Beschrijving
De parochiekerk van Sint-Amandus en Heilig Hart te Spiere, is beschermd als monument met inbegrip van het omringende kerkhof en de omheiningsmuur.
Waarden
De parochiekerk Sint-Amandus en Heilig Hart en omringend kerkhof en kerkhofmuur zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
sociaal-culturele waarde
Als zijnde een typische dorpskerk die door haar specifieke ligging op een kunstmatige heuvel meer dan anders een baken vormt in de dorpsstructuur.
Het kerkhof als zijnde een voorbeeld van een klein parochiaal kerkhof die een getuige is van de eeuwenoude funeraire tradities in Vlaanderen.
historische waarde
in casu architectuurhistorische waarde:
Als zijnde een neogotische dorpskerk opgetrokken tussen 1891 en 1892 naar ontwerp van J.B. Bethune en J. Carette. Jean-Baptiste Bethune wordt beschouwd als de belangrijkste protagonist van de neogotische stijl in België en medeoprichter van de Sint-Lucasscholen. J. Carette was zijn leerling en opvolger.
De kerk valt op door het materiaalgebruik zijnde Doornikse steen. Bij de bouw van 19de-eeuwse neogotische kerken werd veelal gekozen voor baksteen.
Als zijnde een representatief voorbeeld van een pseudo-basilicale kerk, een type dat voornamelijk gebouwd werd tot het midden van de 19de eeuw. Dit type is ook uitzonderlijk in het oeuvre van architecten die tot de Sint-Lucasscholen behoorden, zoals Bethune en Carette.
Omwille van de vroeggotische toren opgetrokken in 1524 als beeldbepalend element in het landschap. De toren is een getuige van de 19de-eeuwse traditie waar bij het vernieuwen van de kerk, de toren wordt behouden. Enerzijds omwille van de kostenbesparing en anderzijds omwille van de identiteitsbetekenis voor de gemeenschap. Opvallend aan de toren is dat hij niet in de as van het schip staat, maar in de zuidwestelijke hoek gesitueerd is.
Omwille van het deels behouden eenvoudige neogotisch kerkmeubilair van 1892 naar ontwerp van J. Carette: houten biechtstoel, arduinen wijwatervat, deels behouden hoofdaltaar, deels afwijkend van het oorspronkelijk plan.
Omwille van de karakteristieke ligging van de kerk op een kunstmatige heuvel, daardoor domineert de kerk de volledige omgeving. Opvallend is tevens dat de voorgevel (of Westgevel) naar de vallei gericht is en niet naar de dorpskern.
Omwille van het omliggende kerkhof met ovaalvormige plattegrond en gecementeerde bakstenen ommuring en een groot aantal arduinen graven die teruggaan tot de 19de eeuw en een aantal behouden ijzeren kruisen die eerder zeldzaam worden, zie bijgevoegde lijst (bijlage 1).