Beschermd monument

Drevenpatroon en calvariekruis

Beschermd monument van tot heden

ID
14915
URI
https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14915

Besluiten

Basisdrevenpatroon met calvariekruis
definitieve beschermingsbesluiten: 15-12-2016  ID: 14340

Rechtsgevolgen

Meer informatie over de rechtsgevolgen van beschermingen vind je op onze website.

Beschrijving

Deze bescherming betreft het drevenpatroon met zomereiken en bruine beuken bij het Kasteel de Jonghe, alsook het calvariekruis (met een cirkelvormige zone van 10 meter errond) en een aanvullende strook van telkens 7,5 meter van de aanpalende percelen langsheen de oostelijke en westelijke toegangsdreef, een zone rond het voorplein en rond de speigelvijver, een strook van gemiddeld 20 meter breed voor de zuidelijke en noordelijke ontsluitingsdreef.



Waarden

Het basisdrevenpatroon met overwegend zomereiken (Quercus robur) en bruine beuken (Fagus sylvatica 'Atropunicea') en beukengroep (Fagus sylvatica 'Atropunicea') met calvariekruis bij Kasteel de Jonghe is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:

ruimtelijk-structurerende waarde

Het basisdrevenpatroon rond het Kasteel de Jonghe is beeldbepalend door het langgerekt rechtlijnig karakter van de opgaande beplanting van dreefbomen, deels in de bebouwde ruimte en deels in de open ruimte, zowel in bosverband als in open veld. Het feit dat de oostelijke en westelijke toegangsdreven bestaan uit meervoudige plantrijen, versterkt de ruimtelijk-structurerende waarde. Het basisdrevenpatroon is tot op vandaag en ondanks de versnipperde eigendomssituatie en plaatselijke uitval van dreefbomen nog steeds herkenbaar als een monumentaal drevenpatroon.

historische waarde

Het basisdrevenpatroon bezit een historische eenheid met burgerlijke bouwkundige elementen vermits het vanaf het kasteel georiënteerd is op een opzichterswoning, thans herberg 't Veld, en de Veldhofstede, een pachthoeve van de adellijke familie de Jonghe aan de Veldkaaistraat. Het rechtlijnige en tevens kruisvormige patroon, ontstaan omstreeks 1777-1781, combineerde zowel ornamentele als meer utilitaire doeleinden. Het zocht in oostelijke richting ontsluiting op de in 1750-1752 onder Oostenrijks bewind aangelegde steenweg Kortrijk-Brugge, dicht bij de inplantingsplaats van de Veldmolen. In zuidelijke richting legde het de basis voor de ontginning van het voormalige Ardooieveld en de omzetting van deze wastine tot productiebos. In de oostelijke toegangsdreef resteren tevens een drietal oorspronkelijke natuurstenen afsluitingspalen. Het bomenbestand met zomereiken in de oostelijke toegangsdreef bestaat overwegend uit tussen 1856 en 1867 heraangeplante dreefbomen van een eerste generatiewisseling. Bij de aanzet van de oostelijke toegangsdreef, ter hoogte van de Bruggesteenweg, bezit het basis-drevenpatroon een historische eenheid met een religieus bouwkundig element, met name een calvariekruis, teruggaand op een midden 19de-eeuwse devotieplaats, omgeven door bruine beuken, aangeplant omstreeks 1880. Het calvariekruis is opgericht door en dus gelinkt aan de adellijke familie de Jonghe en een uiting van hun religieuze overtuiging. Zij waren tevens pleitbezorger voor de uitbouw van een nieuwe Sneppewijk of Sint-Antoniuswijk ter hoogte van het vroegere gehucht Veldhoek.

architecturale waarde

Het basisdrevenpatroon vormt een onderdeel van een (tuin-)architecturaal concept. Het gaf een principiële ordening aan de geometrische parkstructuren van het kasteeldomein de Jonghe, waaronder een spiegelvijver en een stervormig drevenpatroon. De assen van het basisdrevenpatroon, vertrekkend in vier richtingen loodrecht op het kasteel, kruisen elkaar virtueel onder de luchter in het grote salon van het kasteel. De oostelijke en westelijke toegangsdreven bewaren een oorspronkelijk quinconce- of dobbelsteenverband en getuigen op die manier van een aanvullende architecturale waarde.

wetenschappelijke waarde

De oostelijke toegangsdreef van het basisdrevenpatroon bij het kasteel de Jonghe is een voorbeeld van een meer dan 150 jaar oude en nog vrij volledige eikendreef bestaande uit vrij zeldzaam autochtoon genetisch materiaal van zomereik en daarmee een zuivere vertegenwoordiger van één soort.


Aanduiding van

Is de omvattende bescherming van

Bruine beukengroep bij Calvariekruis

Bruggesteenweg (Meulebeke)
Rond het Calvariekruis staan een zestal bruine beuken, waarvan enkele ondertussen aan de voet met elkaar vergroeid zijn. In het perceel is later ook een zilverlinde bijgeplant. Aan de Bruggesteenweg wordt in 1863 voor het eerst een kruis of kapel afgebeeld op historische kaarten, kort nadat op deze plaats de vroegere Veldmolen werd afgebroken. Bekend is dat gravin Zoé de Jonghe d'Ardoye (1814-1875), rond die tijd, nabij het gehucht Veldhoek een parochiekerk wilde stichten. Dit voornemen werd door de vroege dood van deze adellijke dame niet gerealiseerd. De opgaande bruine beuken rond deze religieuze constellatie dateren van omstreeks 1880. Het geschilderde houten kruis met gekruisigde Christus en opschrift "INRI" is in 2011 gestolen.


Calvariekruis

Bruggesteenweg (Meulebeke)
Calvariekruis aan de toegangsweg naar het Provinciaal Domein 't Veld en het kasteel van Ardooie, naar verluidt voorheen eigendom van de familie de Jonghe-d'Ardoye en in 1950 vernieuwd en hersteld. Kruisbeeld geplaatst op kunstmatige rotspartij in deels omhaagd plantsoen en omringd door vier hoge beuken.


Driedubbele bruine beukendreef bij kasteel de Jonghe

Veldkaaistraat (Ardooie)
Oostelijke driedubbele toegangsdreef met opgaande bruinen beuken, deel uitmakend van het basis-drevenpatroon van kasteel de Jonghe.


Driedubbele eikendreef bij kasteel de Jonghe

Kasteelstraat (Ardooie)
Oostelijke driedubbele toegangsdreef met opgaande zomereiken, deel uitmakend van het basis-drevenpatroon van kasteel de Jonghe.

Is de gedeeltelijke bescherming van

Kasteeldomein van Ardooie

Kasteelstraat 1 (Ardooie)
Kasteeldomein van Ardooie, voorheen gekend als Kasteeldomein de Jonghe d'Ardoye. Classicistisch kasteel uit het laatste kwart van de 18de eeuw, met neoclassicistische verbouwingen uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Rechthoekige, beschoeide spiegelvijver, als overblijfsel van de oorspronkelijke aanleg van de Franse tuin. Vanaf het kasteel leiden vier grote dreven in de vier windrichtingen. Het park omvat divers klein bouwkundig erfgoed waaronder enkele afsluitingspalen, een calvariekruis en een veldkruis.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Drevenpatroon en calvariekruis [online], https://id.erfgoed.net/aanduidingsobjecten/14915 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.