Inventaris
Beschermd cultuurhistorisch landschap

Site Het Zoet Water

Beschermd cultuurhistorisch landschap van tot heden

ID
1403
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/1403

Besluiten

Site Het Zoet Water
definitieve beschermingsbesluiten: 02-02-2000  ID: 3533

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.
Provincie
Vlaams-Brabant
Gemeente
Leuven, Oud-Heverlee
Deelgemeente
Oud-Heverlee
Straat
Maurits Noëstraat, Meerdaalweg, Waversebaan, Witte Bomendreef
Locatie
Maurits Noëstraat, Meerdaalweg, Waversebaan, Witte Bomendreef (Oud-Heverlee)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 15m
Oppervlakte zone
166 825m²
Beschermingsdossiers
4.03/24086/101.1
4.03/24086/103.1
DB002091
OB001299

Beschrijving

De bescherming als landschap omvat Het Zoet Water, een site met vijf vijvers omgeven door hakhoutstoven en hooghoutpercelen, tussen het Heverleebos, Meerdalwoud en het Kouterbos, nabij het landhuis Spaans Dak, de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Steenbergen en het boswachtershuis.



Waarden

De site Het Zoet Water is beschermd als landschap omwille van het algemene belang gevormd door de:

esthetische waarde

het gebied behoort tot de onmiddellijke omgeving van het 'Spaans Dak', de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Steenbergen en het boswachtershuis. Dit zijn eeuwenoude gebouwen, die samen met de vijvers en de door bronnen ingesneden, beboste hellingen van het Kouterbos en de oude dreven en weilanden, een vanouds gewaardeerd, bijzonder pittoresk geheel vormen. Het zicht over de vijvers in westelijke richting, met het 'Spaans Dak' op de achtergrond, is bijzonder waardevol. De esthetische waarde is ook een gevolg van het bloemrijke voorjaarsaspect van het Kouterbos.

historische waarde

de te beschermen percelen behoren tot de onmiddellijke omgeving van het op 26-2-1980 als dorpsgezicht beschermde 'Spaans Dak', één van de oudste burgerlijke gebouwen van Oud-Heverlee, oorspronkelijk het hof van de Heerlijkheid van Steenbergen, stamgoed van Andreas Vesalius. Ze behoren eveneens tot de onmiddellijke omgeving van de als monument beschermde kapel van Onze-Lieve-Vrouw-van-Steenbergen en sluiten aan bij het op 13-9-1971 beschermde Heverleebos en Meerdalwoud, waarvan de geschiedenis en de huidige vormgeving nauw verbonden is met de geschiedenis van het hertogelijk geslacht van Arenberg.

natuurwetenschappelijke waarde

de beboste percelen herbergen een ongewoon groot aantal plantensoorten, waarvan een aantal voor het Brabants district zeldzaam zijn of hier de grens van hun verspreidingsgebied bereiken. Bijzonder merkwaardig maar tevens kwetsbaar is de rijke mossenflora, een rijkdom die rechtstreeks verband houdt met de bronactiviteit in het Kouterbos. Omwille van de specifieke, asymmetrische valleivorm met een bronrijke zuidflank (waaronder een bronamfitheater) heeft de site ook een grote geomorfologische waarde.

Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

14 Lindenhakhoutstoven bij de Zoete Waters

Maurits Noëstraat (Oud-Heverlee)
Langs de Maurits Noëstraat, vlakbij de Zoete Waters, staan 14 lindenhakhoutstoven op een rij. Mogelijk is dit een gewezen bomenrij.

Bomengroep van moerascipressen in de vijverrand Zoet Water

Maurits Noëstraat (Oud-Heverlee)
Bij de vijvers van de Zoete Waters zijn op verschillende plaatsen moerascipressen aangeplant, zo ook hier in de vijverrand. Gezien de standplaats werden de bomen van op afstand geïnventariseerd en niet onderworpen aan een meting van de stamomtrek.

Het Zoet Water

Maurits Noëstraat, Meerdaalweg, Witte Bomendreef (Oud-Heverlee)
Site met vijvers en een 16de-eeuws waterkasteeltje, omgeven door bos met een barokkapel; geliefd excursiedoel vanaf minstens 1800; sinds 1930 uitgebouwd tot trekpleister voor dagjestoeristen. Op de site zijn tuinelementen in cementrustiek aanwezig, daterend uit het interbellum: balustrade en brug rond het eiland van het Spaans Dak; op een eilandje in de tweede vijver, een reuze vliegenzwam in cementrustiek, ten zuidoosten van het Spaans Dak een gecementeerde nepruïne met het jaartal "1667".

Lindenhakhoutstoven bij de Zoete Waters

Maurits Noëstraat (Oud-Heverlee)
In de buurt van de Zoete Waters te Oud-Heverlee komen op verschillende locaties concentraties van lindenhakhoutstoven voor. Deze plaats, langs de Maurits Noëstraat, is er één van.

Twee moerascipressen Zoet Water

Maurits Noëstraat (Oud-Heverlee)
Bij de vijvers van de Zoete Waters zijn op verschillende plaatsen moerascipressen aangeplant, zo ook hier op een eiland. Gezien de standplaats werden de bomen van op afstand geïnventariseerd en niet onderworpen aan een meting van de stamomtrek.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Heverleebos - Zoet Water - Meerdaal- en Mollendaalbos

Bierbeek (Bierbeek), Heverlee (Leuven), Blanden, Haasrode, Oud-Heverlee, Sint-Joris-Weert, Vaalbeek (Oud-Heverlee)
Dit oude boscomplex, aansluitend op het Arenbergkasteel te Heverlee, was lang het domein van de familie de Croy en de hertogen van Arenberg. Archeologische vondsten en relicten, waaronder talrijke grafheuvels en oude wegen getuigen van bewoning van de steentijden tot de Romeinse tijd. Het dambordvormig wegenpatroon in dit voormalig jachtterrein verbindt al enkele eeuwen Heverleebos en Meerdaalwoud. Er is eveneens een sterpatroon, verschillende salons en een arboretum. Daarnaast bleven talrijke holle wegen en andere georelicten bewaard. Ter hoogte van ‘‘t Zoet Water’ wordt het plateau versneden door de Vaalbeek. Langs dit riviertje en 5 vijvers vind je relicten van een omwald opper- en neerhof uit de 16de eeuw (kasteel Harcourt), een langshuis (Het Spaans Dak) uit de 16de-17de eeuw, de 18de eeuwse Kapel van O.L.Vrouw-van-Steenbergen en het ‘Lunapark’ uit de jaren 1930.

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Site Het Zoet Water [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/1403 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.