beschermd monument
Kasteeldomein Forreist
beschermd monument van tot heden
- ID
- 11638
- URI
- https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11638
Besluiten
Kasteelsite Forreist
definitieve beschermingsbesluiten: 18-09-2015 ID: 5812
Beschrijving
Het kasteeldomein Forreist te Sint-Andries is beschermd als monument. De bescherming omvat het kasteel met voormalig remisegebouw, een hoeve met aanhorigheden, een toegangsdreef, een driedelige parkstructuur met onder meer een tot grotto omgebouwde ijskelder en een boswachterswoning. Ook een selectie van enkele graslanden, boomgaard- en parkbosrelicten, voorheen verbonden aan het kasteel, worden tot de site gerekend.
Waarden
De kasteelsite Forreist met kasteel, voormalig remisegebouw, hoeve met aanhorigheden, toegangsdreef, parkstructuur en boswachterswoning is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:sociaal-culturele waarde
De kasteelsite illustreert een evolutie vanuit een vroegere versterkte en omwalde hoeve naar een residentiële site bewoond door families van vooraanstaande 19de-eeuwse politici. Bij deze evolutie blijft de hoeve behouden en worden elementen toegevoegd waaronder een ommuurde groentetuin met bijhorende oranjerie, een tot grotto omgebouwde ijskelder, een boswachterswoning en een omgevende parkstructuur.De kasteelsite vormt een representatief voorbeeld van de luxueuze levensstijl van de gegoede burgerij die overigens duidelijk haar stempel heeft gedrukt op het patrimonium van de Brugse rand en de indeling van het Brugse grondgebied. De verschillende kastelen en landhuizen die de Brugse rand bewaart vormen een belangrijk aandeel van zowel de landschappelijke als architecturale rijkdom van deze regio.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde: : Het kasteel met sobere gevels in neoclassicistische stijl is het resultaat van verschillende bouwcampagnes waarbij de bouwheren steeds hun stempel hebben gedrukt op het exterieur en het interieur van het kasteel. Het kasteel herbergt een uitzonderlijk salon in empirestijl en salons in neoclassicistische stijl en neo-VIaamserenaissance-stijl, die telkens een weerspiegeling zijn van de tijdsgeest en mode.De hoevesite bestaat uit verschillende losse bestanddelen. Het boerenhuis, met gevel in empirestijl, is uniek voor het agrarisch erfgoed in Vlaanderen. De rijk uitgewerkte voorgevel heeft typerende lotuskapitelen en zware gekoofde kroonlijst, elementen overgenomen uit de architectuur in Egypte en kenmerkend voor de toen heersende Egyptomanie. De schuur is een gaaf bewaard 18de-eeuws volume met typische dagstrepen. Het volume met vrij stijl zadeldak is gevat tussen twee puntgevels opengewerkt met spleetvormige verluchtingsgaten ter hoogte van de hooizolder. De schuur is voorzien van een centrale doorrit, voorzien van houten stijlwanden. In de zijgevel zitten twee openingen die wijzen op de aanwezigheid van varkenshokken.
De stallingen vormen de noordzijde van een ommuurde groentetuin en herbergen een oranjerie. Deze oranjerie met kenmerkende inplanting, materiaalgebruik en architectuur bewaart een imposant tongewelf met imitatienatuursteen-beschildering.
De toegang tot de ommuurde groentetuin is geflankeerd door twee pylonen die verwijzen naar de lsistempel op het Egyptische eiland Philae in de zuidelijke Nijlvlakte. Deze pylonen dragen een decoratieve functie maar zijn daarnaast ook nog gebruikt als opslag- en bergruimte. Centraal in de groentetuin is een waterput bewaard, aan de oostelijke zijde een muurserre. De hoge muren van de groentetuin dragen sporen van het gebruik van leifruit
Op het erf van de hoeve en de aansluitende huiskavel zijn telkens met een typische inplanting ook een bakhuisje, een stalgebouwtje en een grondvest van een vroeger schuifje op de grachtomwalling bewaard.
De historische parkstructuur met drie afzonderlijke gedeelten is, hoewel meermaals aangepast, herkenbaar bewaard in de grote structuren van een open gazonpartij, een graasweide en meer gesloten parkbosranden met rondgaande paden, een toegangsdreef met pijlers en een positionering van solitaire parkbomen en boomgroepen, waaronder enkele omvangrijke exemplaren of soortspecifieke variëteiten. Een plaatselijk sterk gemodelleerd kunstmatig reliëf getuigt van een vroeg-romantische vormgeving die in de loop van de 19de eeuw in een meer vereenvoudigde landschappelijke stijl is geëvolueerd.
In de zuidelijke parkstructuur bevindt zich een zeldzaam voorbeeld van een tot grotto omgebouwde vroeg 19de-eeuwse ijskelder voorzien van zwart geschilderd spijlenhekwerk. Deze constructie is samengesteld uit grote blokken natuursteen, mogelijk van lokale herkomst en gerecupereerd uit de voormalige ijskelder.
Ter hoogte van de toegangsdreef is in de late 19de eeuw een boswachterswoning toegevoegd. Dit gebouw met bijhorend schuurvolume wordt getypeerd door verzorgd baksteengebruik en schrijnwerk. De inplanting van een boswachterswoning met omhaagde moestuin en enkele aansluitende percelen graasweide zijn evenzeer typisch.
artistieke waarde
De kasteelsite, initieel gebouwd in opdracht van Anselme de Peellaert, kamerheer van Napoleon Bonaparte. is het resultaat van een deels uitgevoerd totaalconcept naar ontwerp van de toonaangevende Brugse architect J.F. Van Gierdegom, die een grondige kennis had van de empirestijl. De publicatie in 1827 van het oorspronkelijk ontwerp in de Atlas "Choix des monuments" van P.J. Goetghebuer wijst op het belang en de kwaliteit van het oorspronkelijk ontwerp.Het kasteel bewaart een rijk aangekleed interieur in verschillende stijlen zoals onder meer de Empirestijl, neoclassicistische stijl en neo-VIaamserenaissance-stijl. De aankleding van het interieur getuigt van vakmanschap. Het bijzonder fraai empiresalon aan de tuinzijde is voorzien van een voor de empiretijd typische beschildering van de hand van de toonaangevende Brugse kunstenaar Louis Gerbo.
historische waarde
De site Forreist met kasteel, voormalige remisegebouw, hoeve met aanhorigheden. waaronder een ommuurde groentetuin met waterput en oranjerie, een toegangsdreef en enkele vroeg-romantische parkstructuren met onder meer een voormalige ijskelderlocatie, later omgebouwd tot grotto, is een uniek ensemble en totaalconcept in empirestijl naar ontwerp van de Brugse architect J.F. Van Gierdegom, initieel gebouwd omstreeks 1808-1815 in opdracht van Anselme de Peellaert, kamerheer van Napoleon Bonaparte. De aanleg vertrekt vanuit een vroegere versterkte en omwalde hoeve, minstens teruggaand tot de 16de eeuw. In de loop van de 19de eeuw is onder impuls van de invloedrijke familie Peesteen (de Lampreel) - Rotsart de Hertaing overgegaan tot belangrijke aanpassingen aan het kasteel en in de parkstructuur met onder meer de oprichting van een boswachterswoning.Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Kasteeldomein Forreist [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11638 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Contact
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.