Beschrijving
De pastorie van de Heilig-Hartparochie is beschermd als monument. De achtertuin is niet in de bescherming als monument opgenomen.
De pastorie werd samen met de nabijgelegen parochiekerk beschermd, waardoor de erfgoedwaarden samen werden gemotiveerd.
Waarden
De voormalige pastorie van de Heilig-Hartparochie is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
sociaal-culturele waarde
De stadsarchitecten Verraert en Vandamme hebben door de keuze voor de gedurfde en ongebruikelijke combinatie van een tweetorenfront en een toren op de viering van de Heilig-Hartkerk, een nieuw elan aan het Westerkwartier gegeven. De Heilig-Hartkerk is een uitstekend voorbeeld van de grote impact die de bouw van een kerk op de sociale stratificatie van een bepaalde buurt kan hebben.
De pastorie vormt met haar ligging op het Heilig-Hartplein een functioneel omgevingselement voor de kerk. Qua typologie sluit ze aan bij de eengezinswoning van de op sociaal vlak beter gesitueerde burger die in de straten rond de kerk komt wonen en daar een huis laat ontwerpen door een van de lokale, modieuze architecten van die tijd.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
De Heilig-Hartkerk (1912-1928) is een parochiekerk in neoromaanse stijl die binnen de kerken in neostijlen in Vlaanderen een uitzonderlijke plaats inneemt door de unieke combinatie van een tweetorenfront en een vieringtoren.
Voor de Heilig-Hartkerk werd voor het exterieur gekozen voor de weinig gangbare neoromaanse stijl, in het interieur werd de combinatie met de neobyzantijnse vormentaal gemaakt, zoals de koepel in de viering en de afwerking met mozaïekbekleding. Deze vrij alternatieve stijlencombinatie is op een heel geslaagde manier uitgevoerd.
Stadsarchitecten Auguste Verraert (Bredene, 1861 - Oostende, 1942) en Gustaaf Vandamme (Gent, 1870 - Oostende, 1938) stonden in voor het ontwerp van de Heilig-Hartkerk en de pastorie. Architect Vandamme maakte een lange en gedegen voorstudie van de (neo)romaanse architectuur, waardoor het een geslaagd en onderbouwd historiserend ontwerp is geworden.
De pastorie (1934) is een ontwerp van dezelfde architecten als de Heilig-Hartkerk en is net als de kerk ontworpen in een geslaagde uitvoering van de neoromaanse stijl met elementen uit de neobyzantijnse ornamentiek. Door haar stilistische uitwerking en door haar ligging op het kerkplein is er een sterke link met de kerk.
artistieke waarde
Het interieur van de Heilig-Hartkerk is getypeerd door een doorgedreven vormgeving voor architectuur en mobilair, namelijk de combinatie van neoromaanse opbouw en een neobyzantijns geïnspireerde versiering. De bepleistering met lichtgrijze beschildering met schijnvoegen vormt een lichte, koele interieurafwerking die verlevendigd wordt door de veelkleurige glasramen en mozaïekversieringen in de kapellen, de kruisweg, de altaren, et cetera. Het mobilair zoals de doopvont, de preekstoel, het altaar et cetera zorgen door hun materiaalwerking eveneens voor fraaie kleuraccenten binnen de witte kerk. De mozaïekversiering in de gevel van de pastorie is een doortrekking van de ornamentiek in de kerk.
historische waarde
De Heilig-Hartkerk vormt een belangrijke getuige van de uitbouw van de westelijke stadsuitbreidingen rond Oostende op het einde van de 19de en in het eerste kwart van de 20ste eeuw, in casu de stichting van een nieuwe parochie binnen het dicht bevolkte Westerkwartier. Er wordt in 1912 een conventie tussen Staat en Stad gesloten waardoor de bouw van de kerk op die plaats gekoppeld wordt aan de sanering van een deel van het Westerkwartier. Deze operatie zorgde voor een totale verandering van de sociale en architecturale situatie van de buurt, waarbij de pastorie een voorbeeld is van het niveau van burgerhuizen die in de omliggende straten werd opgetrokken.