Beschermd monument

Villa Limpens met park

Beschermd monument van tot ( voorlopige bescherming)

De rechtsgeldigheid van dit aanduidingsobject is niet meer actueel.
ID
127725
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/127725

Besluiten

Villa Limpens met park
voorlopige beschermingsbesluiten: 11-10-2021  ID: 15001

Beschrijving

De bescherming betreft de villa Limpens met aansluitend koetshuis en tweede woning en een gedeelte van het achterliggend park.



Waarden

Villa Limpens met park is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door:

historische waarde

Het domein Limpens gaat terug tot de grote ontginningen op het Zoniënwoud begin 19de eeuw. Onmiddellijk na de ontginningen werd een groot domein afgebakend waarop onder andere het 19de-eeuwse burgerhuis met koetshuis werd gebouwd. De kern van de huidige villa met bijgebouwen gaat nog steeds terug op de eerste bebouwing begin 19de eeuw die gedurende een periode ook dienst deed als afspanning en ‘Gendarmerie Nationale’.

Dit ensemble van een landhuis en bijgebouwen met een park dat aangepast werden tijdens het interbellum kan niet los gezien worden van de ontwikkelingen in de Brusselse rand waarbij de gegoede inwoners uit het stadscentrum zich in de groene rand rond de hoofdstad kwamen vestigen. Het domein Limpens is hier een zeldzaam geworden getuige van. Vandaag wordt het park omgeven door nieuwe verkavelingen en een drukke autosnelweg, maar is het nog herkenbaar als groene long langs de Brusselsesteenweg. De verbouwing van dit burgerhuis tot landhuis in de jaren 1930 door architect Henry Lacoste en de toevoeging van de monumentale schoorsteenmantel met Egyptiserende motieven in het interieur is ook een getuige van een heropleving van de interesse voor Egypte tijdens het interbellum.

architecturale waarde

Villa Limpens groeide uit van een 19de-eeuws burgerhuis gericht op de Brusselsesteenweg tot een interbellum landhuis met focus op het achterliggend park. Hierbij bleef de 19de-eeuwse structuur van de woning behouden zonder grote structurele wijzigingen. Van het 19de-eeuwse burgerhuis bleef niet enkel de structuur zoals het dakgebinte bewaard, maar ook interieurelementen zoals de trap en de deuren. Het 19de eeuwse wagenhuis aan de Brabandtlaan bleef mits een inkorting behouden terwijl de tweede woning tijdens het interbellum wijzigingen ondergingen.

De grote architecturale waarde dankt de villa vooral aan de verbouwing omstreeks 1932 door architect Henry Lacoste (1885-1968) in opdracht van de Brusselse familie Limpens. Architect Henry Lacoste is één van de meest originele ontwerpers uit het interbellum in België. Zijn oeuvre is zeer omvangrijk en divers en verspreid over heel het land. Hij ontwikkelde tijdens het interbellum een opmerkelijke vorm van art deco met tal van historische en culturele verwijzingen. Villa Limpens vormt een uniek voorbeeld van zijn woningarchitectuur in Vlaanderen.

De hoge ontwerpkwaliteit van de woning is zowel aanwezig in het exterieur als in het interieur. De decoratief uitgewerkte metalen deur en garagepoort, vervaardigd in het Doornikse atelier van vader Lacoste, springen in het oog. Verder voegde Lacoste aan de 19de-eeuwse woning nog een aantal voor hem typische elementen toe zoals afzaten in plaats van klassieke lekdrempels, de sterk overkragende daken op schoorstukken en de geglazuurde tegels in de fries en op de plint. Het interieur bewaart een uitzonderlijke schouw met Egyptiserende motieven waarin Lacostes archeologische interesse sterk naar voren komt. De tweede woning, eveneens verbouwd door Lacoste, kent een zeer eenvoudige uitwerking maar ook hier treffen we een aantal typische ‘Lacoste’ elementen aan zoals het gebruik van afzaten in plaats van lekdrempels en een uitgewerkt portaaltje aan de Brabandtlaan.

De villa is buiten op enkele kleine aanpassingen na zeer gaaf bewaard. Alle Lacostetoevoegingen zijn nog aanwezig waardoor het ensemble een hoge herkenbaarheid heeft. Voor Vlaanderen is deze privéwoning zelf uniek als ontwerp van Lacoste.

De woning en het bijhorende park zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De oorspronkelijk traditionele parkaanleg in landschappelijke stijl werd na de verbouwing van de villa door architect Lacoste uitgedacht in een meer samengestelde aanleg, in essentie nabij de verhoogde terraszone bij de woning, in de geest van de Nouveau Jardin Pittoresque, een tuinbeweging ontstaan rond 1911 onder impuls van Les Amis de la Fôret de Soignes. Kenmerkend voor deze beweging zijn het representatieve karakter (de parterre met waterbassin op de binnenplaats), de gebruiks-vriendelijkheid (de aanwezige fruitbomen) en het recreatief medegebruik (het tennisveld ten oosten van de villa).

Vanuit de woning is er door het toepassen van grote muuropeningen aan de parkzijde een vrij zicht op de langs drie zijden omsloten binnenplaats en het aanpalend park. Ook het verhoogd terras draagt bij aan de belevingswaarde van het park, waarbij de blik van de toeschouwer over het diepglooiende landschap wordt geleid. Van de zorgvuldige inplanting tot en met het zitmeubilair wijst alles op het belang dat zowel architect als bewoners aan deze private buitenruimte hechtten. Bewaarde gedetailleerde ontwerptekeningen voor de aanleg rond de villa door architect Lacoste getuigen van de zoektocht naar een geschikte uitvoering. De zorgvuldige inplanting van bomen en heestermassieven versterkt nog de zuidwaartse zichtas die het park optisch vergroot. Ook de soortkeuze met een afwisseling van loof- en naaldbomen en de keuze voor variatie in bladkleur van bomen en struiken zijn typerend voor deze periode. Een tussenkomst van een tot nu toe onbekende tuinontwerper wordt niet uitgesloten.

artistieke waarde

Architect Henry Lacoste wist aan de bestaande woning door een beperkt aantal ingrepen een hoge artistieke ontwerpkwaliteit toe te voegen. Zowel in het exterieur als in het interieur is deze artistieke waarde aanwezig in de door Lacoste toegevoegde elementen. Voor het exterieur springen de metalen deur en garagepoort aan de Brusselsesteenweg in het oog. Deze werden vervaardigd door het atelier Lacoste uit Doornik, geleid door zijn vader, en wijzen op het belang van het ambacht in het ontwerp van Henry Lacoste. Dit komt ook terug in het door hem ontworpen smeedwerk zoals diefijzers en leuningen. De deur en poort springen in het oog door zowel de niet-evidente materiaalkeuze van brons, als door de decoratieve vormgeving bestaande uit een patroon van motieven in hoog reliëf. Lacoste combineerde deze art-decovormgeving of -toevoegingen aan het exterieur met een toevoeging van een blauwe hardstenen geprofileerde deuromlijsting in neorococo. Dit illustreert Lacostes eclectische interesse in historische stijlen.

In het interieur is de uitzonderlijke ontwerpkwaliteit van Lacoste aanwezig in de monumentale schoorsteenmantel met Egyptiserende motieven. In dit ontwerp combineert Lacoste zijn archeologische interesse en zijn aandacht voor het ambacht. In zijn schouw zijn immers een aantal smeedijzeren elementen aangebracht, als koperen decoratieve elementen. Ook de drie figuratieve banden met Egyptiserende motieven en taferelen in geschilderd stucwerk en de florale motieven die doorlopen op het plafond getuigen van een kunstig streven. Deze schoorsteenmantel is een zeldzaam voorbeeld van de toepassing van Egyptische motieven in privéwoningen.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Villa Limpens met park

Brabandtlaan 1, 9, Brusselsesteenweg 465 (Overijse)
Landhuis gelegen in een grote parktuin, naar ontwerp van Henry Lacoste, gerealiseerd in de jaren 1930 als verbouwing van bestaand pand, aansluitend 19de-eeuws koetshuis met personeelswoning en ten westen een hoeve gebouwd eind 19de eeuw.

Andere relaties

Wordt opgevolgd door

Villa Limpens met park

Brabandtlaan 1, Brusselsesteenweg 465 (Overijse)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Limpens met park [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/127725 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.