Beschermd monument

Leopoldpark

Beschermd monument van tot heden

ID
12411
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12411

Besluiten

Leopoldpark en Maria Hendrikapark
definitieve beschermingsbesluiten: 25-01-2006  ID: 4458

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het Leopoldpark te Oostende is beschermd als monument. De bescherming omvat het park met de beplanting, het parkmeubilair, de restanten van de oude stadsvestingen, het bloemenuurwerk, de klok, de kiosk, de beelden en de pergola.



Waarden

Het Leopoldpark met inbegrip van waterpartijen, brugjes, wandelpaden, reliëfstructuren, beplantingen, grasperken, restanten van de oude stadsvestingen, bloemenuurwerk, klok, kiosk, beelden, pergola en overig parkmeubilair is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

historische waarde

Als zijnde getuige van de initiële uitbouw van Oostende tot een koninklijke residentie en mondaine badplaats vanaf het tweede kwart van de 19de eeuw, onder meer door het jaarlijks langdurig verblijf van koning Leopold I en zijn familie in de kuststad. Hierdoor ontstaat circa 1861- 1862 de nood een groot stadspark aan te leggen ter recreatie voor zowel de stedelingen als voor de badgasten.
Als zijnde de kern en het attractiepunt van de eerste westelijke stadsuitbreiding te Oostende, ingezet vanaf circa 1867 naar de plannen van ingenieur L. Crépin, dit na de ontmanteling van de vestingstad tussen 1865 en 1877. Door de aanwezigheid van het Leopoldpark ontstaat een aantrekkelijke buurt voor de begoede burgerij om zich in dit stadsdeel te komen vestigen.
Als zijnde een zeldzame getuige van het militair-historisch rijke verleden van de oude vestingstad Oostende, door de integratie en incorporatie van de restanten van de oude 17de-eeuwse stadsvestingen in de parkaanleg, confer enkele bovengrondse muurrestanten; vermoedelijk zijn er tevens nog archeologische resten van deze vestingstructuur aanwezig in de ondergrond van het park.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: Als zijnde een ontwerp van de Duitse tuin- en landschapsarchitect Louis Fuchs (1818-1904) . In zijn algemene verschijningsvorm vormt het Leopoldpark een voorbeeld van de toen overheersende landschappelijke ontwerpstijl, getypeerd door kronkelende structuren voor waterpartijen, paden en groenstructuur, vermengd met kenmerken van andere stijlen, en aangepast aan de beperkte oppervlakte en de stedelijke context. Het park omvat tevens enkele elementen die al dan niet in de loop der tijd werden toegevoegd en intussen essentieel en geïntegreerd onderdeel van de parkaanleg zijn, onder meer de brugjes, het bloemenuurwerk (met klok), de parkkiosk en de pergola.
Als locatie voor het bronzen klokje reeds in 1933 bij het bloemenuurwerk in het park geplaatst. Het klokje dateert van 1748 en is afkomstig uit de Sint-Pieterstoren, een restant van de Sint-Pieterskerk die in 1896 afbrandde; het is de oudste klok die de stad Oostende in haar bezit heeft.
Als omvattend een belangrijk exponent van amusementsarchitectuur, zijnde de achthoekige gietijzeren vaste parkkiosk op gemetselde onderbouw, daterend van 1885 en daarmee de oudst bewaarde kiosk te Oostende, die qua architecturale opbouw volledig beantwoordt aan de klassieke drieledige structuur.

artistieke waarde

Als zijnde een park met bij komende functie als "openluchtmuseum", confer reeds van vlak na de aanleg tot op vandaag benut als locatie voor beeldhouwwerken waarvan de wandelaars kunnen genieten in een groene en rustgevende omgeving. Beelden die een historische link hebben met het Leopoldpark zijn het "Memoraal J. Malfeyt" en "de leeuwin", het oudst bewaarde beeld in het park en enige herinnering aan de aldaar in 1888 gehouden "Internationale Tentoonstelling van Openbare Hygiëne, Reddingsmiddelen en Kunstnijverheid ".

wetenschappelijke waarde

De bergiepen (Ulmus glabra) vormen door hun omvang en ouderdom een uitzonderlijke situatie vanwege de olmenziekte die geleid heeft tot een drastische verlaging van de vitaliteit en van het olmenbestand in Vlaanderen.

sociaal-culturele waarde

Als zijnde een stadspark dat aangelegd werd in samenhang met en als kern van de westelijke stadsuitbreiding van Oostende in het derde kwart van de 19de eeuw, ontworpen als openbare groene en open ruimte, wat kadert binnen de toenmalige tijdsgeest en maatschappelijke vraag voor dergelijke zones. Van bij de aanleg is het Leopoldpark een ontmoetingsplaats voor zowel de badgasten als de inwoners van de kuststad, waar men kan flaneren om te zien en gezien te worden, kenmerkend voor het opkomende mondaine toerisme in deze periode.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Leopoldpark

Leopold II-laan, Leopoldpark (Oostende)
Het Leopoldpark van Oostende werd tijdens de tweede helft van de 19de eeuw aangelegd naar ontwerp van Louis Fuchs. Het park omvat tevens enkele elementen die al dan niet in de loop der tijd werden toegevoegd en intussen essentieel en geïntegreerd onderdeel van de parkaanleg zijn, onder meer de brugjes, het bloemenuurwerk (met klok), de parkkiosk en de pergola.

Is de omvattende bescherming van

Leopoldpark - beeld De Leeuwin

Leopoldpark (Oostende)
Beeld "De Leeuwin", het oudste beeld in het Leopoldpark, gelegen op de laatste restanten van de oude stadsvestingen nabij het parkbruggetje aan de noordzijde van de vijver. Is één van de dierenbeelden die in 1888 als decoratie in het park werden geplaatst naar aanleiding van de organisatie van de "Internationale Tentoonstelling van Openbare Hygiëne, Reddingsmiddelen en Kunstnijverheid" en bijgevolg de enige bewaarde herinnering hieraan.


Leopoldpark - bloemenuurwerk

Leopoldpark (Oostende)
Bloemenuurwerk, dateert van 1933 en is sinds 1963, na de aanleg van de A 10, gelegen op de parkheuvel aan de noordoostelijke zijde van het Leopoldpark, waardoor het geïsoleerd kwam te liggen.


Leopoldpark - bronzen klokje

Leopoldpark (Oostende)
Bronzen klokje, reeds in 1933 bij het bloemenuurwerk geplaatst, gedateerd 1748 en afkomstig uit de Sint-Pieterstoren of "De Peperbusse" een restant van de Sint-Pieterskerk die in 1896 afbrandde en thans nog gelegen is aan de noordzijde van het Sint-Petrus- en Paulusplein in de schaduw van de nieuwe kerk.


Leopoldpark - James Ensor-monument

Leopold II-laan (Oostende)
Gelegen ten noorden van het bloemenuurwerk, aan de noordoostelijke ingang van het park. Dateert van 1930 naar ontwerp van de Brusselse beeldhouwer Edmond de Valeriola (1877-1956), een kunstenaar gekend om zijn portretbustes en genrestukken in realistische stijl. Aangeboden door het Stadsbestuur aan de Oostendse schilder James Ensor in de hovingen van het oude Kursaal. Verhuist na de Tweede Wereldoorlog bij de afbraak van het Kursaal naar het Leopoldpark.


Leopoldpark - kiosk

Leopoldpark (Oostende)
Kiosk, gelegen aan de noordzijde van het park, ingeplant op een soort verhard parkeiland. De kiosk wordt in 1885 aangekocht door het Oostends stadsbestuur bij een Frans bedrijf in Saint-Sauvez-les-Arraz. Hij wordt in het Leopoldpark geplaatst ter vervanging van de in 1876 uitgebrande eerste houten, met rieten dak afgedekte, kiosk daterend van 1862.


Leopoldpark - Memoraal Justin Malfeyt

Leopoldpark (Oostende)
"Memoraal Justin Malfeyt", gedenksteen voor Justin Malfeyt (Brugge, 1862 - Elsene, 1924), voormalige vice-gouverneurgeneraal van Kongo onder koning Leopold II. Staat tot het begin van de jaren 1960 opgesteld ter hoogte van de verdwenen ijzeren brug tussen de Trinkhall en de fontein, in het gedeelte van het park dat moest wijken voor het doortrekken van de Leopold II-laan. Thans opgesteld nabij het parkbruggetje aan de noordzijde van het park, kant Karel Janssenslaan.


Leopoldpark - pergola

Leopoldpark (Oostende)
Pergola, gelegen langs wandelpad aan de oostzijde van de parkvijver, recht tegenover de ingang van de vroegere bron, thans ingang naar de technische ruimte onder de parkheuvel.


Leopoldpark -beeld De Wind

Leopoldpark (Oostende)
Bronzen beeld op zuil van de Oostendse schilder en beeldhouwer Emile Bulcke (Oostende, 1875 - Schaarbeek, 1963).


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Leopoldpark [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12411 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.