Beschrijving
Deze bescherming betreft het café Gambrinus aan de Grote Markt (gehele perceel).
Waarden
Café Gambrinus is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
artistieke waarde
"Café Gambrinus" heeft een markant interieur waarin het kunstig gesneden, eind 19de-eeuws eikenhouten ensemble van lambrisering, toog en glazenkast in neorenaissancestijl, en de neoclassicistische schilderingen aan de wanden meteen opvallen. Het houtsnijwerk en de schilderingen werden overgebracht uit de 'oude' Gambrinus, die tot het begin van de jaren 1930 gevestigd was in een hoekpand aan de Eik- en Boekhandelsstraat. De lambrisering/ met inscriptie "1896", is net als de toog ingevuld met cassetten met sierlijke arabesken. In de bucolische schilderingen van de Munchense kunstschilder Edgar Meyer verbeelden vrouwelijke figuren en dynamische putti de allegorie van het bierbrouwen en de hopteelt en van de muziek en de wijn. Het houtsnijwerk en de schilderingen zijn uitzonderlijk goed bewaard en hebben een hoge artistieke kwaliteit. Samen met de gecapitonneerde zitbanken, de kapstokken en de ijzeren tafelonderstellen, vormen ze een authentiek en homogeen geheel dat representatief is voor de vormgeving van café-interieurs in de late 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw. De ruimtewerking van het café-interieur wordt nog versterkt door de spiegels die de ruimte doorbreken en zichten creëren.
culturele waarde
De gecapitonneerde lederen zitbanken die langsheen de muren, onder de lambrisering en dwars tegen de buitenmuren geplaatst werden, de tafels met marmeren inleg en gietijzeren onderstel en de houten stoelen met spijlenleuning vormen samen met het sierlijke houtwerk en de schilderingen een goed bewaard en representatief geheel. Ze zijn bepalend voor de authentieke sfeer van het etablissement en versterken zo de erfgoedwaarde van Café Gambrinus.
sociale waarde
Café Gambrinus, al van voor de vestiging op de Grote Markt in Leuven door de familie Van Mechelen uitgebaat, bleef sinds 1932 nagenoeg ongewijzigd en behield zijn cliënteel van geboren Leuvenaars en academici. Café Gambrinus is daarmee een (voort)levend begrip in Leuven en een gerespecteerde en nog steeds gesmaakte ontmoetingsplaats.
culturele waarde
Café Gambrinus kent zijn oorsprong in het laatste kwart van de 19de eeuw en vormde toen trekpleister voor de gegoede burgerij in Leuven. Toen het café in het begin van de jaren 1930 van haar eerste vestiging op de hoek van de Eik- en de Boekhandelsstraat verhuisde naar de inmiddels wederopgebouwde en prestigieuze Grote Markt, verhuisde niet alleen het clientèle, maar ook de interieurinrichting mee. Het neorenaissance houtwerk en de neoclassicistische schilderingen die de wanden van het als 'grand café' opgevatte etablissement decoreren, ademen - samen met het overige meubilair - nog steeds de sfeer uit van het burgerlijke ontspanningsleven zoals dat was op het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw. Café Gambrinus is hiermee niet alleen een representatief cultureel tijdsdocument, het is ook het enige etablissement in zijn soort in Leuven en één van de weinige die in Vlaanderen overbleven.
architecturale waarde
Het "Schippershuis" en "In 't Oude Woud", als geheel in 1929 ontworpen, maken deel uit van het door architect Léon Govaerts (1860-1930) geconcipieerde ensemble van de Grote Markt die wederopgebouwd werd na de Grote Brand van Leuven in augustus 1914. De in 1920 opgerichte "Commissie voor de Gevels van de Grote Markt" gebood de reconstructie van de "In 't Oude Woud" volgens zijn vooroorlogse toestand, een barok pand uit 1666 met monumentale in- en uitzwenkende topgevel. Het "Schippershuis" moest, zoals het merendeel van de panden aan de Grote Markt, geïnspireerd zijn op de regionale 17de- en 18de-eeuwse stijlen en gebouwd met traditiegetrouwe bouwmaterialen; door Govaerts vertaald naar een diephuis met tuitgevel, fantasievol vormgegeven met een speelse, maritieme detaillering, verwijzend naar de huisnaam. Als dusdanig voor de wederopbouw van Leuven representatief geheel met een hoge graad van authenticiteit, versterkt door de nagenoeg gave staat van bewaring van het caféinterieur.