beschermd monument

Windmolen Ter Geest en Ter Zande met machinegebouwen: bijgebouwen met machines

beschermd monument van 21-04-1993 tot heden

ID: 11811
URI: https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11811

10 m

Basis Lagen

OSM-Basiskaart
Ortho
GRB-Basiskaart
GRB-Basiskaart in grijswaarden

Besluiten

Windmolen Te Geest en Te Zande: aansluitende gebouwen met machines en toebehoren
definitieve beschermingsbesluiten: 21-04-1993 ID: 2496

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Provincie
West-Vlaanderen: Gemeente
Deerlijk: Deelgemeente
Deerlijk: Straat
Waregemstraat: Locatie
Waregemstraat 476 (Deerlijk): Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m: Oppervlakte zone
118m²: Beschermingsdossiers
4.01/34009/611.1 DW000566 OW000462

Kenmerkgroep 1

Typologie: fabrieksschoorstenen, maalderijen, machinezalen, rosmolens
Datering: vierde kwart 19de eeuw, WO I

Project beschermingsdatabank 2013-2016 (beschermingen: van 01-01-2013 tot 30-06-2016)

Kenmerkgroep 2

Typologie: stoommachines
Datering: vierde kwart 19de eeuw

Beschrijving

De bescherming als monument omvat de machinegebouwen bij de windmolen met schoorsteen en stoomafvoerpijp, stoommachine, olieketel, hydraulische pomp, potentiometer, stoomketel, betonnen waterbak en maalstoel.

Waarden

De stoommachine Bollinckx Bruxelles, de olieketel bestaande uit aaneengeklonken platen, de hydraulische pomp in gietijzer, alle toebehoren van deze machines en voorwerpen, de potentiometer, de stoomketel Mahy Gand uit 1914, de betonnen waterbak boven de stoomketel, de maalstoel met maalstenen in frontale opstelling, de gebouwen waarin de hogervermelde machines en voorwerpen zich bevinden met inbegrip van de ronde schoorsteen en de stoomafvoerpijp met trechtervormig bovenstuk zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

industrieel-archeologische waarde

als goed bewaarde getuigen van de wijze waarop rond 1900 een ambachtelijke maalderij (windmolen) zich aan de toenmalige economische en technische vorm heeft aangepast.

Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Windmolen Ter Geest en Ter Zande met machinegebouwen

Waregemstraat 476 (Deerlijk)
Molenerf bepaald door de bakstenen stellingmolen van 1888, de maalderij met stoommachine en schoorsteen van 1898 en de kleine dwarsschuur met wagenhuis. De stenen molen vervangt een in 1888 afgebrande staakmolen. De naam Ter Geest en Te Zande voor de olie- en graanwindmolen is de samenstelling van "Molen Te Zande" – een rond 1888 verdwenen staakmolen, verder naar het westen - en de heerlijkheid "Ter Geest", waaronder de voorganger van de huidige molen ressorteerde. Deze toponiemen verwijzen naar de zandige heuvelrug waarop beide molens gebouwd werden. De volkse benaming Klerksken molen verwijst naar de molenaarsfamilie Declercq die nog steeds eigenaar is. Ter Geest en Te Zande is de laatste van zeven windmolens die rond 1850 in Deerlijk draaiden. De molen en de hoge schoorsteen van de maalderij vormen een baken in het intussen grotendeels verstedelijkt landschap aan de dorpsrand.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Windmolen Ter Geest en Ter Zande met machinegebouwen: bijgebouwen met machines [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11811 (geraadpleegd op 7 april 2025).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.