuur en het beheer van het uithof Ten Bogaerde van de cisterciënzerabdij Onze-Lieve-Vrouw Ter Duinen te Koksijde, welke hier functioneerde van de 12de tot de 18de eeuw.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Duin-polderovergang Ten Bogaerde

Koksijde (Koksijde), Veurne (Veurne)
Duin-polderovergang Ten Bogaerde omvat de bodemkundige grens en de graduele overgang tussen het duinfront en de polders. Door het actief stuiven van de duinen wordt achter dit front een zeer laag gelegen duinpanne gevormd. De percelen tussen het Langgeleed en de duinen vertonen microreliëf dat waarschijnlijk te wijten is aan de ontginning van zandige klei voor bakstenen. In de polders zorgt een netwerk van grachten voor de afwatering van dit zeer laag gelegen gebied naar het Langgeleed. De schoolhoeve Ten Bogaerde is in oorsprong een middeleeuwse abdijhoeve van Onze-Lieve-Vrouw Ter Duinen in Koksijde die het gebied ontgonnen hebben.

Is de omvattende bescherming van

Hoeve Ten Bogaerde

Ten Bogaerdelaan 10, 12A (Koksijde)
Vermoedelijk ontstaan in het tweede kwart van de 12de eeuw, ten tijde van Robrecht van Brugge. Heden nog grotendeels omwalde hoeve, bereikbaar via verharde oprit en walbrug met toegangspoort. Ommuurd, grotendeels met gras begroeid, quasi rechthoekig erf met centrale drenkplaats, waarrond gebouwen: ten noorden, monumentale schuur; ten oosten, stallen en toegangspoort; ten zuiden, kerkgebouw en abtswoning; achterliggende boomgaard.


Koorts- of Clercqskapel met knotlinde

Svinkxstraat, Veurnestraat (Koksijde)
Aan de kruising van de Svynx- en Veurnestraat staande veldkapel, geflankeerd door twee linden (huidig nog één bewaard). Witgekalkt gebouwtje van één travee onder een zadeldak.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.