Beschermd cultuurhistorisch landschap

IJzermonding en omgeving

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
12929
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12929

Besluiten

IJzermonding en omgeving
definitieve beschermingsbesluiten: 01-06-1994  ID: 2696

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De IJzermonding met ruimere omgeving te Nieuwpoort is beschermd als landschap bij ministerieel besluit van 1 juni 1994. Het gebied van de IJzermonding werd reeds beschermd als landschap bij koninklijk besluit van 16 oktober 1981. De als monument beschermde restanten van de marine kustbatterij Ramien maken deel uit van het beschermde landschap.



Waarden

De IJzermonding en omgeving zijn beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

wetenschappelijke waarde

Het voorkomen van een grote verscheidenheid aan estuariene landschapstypesmet typische overgangszones tussen zee, strand, slikke, schorre, duin, dijk en polder, welke gekenmerkt worden door hun specifieke geomorfologie en pedologie.
De zeer hoge actuele floristische en faunistische rijkdom: de floristische waarden van het gebied worden bepaald door het voorkomen van weinig gestoorde kalkminnende mosduin- en droogduingraslandvegetaties, lichenensteppes en vooral van een nog niet verstruweelde en verruigde natte, duinpanachtige situatie die zeer zeldzame freatofyten herbergt. Verder komen er merkwaardige halofiele vegetaties voor langs de randen van het tijdok.
De slikken en versterkte oevers van de slipway en van het tijdok van de voormalige marinebasis zijn avifaunistisch zeer belangrijk als fourageergebied en hoogwatervluchtplaatsen van nagenoeg de gehele aan de westkust overwinterende en doortrekkende populaties van tureluur, steenloper en scholekster. Het geheel IJzermonding-complex biedt tevens fourageer- en hoogwatervluchtplaatsen aan belangrijke percentages van de totale langs de Belgische kust overwinterende en doortrekkende populaties van verscheidene steltlopersoorten. Avifaunistisch zijn de duinen van het Militair domein zeer waardevol als belangrijkste broedgebied van de tapuit van de Belgische kust en mogelijks van geheel Vlaanderen.
Bovendien herbergt het Militait domein de laatst gekende kolonie van de zeer zeldzame rugstreeppad tussen De Haan en de IJzermonding.

esthetische waarde

De esthetische waarde wordt bepaald door het voorkomen van een grote verscheidenheid aan landschapsvisuele eenheden gekenmerkt door de gradiëntrijke geomorfologische configuratie van het gebied.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Duitse betonnen militaire post Hoogte 17

Matrozenlaan 16 (Nieuwpoort)
Restanten van een Duitse betonnen militaire post op 'Hoogte 17', door de Duitsers gekend als 'Heksenketel'. Deze omgeving was zwaar versterkt en bevochten tijdens de Eerste Wereldoorlog.


Gedenkkruis Franse luitenant Thuret

Matrozenlaan (Nieuwpoort)
Gedenkkruis voor de Fransman Pierre Thuret. Deze omgeving was tijdens de oorlog zwaar versterkt en fel bevochten. Thuret kwam in deze omgeving om op 28 januari 1915.


Restanten van de marine kustbatterij Ramien

Oude Zeedijk (Nieuwpoort)
Restanten van een Duitse batterij uit de Tweede Wereldoorlog, met deels bewaard bakstenen loopgravenstelsel en betonnen bunkers.


Vuurtoren en betonnen hekwerk

Oude Zeedijk (Nieuwpoort)
De huidige vuurtoren had een voorganger die op dezelfde plaats werd opgetrokken in 1883. Onthoofd tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1923 wordt een nieuw exemplaar gebouwd dat in 1926 in gebruik wordt genomen. In 1944 wordt deze toren uit wraakzucht door de Nazi's opgeblazen. De huidige vuurtoren wordt op 21 maart 1949 in gebruik genomen en is wat architectuur aangaat duidelijk geïnspireerd op de toren van 1923-26. Rond het terrein staat een betonnen hekwerk.

Is de gedeeltelijke bescherming van

IJzermonding en Sint-Laureinsduinen

Lombardsijde, Westende (Middelkerke), Nieuwpoort (Nieuwpoort)
Dit gebied strekt zich uit op de rechteroever van de Ijzer (havengeul) bij Nieuwpoort met inbegrip van het strand, het natuurreservaat Ijzermonding en de Sint-Laureinsduinen tot de bebouwing van Westende-Bad. Het gehele gebied ligt langs het vroegere Ijzerestuarium op een voormalig eiland die van het vasteland gescheiden was door een kreek die in de Ijzer uitmondde. Vóór de 12de eeuw ontwikkelde zich een duinenfront op dit schorrengebied wat bewoning mogelijk maakte. Het gebied omvat de sequentie van strand en duinen tot polder en een slikken- en schorrengebied nabij de monding. Het strand is gescheiden van de Sint-Laureinsduinen door een lage dijk, een restant van de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: IJzermonding en omgeving [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/12929 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.