Diksmuide - reeds in de herfst van 1914 bijzonder hard beproefd tijdens de IJzerslag - is één van de drie frontsteden waarin bijna geen enkel gebouw de oorlog overleefde. Hierdoor vormt de stad een belangrijke materiële getuige van de Eerste Wereldoorlog, die de frontstreek jarenlang in zijn greep hield ten koste van honderdduizenden levens.
De in situ wederopbouw van de stad· was na de enorme verwoestingen niet vanzelfsprekend, gezien de aanvankelijke scepsis hierover. Hetzelfde geldt voor het hernemen van de oude Handzamevaart met de Appelmarktbrug en de Vaartbrug. In het lijnrichtingsplan van 1916 is immers het voorstel opgenomen om de vaart recht te trekken.
De historiserende wederopbouw wou de getraumatiseerde bevolking haar trots teruggeven. Het pittoresk herbouwde stadscentrum waarvan de bruggen getuigen - in het interbellum een altijddurende tentoonstelling van oude Vlaamse bouwkunde genoemd - staat dan ook in schril contrast met archiefbeelden van totale verwoesting. Toch verwijzen jaarstenen naar de vernietiging tijdens de oorlog: boven de middenboog van de Appelmarktbrug is aan één zijde een natuurstenen wapenschild met jaartal 1563 ingewerkt, aan de andere zijde met jaartal 1921.
Door het hoog aantal historische reconstructies in het gebied rondom de Handzamevaart is achter de architectuurlaag van de wederopbouw (jaren 1920), ook de laag van de historische stadsevolutie bewaard. Zo laat de herneming van de Handzamevaart en de reconstructie van de historische bruggen bij de wederopbouw de lezing van de middeleeuwse evolutie van de stad met havenkwartier aan deze gekanaliseerde vaart toe. De Appelmarktbrug is reeds aangeduid op 16de- en 17de-eeuwse kaarten wat overeenkomt met het wapenschild met jaartal 1563.

historische, in casu architectuurhistorische waarde:
Na de totale vernietiging lokt de wederopbouw hevige technische en architectuur-filosofische discussies uit, dit reeds in 1916 met het in Parijs goedgekeurde lijnrichtingsplan van de Brusselse architect Charles Patris. Niettegenstaande de omvang van de vernietiging en de suggestie om naast de puinen een nieuwe stad te bouwen, wordt in 1919 beslist tot de in situ wederopbouw, onder leiding van de regionalistische architect Jozef Viérin.
De wederopbouw van Diksmuide neemt bijna volledig de vooroorlogse perceelsstructuur over. In tegenstelling tot de aanvankelijke plannen om de Handzamevaart recht te trekken voor de creatie van een nijverheidszone ten noorden van de stad, blijft het gegeven van een kronkelende waterloop met bruggen, die aan de stadsrand aftakt, bewaard. Toch heeft de wederopbouw ook een functioneel aspect, dit wordt onder meer geïllustreerd door de vervanging van de niet herbouwde "Alleyebrug" door de nieuwe "Vaartbrug" verderop.
De gerealiseerde wederopbouw vloeit voort uit de keuze om het middeleeuwse Diksmuide te herstellen. De stadsarchitect opteert in de omgeving van de Handzamevaart voornamelijk voor historische reconstructie, naar model van wat in 1914 nog bewaard was. De bruggen verbinden niet enkel beide zijden van de Handzamevaart maar creëren ook zichtassen op beeldbepalende (hoek)panden en gehelen langs de structurerende as van de vaart. Zo biedt de centrale Appelmarktbrug noordelijk een zicht op historisch gereconstrueerde panden en begijnhofpoort; zuidelijk op de Vismarkt met gevelwanden en vishal, waarachter de toren van de Sint-Niklaaskerk oprijst; oostelijk zicht op de Beerstbrug en het imposante postgebouw.
De Appelmarktbrug in het midden van de vaart is historisch en in situ herbouwd in gele baksteen met metalen ankers, met telkens drie natuurstenen bogen en steunberen. De Vaartbrug vervangt de verderop niet heropgebouwde Alleyebrug, maar volgt wel het historische model, inclusief het wapenschild boven de centrale boog. Verder vormen het gekasseide wegdek en de wigvormige steunberen om de stroom te breken gemeenschappelijke elementen. In tegenstelling tot de op een nieuwe plaats herbouwde Vaartbrug zet de in situ herbouwde Appelmarktbrug nog aan op een natuurstenen plint.