Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen en omgeving

Beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek van tot heden

ID
12545
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12545

Besluiten

Geografisch pakket Gistel
definitieve beschermingsbesluiten: 12-12-2002  ID: 3983

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen is samen met haar onmiddellijke omgeving beschermd als dorpsgezicht. De bescherming omvat de parochiekerk, het voormalige kerkhof met archeologische site, delen van de Kerkstraat, Kasteelstraat, Bruidstraat en Neerhofstraat, de pastorie uit 1912, de pastorie uit de jaren 1940-1950, de dekenij, de afspanning 't Gravenhof en de tuinen van deze gebouwen. De toren van de parochiekerk werd reeds op 19 april 1937 als monument beschermd, terwijl de pastorie uit 1912 en de dekenij beiden op 12 december 2002 als monument werden beschermd.



Waarden

De kerk- en dekenijsite met kerk, kerkomtrek, dekenij, pastorieën en afspanning 't Gravenhof zijn beschermd als dorpsgezicht omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

historische, in casu architectuurhistorische waarde:
Als beeldbepalend dorpsgezicht met daarin kerk en kerkomtrek, de dekenij van 1903, de pastorie van circa 1912, de pastorie uit de jaren 1940-1950, de bijgaande tuinen en het Gravenhof van circa 1911, en een gedeelte van de tracés van de Kasteelstraat en de Bruidstraat.
De neogotische kerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen van 1853-1867 naar ontwerp van architect P. Buyck, waarvan het grondplan deels gebaseerd is op de oude gotische hallenkerk en de ornamentiek (bijvoorbeeld bakstenen hoektorentjes) deels werd overgenomen van de bewaarde toren (toren beschermd in 1937).
De kerk vormt samen met de Godelieveabdij een bedevaartsoord met nationale vermaardheid voor de H. Godelieve, zowel de Godelievebeuk als de ommegang met kapelletjes met taferelen uit het leven van de Heilige refereren daaraan.
De kerkomtrek (voormalig kerkhof) bewaart de archeologische sites van het voormalig gravenkasteel (ten zuiden van de kerk, aansluitend bij de Markt) en van de na de godsdiensttroebelen niet meer heropgebouwde beuken van de gotische hallenkerk (ten westen van de kerk) (zie bijgevoegde opgravingsplannen).
Op het voormalige kerkhof zijn een aantal interessante elementen bewaard zoals de afzomende rij beuken en esdoorns, de toegangsdreef afgezoomd door leilinden, de ommegangkapelletjes met telkens een oude taxus, enkele bewaarde grafmonumenten uit het laatste kwart van de 19de eeuw, eerste helft van de 20ste eeuw.
Het dorpsgezicht omvat eveneens de als monument voorgestelde dekenij van 1903 (Bruidstraat nummer 1, zie hoger) en pastorie van circa 1912 (Bruidstraat nummer 2, zie hoger) en de tuinen ervan, de tuin van de dekenij is aan de Kasteelstraat afgesloten met een lange blinde tuinmuur, bij de pastorie sluit nummer 4 aan, een pastorie uit de jaren 1940-1950 in een vereenvoudigde regionalistische stijl. De dekenij en de pastorieën vormen beeldbepalende bouwvolumes aan de Bruidstraat, de twee neogotische bouwvolumes zijn heel beeldbepalend tegenover het kerkkoor.
't Gravenhof van circa 1911 op de hoek van de Neerhof- en de Bruidstraat wordt opgenomen binnen het dorpsgezicht als een materiële getuige van de architectuurvisie van Alfred Ronse die dit pand bouwde als een afspanning bij de kerk. Dit neoclassicistische hoekpand is heel beeldbepalend.


Aanduiding van

Is de bescherming van

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen en omgeving

Bruidstraat, Kasteelstraat, Kerkstraat, Neerhofstraat (Gistel)
De omgeving van de parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen te Gistel wordt enerzijds gekenmerkt door de open ruimte van de voormalige kerkhofsite. Anderzijds wordt de omgeving bepaald door de bebouwing aan de koorzijde.

Is de omvattende bescherming van

Dekenij met tuin

Bruidstraat 1 (Gistel)
Dekenij, gelegen achter het kerkkoor op de hoek van de Bruidstraat met de Kasteelstraat. Achterliggende tuin, met bakstenen ommuring aan de Kasteelstraat. Neogotisch getint gebouw van 1903 naar ontwerp van architect Charles Pil (Oostende), ter vervanging van bestaand gebouw.


Feestzaal 't Gravenhof

Neerhofstraat 9 (Gistel)
Tot voor kort feestzaal zogenaamd "'t Gravenhof" van circa 1911, gebouwd door Alfred Ronse (1876-1962) als afspanning bij de kerk, uitgebreid als feestzaal in 1971 (achterzijde).


Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen

Kerkstraat (Gistel)
Georiënteerde kerk met omringend voormalig kerkhof, ontruimd in 1980-1987, afgezoomd door middel van oude beuken en esdoorns. Toegangsdreef aan de westzijde.


Pastorie Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen

Bruidstraat 2 (Gistel)
Vrijstaande neogotisch getinte pastorie van circa 1912, schuin achter het kerkkoor gelegen. Aan de rechterzijde restanten van de oude kerkhofmuur met achtzijdige casementen.


Pastorie Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen

Bruidstraat 4 (Gistel)
Pastorie in vereenvoudigde regionalistische stijl uit de jaren 1940-1950.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Ten Hemel Opgenomen en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12545 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.