Het was voorzien van alle moderne uitrusting (motoren, instrumenten, elektrische uitrusting), terwijl het als een barkentijn was getuigd. De Mercator is zeer compleet bewaard, inclusief de inrichting van de kajuiten.

Het vaartuig verleent inzicht in de opleidingsmethode bij de Belgische koopvaardij tot in 1960.

Sinds 1903 kregen toekomstige koopvaardijofficieren een praktijkopleiding op een schip. In 1903 werd hiervoor de nv Belgische Zeevaartvereniging opgericht. Tussen 1932 en 1960 verzorgde de Merator de opleiding van de toekomstige koopvaardijofficieren. Het heeft voorts waarde omdat het deelnam aan bijzondere wetenschappelijke opdrachten en sportmanifestaties.

De Mercator werd in 1932 gebouwd op de scheepswerf Ramage and Ferguson Ltd. (Leith, Schotland), onder directeur-generaal van het Zeewezen Adrien de Gerlache de Gomery. Het is het enige groot zeilend schoolschip uit die periode dat in opdracht van de Belgische staat werd gebruikt en ingezet.