Beschermd monument

Gesloten hoeve en moestuinsite

Beschermd monument van tot heden

ID
14679
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14679

Besluiten

Geografisch pakket Klein-Gelmen
definitieve beschermingsbesluiten: 13-07-2005  ID: 4429

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

De bescherming als monument betreft de hoevegebouwen rond een gekasseid erf en de aansluitende moestuinsite.



Waarden

De gesloten hoeve met monumentaal woonhuis en aansluitende tuinen is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

historische waarde

De hoeve wordt al als gesloten complex weergegeven op de Ferrariskaart (1771-77) en draagt inderdaad concrete bouwkundige sporen vanaf de 18de eeuw, maar het gros van de gebouwen - bakstenen volumes met rechthoekige muuropeningen in vlakke kalkstenen omlijsting - heeft tegenwoordig een neoklassieke verschijningsvorm. Deze zou al in grote trekken kunnen dateren uit de eerste helft van de 19de eeuw: de structuur van het complex is grotendeels stabiel vanaf het voorprimitiefkadasterplan (1828), maar dit sluit uiteraard geen latere, niet cartografisch registreerbare verbouwingen uit. De hoeve, en meer bepaald het woonhuis, werd in elk geval nog in de late 19de-vroege 20ste eeuw aangepast, waarvan de uitzonderlijk goed bewaarde, schitterende interieurafwerking getuigt: het huis behield sierlijke granitovloeren, incrustabehang, schrijn- en stucwerk en een schoorsteen in neo-18de-eeuwse stijl.
Het complex, dat zijn oorspronkelijke functie heeft behouden, omvat nog alle typische hoeve-onderdelen, zowel intern als extern grotendeels in hun 19de-eeuwse eindstadium bewaard: poorthuis, woonhuis, stallingen en dubbele dwarsschuur, de verschillende componenten rond een rechthoekig, gekasseid erf. Daarbij bleven buitenerfs de restanten bewaard van een voormalige brouwerij. Links en rechts van het complex zijn de vroegere moestuinen van het complex nog herkenbaar, de linkse slechts aan de hand van de restanten van de ommuring, de rechtse getransformeerd tot een parkje, via poorten toegankelijk en gedeeltelijk nog omgeven met een zeldzaam wordende, volgens de lokale traditie gevlochten gele kornoeljehaag.

sociaal-culturele waarde

De hoeve is een beeldbepalend complex, meer nog dan andere gebouwen van de oude dorpskern in nauwe verbinding met de kerksite, letterlijk via een poortje tussen hereboerparkje en kerkhof, meer figuurlijk als visueel geheel met sterke esthetische kwaliteiten. De hoeve is daarbij een representatief onderdeel van de vrijwel onaangetaste historische dorpskern, die een 19de-eeuws cachet behield.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Geschoren afsluitingshaag met vlechtwerk van gele kornoelje

Daalstraat 31 (Heers)
Gesnoeide, naar oude traditie gevlochten haag van gele kornoelje (Cornus mas) in boerentuin. Deze boerentuin behoort toe aan een 19de-eeuwse boerderij, Daalstraat 31. De geschoren haag vormt de afsluiting tussen het erf en het kerkhof. Door de jonge planten kruiselings te vlechten wordt een ondoordringbare kruishaag bekomen. Op deze manier is het erf beschermd tegen ongenode gasten.


Gesloten hoeve

Daalstraat 31 (Heers)
Ruime gesloten hoeve, daterend uit eind 18de - begin 19de eeuw, gebouwd op de plaats van een oudere, gesloten hoeve.


Moestuinsite

Daalstraat 31 (Heers)
Deels met gevlochten gele kornoelje omhaagde, deels ommuurde moestuinsite van een gesloten boerderij uit de eerste helft van de 19de eeuw.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve en moestuinsite [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14679 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.