Schans XVII getuigt van het militaire verleden van Antwerpen, in de periode dat de stad en omgeving als nationaal reduit voor het land diende (1850-1947). Als betonnen pantserwerk is de schans representatief voor de uitbouw van de vesting in de periode 1906-1914 toen de verouderde binnenste fortengordel tot veiligheidsomwalling werd omgevormd. Toen legde men in totaal 18 schansen in de intervallen tussen de forten II tot VIII aan. Kenmerkend voor het begin van de 20ste eeuw is dat men een rij schansen tussen de forten een beter alternatief voor een stadsomwalling vond. Uit het verleden had men geleerd dat een gesloten omwalling teveel problemen voor de stedelijke ontwikkeling rond Antwerpen stelde. Typisch voor schansen uit deze periode was dat ze volledig in (ongewapend) beton zijn opgetrokken én dat het geschut achter een gepantserde geschutskoepel stond opgesteld.

De schansen zijn een uiting van de modernisering die de binnenste fortengordel toen onderging. Na hun bouw werden zij niet meer aangepast. Enkel bij schans XVII is een bunker toegevoegd aan het oorspronkelijke grondplan. Hij getuigt van de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Slechts drie decennia na de bouw van de schansen is de hele vesting buiten gebruik gesteld. De defensie van het land zou voortaan op andere principes berusten.

Schans XVII vertegenwoordigt een specifiek vestingbouwkundig type. Vestingbouwkundig onderscheidt hij zich duidelijk van het type schansen uit de buitenste fortengordel. Schans XVII is kleiner gebouwd, op een kleiner schanseiland (tot 1 hectare) en met een minder uitgebreid gebouwencomplex. De bewapening was relatief licht. Het grondplan van schans XVII is representatief voor het grondplan van een schans uit de binnenste fortengordel. Het is gemakkelijk herkenbaar aan het één verdieping tellende schansgebouw, dat trapsgewijs is opgebouwd. De bescheiden omvang van het schansgebouw toont aan dat troepen er niet permanent gehuisvest werden. Alleen in geval van een dreigende oorlog namen zij er hun positie in. Op het schanseiland is een geschutkoepel in een verhoogde vuurkam ingebouwd. Het schansgebouw is aangeaard, typisch voor bomvrije gebouwen in de vesting Antwerpen. De standaard opbouw is in schans XVII duidelijk herkenbaar. In vergelijking met de andere schansen heeft dit exemplaar de hoogste ensemblewaarde. Schans XVII is het best bewaarde voorbeeld van dit vestingbouwkundige type, dat elders in Vlaanderen zijns gelijke niet kent. Een goed bewaarde schans in de binnenste fortengordel is zeldzaam.

Architecturaal zijn de schansgebouwen een voorbeeld van vroeg functionele betonarchitectuur. In dat opzicht zijn ze vergelijkbaar met de betonnen pantserforten uit de buitenste fortengordel. Het bouwmateriaal is ongewapend beton, in tegenstelling tot de nabijgelegen forten uit dezelfde binnenste fortengordel die in baksteen zijn opgetrokken. Dat maakt de schansen herkenbaar als daterend uit een latere periode dan de bakstenen forten. Begin 20ste eeuw was de artillerie zo geëvolueerd dat enkel betonnen verschansingen nog weerstand konden bieden aan de krachtigere projectielen.

Schans XVII bepaalde mede onder invloed van de krijgsdienstbaarheden, de uitbreiding van de bebouwing in de omgeving. Hoewel de bebouwing rond schans XVII sterk is uitgebreid, is het de enige schans met een niet bebouwd interval aan de kant van schans XVI. Het is ook de enige schans waarvan de smalle strook in de perceelsindeling nog herkenbaar is. Op deze strook moest een hek als verbindend element tussen de schansen worden geplaatst. Ruimtelijk waren de schansen op elkaar georiënteerd, omdat hun belangrijkste functie de verdediging van de intervallen was. Samen moesten zij een ondoordringbare gordel vormen. Heden maakt de schans deel uit van een open ruimte/groengebied, waartoe ook het kasteeldomein Klaverblad toe behoort. Ruimtelijk sluiten deze onderdelen bij elkaar aan. Toen de schans werden gebouwd, bestond deze ruimtelijke samenhang ook. Het versterkt de contextwaarde van deze schans. Nergens in de veiligheidsomwalling is die nog zo goed aanwezig.