Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Dorpskom Wakken

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
11838
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/11838

Besluiten

Kasteel van Wakken, brouwerij en gemeentehuis van Wakken, parochiekerk Sint-Petrus en Catharina, pastorie, schandpaal en dorpskern van Wakken
definitieve beschermingsbesluiten: 14-01-1998  ID: 3261

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De dorpskom van Wakken is beschermd als dorpsgezicht.



Waarden

De dorpskom van Wakken is beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde, sociaal-culturele waarde

Als zijnde een gaaf bewaard dorp, dat ten gevolge van haar verleden als centrum van het graafschap, als districtshoofdplaats onder het Frans Bewind en later als zetel van het vredegerecht in haar algemeen voorkomen en aanleg geen uitgesproken landelijk karakter vertoont.
De vermelde waarde van deze dorpskern wordt onder meer bepaald door de volgende te behouden elementen:
De typische aanleg teruggaand op de 17de-eeuwse situatie zoals vastgelegd op de afbeelding van Sanderus met als belangrijkste componenten: het driehoekige marktplein, ten zuiden afgesloten door enerzijds de parochiekerk met omringend kerkhof en anderzijds het omwalde kasteel in het park met oostelijke toegangsdreef aan de marktzijde gemarkeerd door een zichtbepalend 19de-eeuws pand met oudere kern (Wapenplaats nummer 23);
De groene zones die de dorpskom ten oosten en ten westen omsluiten, respectievelijk de meersen langs de Mandel en het beboomde kasteelpark met zijn waterpartijen en dreven;
De gaaf bewaarde hoofdzakelijk 19de-eeuwse architectuur. Naast de als monument voorgestelde panden zijn onder meer de bepleisterde (neo-)classicistische lijstgevels aan de westwand van de Wapenplaats, welke door hun stedelijke allures de doorsnee dorpsbebouwing overstijgen, beeldbepalend voor de dorps kern van Wakken.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Dorpskom Wakken

Kapellestraat, Kasteeldreef, Kraaistraat, Mandelstraat, Oostdreef, Wapenplaats (Dentergem)
De dorpskom van Wakken situeert zich rond de parochiekerk Sint-Petrus en Sint-Catharina met achterliggend kerkhof en 18de-eeuwse pastorie ter hoogte van het koor. Ten noordoosten van de kerk bevindt zich het kasteel van Wakken. . De bebouwing in het dorp concentreert zich langs de belangrijkste uitvalswegen vanaf de Wapenplaats en bestaat voornamelijk uit aaneengesloten bebouwing met herenhuizen en burgerwoningen met oude delen die teruggaan tot de 18de eeuw.

Is de omvattende bescherming van

Boerenarbeiderswoning

Kraaistraat 18 (Dentergem)
Boerenarbeiderswoning van het langgeveltype, dwars op de straat georiënteerd. Ligt binnen de zogenaamde Drievuldigheidsommegang die het kasteeldomein van Wakken afbakende. Staat getekend op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (1846).


Brouwerij Roelandts met tuin

Wapenplaats 16 (Dentergem)
Voormalige brouwerij Roelandts met tuin. De oorsprong van de brouwersfamilie Roelandts ligt in Aalst en gaat terug tot de 16de eeuw. De traditie wordt aan de opeenvolgende generaties van vader op zoon doorgegeven. Brouwerijcomplex bestaande uit een herenwoning, brouwerij, mouterij, koetshuis en paardenstal, geschikt rond een erf met tuin. Achter het complex liggen onder meer een boomgaard, een moestuin en weilanden palend aan de Mandel.


Herberg De Zwaan en mouterij

Wapenplaats 39 (Dentergem)
Voormalige herberg 'De Zwaan' en mouterij, laatste pand van de Wapenplaats aansluitend bij de Markegemstraat. Reeds vermeld in 1721, in de 19de en 20ste eeuw speelt het café een rol in het gemeenschapsleven.


Herenhuis

Wapenplaats 10 (Dentergem)
Halfvrijstaand herenhuis uit het einde van de 8de of begin 19de eeuw. Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen). Bepleisterde en witbeschilderde, laatclassicistische pilastergevel boven een arduinen plint.


Herenhuis

Wapenplaats 12 (Dentergem)
Herenhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, heden in gebruik als bankgebouw. 19de-eeuwse, neoclassicistische lijstgevel, bepleisterd en witbeschilderd boven een arduinen plint.


Herenhuis

Wapenplaats 23 (Dentergem)
Statige herenwoning gelegen links van de Kasteeldreef. Vormde oorspronkelijk waarschijnlijk een geheel met nummer 25.


Herenhuis gedateerd 1897

Wapenplaats 14 (Dentergem)
Herenhuis, gedateerd "1897" zie gevelsteen in de arduinen plint rechts van de deur. Volgens het kadaster wordt circa 1884 achter het woonhuis een leerlooierij gevestigd.


Herenhuis uit de 19de eeuw

Wapenplaats 25 (Dentergem)
Herenhuis uit de 19de eeuw, staat op het Primitief Kadasterplan (circa 1830), eventueel een oudere kern. Vormde oorspronkelijk waarschijnlijk een geheel met nummer 23. Heden in gebruik als pastorie.


Kasteeldomein Wakken

Kasteeldreef 6-9 (Dentergem)
Kasteeldomein toegankelijk iva smalle rechte dreef met recente leilinden, aan straatzijde bakstenen hekpijlers. Voor het neoclassicistische kasteel van circa 1840 een open plaats met een schandpaal, ten noorden van de binnenplaats het voormalige koetshuis. Omwald kasteel met walgracht met boogbrug.


Koetshuis en stallingen bij kasteel van Wakken

Kasteeldreef 6-7, 8 (Dentergem)
Voormalig koetshuis en stallingen horend bij het kasteel, 19de-eeuws uitzicht.


Obelisk voor oorlogsslachtoffers

Wapenplaats (Dentergem)
Obelisk voor de militaire en burgerlijke slachtoffers van beide wereldoorlogen en voor de politieke gevangenen uit de Tweede Wereldoorlog.


Opgaande linde als vredesboom

Kapellestraat, Wapenplaats (Dentergem)
Op de Wapenplaats in Wakken, naast het oorlogsgedenkteken, staat een jonge opgaande winterlinde (Tilia cordata). Deze boom is aangeplant in 2004 en vervangt de oorspronkelijke vredesboom uit 1919. Dergelijke vredesbomen zijn aangeplant ter herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog.


Parochiekerk Sint-Petrus en Sint-Catharina met kerkhof

Wapenplaats (Dentergem)
Laatclassicistische parochiekerk, gebouwd in 1790-1794 naar ontwerp van architect Colin, ter vervanging van een romaanse kerk met achtzijdige toren op dezelfde locatie. Het deels ommuurde kerkhof sluit aan bij de kerk.


Pastorie Sint-Petrus en Sint-Catharinaparochie

Wapenplaats (Dentergem)
Woonhuis, voormalige pastorie of onderpastorie, waarschijnlijk teruggaand tot de jaren 1612-1620. Circa 1730 wordt de pastorie wegens ruïneuze toestand verlaten en een nieuwe pastorie betrokken achteraan de kerk.


Schandpaal

Kasteeldreef (Dentergem)
De schandpaal bevond zich oorspronkelijk op de Wapenplaats. Op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644) staat de schandpaal op de "Plaetse vande weckelijcke marckt" afgebeeld met een eenvoudige zuil met bekronend element en op een verhoogde sokkel. Tot voor kort stond de schandpaal opgesteld in het kasteelpark.


Zetel van het districtcommissariaat

Wapenplaats 20 (Dentergem)
Voormalig gemeentehuis. Onder Frans bewind was het de zetel van het districtcommissariaat, daarna vredegerecht en vanaf 1864 in gebruik als gemeentehuis. Renovatie van de gevel in 2006-2007.


Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.