Beschermd monument

Kasteeldomein van Zonnebeke: landhuis, bijgebouwen en erf

Beschermd monument van tot heden

ID
13121
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/13121

Besluiten

Kasteel met aanhorigheden
definitieve beschermingsbesluiten: 22-12-2009  ID: 4668

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Het kasteel van Zonnebeke, gelegen langs de Ieperstraat, is beschermd als monument. De bescherming omvat het landhuis, het erf en de omliggende dienstgebouwen.



Waarden

Het kasteel met dienstgebouwen en erf is beschermd als monument omwille van het algemene belang gevormd door de:

sociaal-culturele waarde

Dit kasteel vormt een materiële getuigenis van de levenswijze van de landadel en hun aanpak van de wederopbouw, kort na de Eerste Wereldoorlog. Het kasteel werd opgetrokken circa 1924 in opdracht van de familie Iweins met gebruik van bakstenen uit de eigen steenbakkerij; daarnaast werden hergebruikte bouwmaterialen zoals Atrechtse zandsteen en oude baksteen afkomstig van de voormalige abdij, aangewend voor de wederopbouw, dit in combinatie met het 'moderne' materiaal, beton. De verschillende componenten van het oorspronkelijke domein - met name kasteel, conciërgewoning, hengelhuisje, erf met nutsgebouwen, vijver, omheiningsmuur met ingangspoorten - bleven intact bewaard.

historische waarde

in casu architectuurhistorische waarde: De gebouwen op het kasteeldomein van Zonnebeke behoren tot de kwaliteitsvolle wederopbouwarchitectuur, gerealiseerd naar ontwerp van architect Theodore Raison (1869-1937) in nauwe samenwerking met de bouwheer. Naar architecturale vormgeving zijn de gebouwen geïnspireerd op de Normandische bouwstijl, welke aansluit bij de toen gangbare vakantiearchitectuur met name de zogenaamde cottagestijl. Deze stijl is voornamelijk in het kasteel herkenbaar, maar vertaalt zich tevens in de andere gebouwen zij het in een vereenvoudigde versie. Typerend zijn: de gebogen ver overstekende zadeldaken op houten modillons en de windborden aan de zijgevelzijde; de hoge schoorstenen; het witgeschilderde baksteenparement in afwisseling met het donkerrood beschilderde pseudo-vakwerk; de overdekte terrassen.
Het kasteel vertoont bovendien een gaaf bewaard interieur zowel naar indeling als naar materiaalgebruik.
De ontwerper Theodore Raison wordt beschouwd als een der belangrijke architecten en theoretici van de wederopbouw in West-Vlaanderen. In dit kader maakte hij samen met zijn vriend - architect Alfred Ronse - een studie over de hoevebouw en de landelijke bebouwing in West-Vlaanderen. Dit onderzoek resulteerde in het werk 'Fermes - types et constructions rurales en West-Flandre', waarin wordt gepleit voor een vernieuwd functionalisme in de hoeve bouw uitgaande van de bestaande regionale studies.
De pseudo-vakwerkbouw van het kasteel van Zonnebeke en van zijn bijgebouwen vormen een mooie illustratie van hoe traditionele architecten als Raison omgingen met nieuwe materialen (beton, cement). Het is geen houten vakwerkbouw maar een betonnen imitatie.
De vijver, gevoed door de Zonnebeek, is één van de weinig zichtbare restanten binnen het domein welke teruggaat op het vroegere abdijcomplex. Bovendien vormt deze waterpartij een belangrijk element in de parkaanleg als oost-westelijke as en als visueel accent vanuit het kasteel.


Aanduiding van

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomein van Zonnebeke

Berten Pilstraat 5A, 5C, Ieperstraat 5 (Zonnebeke)
Het kasteeldomein van Zonnebeke bestaat uit een wederopbouwkasteel uit 1924, samen met een conciërgewoning, hengelhuisje, park met kasteelvijver en een omheiningsmuur met ingangspoort. Daarnaast omvat het domein het landhuis Bloemendaele, dat in 1933 in opdracht van kasteelheer Emmanuel Iweins voor zijn dochter werd opgetrokken. Dit leidde tot een feitelijke tweedeling van het kasteeldomein. De hereniging van beide parken gebeurde na de aankoop van beide helften door de gemeente (in 1982 en 2011) en een ingrijpende heraanleg in 2013.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein van Zonnebeke: landhuis, bijgebouwen en erf [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/13121 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.